روش تحلیل سیاسی

انجام اصلاحات اقتصادي در ایران تاثیر اسنپ بك‌را کم مي‌كند

نكته مهم اين است كه بين چين و روسيه فرق وجود دارد. روسيه مي‌گويد اين تحريم‌ها را قبول ندارد، محتواي آن را هم اجرا نمي‌كند. اما چين مي‌گويد، تحريم‌ها عليه ايرا را قبول ندارد اما نمي‌گويد كه محتواي آن را اجرايي نمي‌كند.

مصاحبه زهرا سليماني خبرنگار روزنامه تعادل با حسن بهشتی پور تحلیلگر سیاسی

دو روايت مختلف مانند دو خط موازي در خصوص فعال‌سازي اسنپ‌بك از سوي اروپا و امريكا و كشورهاي غربي از يك طرف و ايران و روسيه و چين از سوي ديگر مطرح شده است. دو خط موازي كه مشخص نيست آيا هرگز به هم مي‌رسند يا نه؟ ايران با تكيه بر محتواي حقوقي برجام اعلام مي‌كند با توجه به اينكه امريكا از برجام خارج شده و اروپا هم در اجراي تعهدات برجامي‌اش قدم‌هاي ارزشمندي برنداشته، عملا برجام كان‌لم‌يكن تلقي شده و از ۲۶مهرماه، تحريمي متوجه ايران نيست! در نقطه مقابل اما اروپايي‌ها و غربي‌ها قرار دارند كه باز هم با تكيه بر محتواي برجام از فعال‌سازي اسنپ بك و بازگشت خودكار تحريم‌هاي قبل از برجام مي‌گويند. در اين ميان اما برخي كشورها در طرف روايت ايران ايستاده‌اند و برخي كشورها هم ناچار به پيروي از روايت اروپايي‌ها و امريكايي شده‌اند. نكته قابل توجه اين است كه تحريم‌هاي هسته‌اي عملا ديگر مانند سال‌هاي ابتدايي دهه ۹۰ خورشيدي اثرگذار نيستند. روسيه رسما اعلام كرده اسنپ‌بك را قبول نداشته و محتويات تحريمي آن را اجرا نمي‌كند. چين هم اگرچه از عدم اجراي محتواي تحريم‌ها سخني به ميان نياورده اما با صداي بلند اعلام كرده تحريم‌ها را قبول ندارد. با توجه به اينكه بيش از ۹۰ درصد كشتي‌هاي صادراتي نفت ايران به مقصد چين بارگيري مي‌شوند، اينكه چين به اردوگاه غرب براي تحريم‌هاي ايران نپيوسته به معناي يك توفيق بزرگ براي ايران است. حسن بهشتي‌پور تحليلگر مسائل روابط بين‌الملل در گفت‌وگوي اختصاص با «تعادل» ضمن واكاوي تصميماتي كه باعث قرار گرفتن ايران ذيل فصل هفت سازمان ملل شده، اصلاحات اقتصادي داخلي را مهم‌ترين راهكار براي بي‌اثر ساختن تحريم‌ها مي‌داند.

دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، در یک اقدام دیپلماتیک قابل توجه پس از ورود به تل آویو و پیش از مراسم توافق صلح غزه در مصر، قصد خود را برای دنبال کردن «صلح با ایران» اعلام کرد. او گفت «دستور کار بعدی‌اش صلح با ایران است» و افزود که «آماده است دلایل ایران برای پیگیری برنامه هسته‌ای‌اش را بشنود». با این حال، او در پارلمان اسرائیل بازهم از حمله نظامی ایالات متحده به تأسیسات هسته‌ای ایران به «نابودی کامل» یاد کرد. کنار هم قرار دادن تجاوز نظامی با پیشنهادهای صلح، در اظهارات او سوالات مهمی را در مورد ماهیت و هدف رویکرد واشنگتن مطرح می‌کند.

صلح از طریق قدرت در مقابل صلح از طریق همکاری

دیدگاه ترامپ در مورد صلح ریشه در دکترین «صلح از طریق قدرت» دارد، راهبردی که بر تسلط نظامی و اهرم زور تأکید دارد. این رویکرد در تضاد کامل با برداشت ایران از صلح است که اولویت را به همکاری، احترام متقابل و صلح از طریق همکاری منطقه ای و نتایج عادلانه برای همه ذینفعان می‌دهد. مدل آمریکایی، که متحدانی مانند بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، نیز با آن موافق هستند، به دنبال تحمیل ثبات از طریق اعمال زور است. اگرچه این امر ممکن است به آتش‌بس‌های موقت منجر شود، اما نمی‌تواند به علل اساسی درگیری بپردازد و نمی‌تواند صلح پایداری ایجاد کند.

وقتی صلح توسط یک طرف دیکته می‌شود و خواسته‌های مشروع طرف دیگر نادیده گرفته می‌شود، توافق حاصل ذاتاً شکننده است. بنابراین، پیشنهاد ترامپ منعکس کننده یک جهان‌بینی است که قدرت را با مشروعیت برابر می‌داند، نه به دنبال اجماع یا منافع متقابل.

در حالی که طرف ایرانی می کوشد از طریق ایجاد همکاری منطقه ای و بین المللی بین کشورهایی که در عمل ونه در حرف دنبال صلح واقعی و پایدار هستند، هم افزایی و تشریک مساعی به وجود آورد.

سفر علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، به مسکو و دیدار او با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در ۲۴ مهرماه و انتقال پیام ویژه رهبر انقلاب اسلامی به کرملین، در میانه اوج تنش‌ها میان ایران و غرب، یکی از مهم‌ترین رویدادهای دیپلماتیک روابط دوجانبه تهران - مسکو بود. به شمار می‌رود. این سفر، صرفاً یک دیدار تشریفاتی یا تبادل پیام معمول نیست، بلکه می‌تواند نشانه‌ای برای تلاش دو کشور در رساتای اجرای پیمان 20 ساله بین دو کشور تلقی شود. در واقع حکایت از تغییر در سطح و ماهیت روابط تهران و مسکو و آغاز مرحله‌ای تازه در تعاملات راهبردی دو کشور دارد.

در شرایطی که تنها چند ماه از جنگ ۱۲روزه تحمیلی اسرائیل علیه ایران می‌گذرد و فضای بین‌المللی پیرامون برنامه هسته‌ای ایران بار دیگر متشنج شده است، سفر لاریجانی به مسکو معنا و پیامی فراتر از مناسبات دوجانبه دارد. در عرف دیپلماتیک، دبیر شورای عالی امنیت ملی معمولاً با همتای روس خود دیدار می‌کند، اما دیدار مستقیم با پوتین بیانگر آن است که محتوای پیام ارسالی از تهران از وزن سیاسی بالایی برخوردار بوده است.

بهشتی‌پور در گفت‌و‌گو با عصر ایران

آمریکا در حالی مدیریت غزه را به عهده تونی بلر گذاشته که در زمان اشغال عراق شخصی نظامی به نام گادنر را برای رتق‌و فتق امور در نظر گرفته بودند و عملا نتوانست کاری کند

عصر ایران- حسن‌ بهشتی‌‌پور، تحلیل‌گر مسایل بین‌الملل در گفت‌و‌گو با «عصر ایران» دربارۀ میزان ماندگاری آتش‌بس اسرائیل و حماس اظهار داشت: خبر پایان تهاجم اسراییل به غزه موجی از امیدواری درباره پایان نسل‌کشی ایجاد کرده اما نمی‌شود پیش‌بینی کرد این آتش‌بس تا چه زمانی پایدار خواهد ماند. در واقع این رویداد در شرایطی رخ داده که منافع هیچ کدام از طرفین تامین نشده است. در واقعی وقتی منفعتی به دست نیامده همچنین وقتی ترامپ و نتانیاهو دنبال این هستند صلح را از طریق قدرت حاکم کنند نمی‌شود روی ماندگاری و ثبات آتش‌بس حساب کرد. بنابراین آتش‌بس را نه می‌توان شکست نامید و نه پیروزی! فقط آتش‌بسی است که فعلا از جنایت علیه بشریت جلوگیری کرده است.

کارشناس روابط بین‌الملل در ادامه داد: از آنجا که باید آینده غزه تعیین تکلیف شود، باید ببینیم در ماه‌های آینده اسرائیلی‌ها بالاخره با دو دولت کنار می‌آیند و فلسطین را به عنوان کشوری مستقل قبول می‌کنند یا همچنان بر به رسمیت نشناختن فلسطینی ها اصرار خواهند داشت. این موارد فاکتورهای خیلی خیلی مهمی برای آینده غزه به شمار می‌آیند. اسرائیل فعلا به خاطر آزادی گروگان‌ها به آتش‌بس تن داده ولی در آینده حتما رویکردی دردسر آفرین را در دستور کار خود قرار خواهد داد. به این معنی که تا زمانی که حماس اسلحه را تحویل ندهد، نتانیاهو راحت نمی‌نشیند.

نوشته حسن بهشتی پور

چرا ایران در بازی طراحی‌شده آمریکا شرکت نکرد؟

نسبت اجلاس شرم‌الشیخ و منافع ملی ایران از نگاه واقع‌گرای دفاعی چیست؟

آیا همیشه باید ازسیاست صندلی خالی اجتناب کرد؟

راهبرد ایران در قبال آینده غزه چیست؟

نشست شرم‌الشیخ آینده غزه را شکل می‌دهد، اما ایران یکی از طرف‌های آن نخواهد بود؛ زیرا این اجلاس صرفاً برای مشروعیت‌بخشی به طرحی برگزار شده که اساس آن نادیده‌گرفتن حقوق مردم فلسطین است. توجه داشته باشید که ایران به این نشست دعوت شده تا صرفاً نقش «مجلس‌گرم‌کن» را ایفا کند، نه آنکه در تصمیم‌گیری یا حتی تصمیم‌سازی مشارکت واقعی داشته باشد.

حماس، با وجود پذیرش شرایط آتش‌بس، اعلام کرد که در این اجلاس شرکت نمی‌کند؛ چراکه به‌خوبی می‌داند این نشست برای تأیید طرحی برگزار می‌شود که هدف آن خلع سلاح حماس و حذف نقش آن در آینده غزه است. این روند در راستای پیشبرد استراتژی آمریکا برای برقراری صلح از طریق قدرت است؛ راهبردی که در عمل، حاکمیت اسرائیل بر سرنوشت غزه را تثبیت می‌کند و مشخص نیست چه زمانی اسرائیل حاضر به خروج کامل از این منطقه شود. این روند حتی تشکیل دو دولت را نیز برای سال‌ها به تعویق خواهد انداخت.