روش تحلیل سیاسی

حسن بهشتي‌پور در گفت‌وگو با «اعتماد» مطرح كرد

در شرايطي كه سيگنال‌هاي ضد و نقيض از واشنگتن مخابره مي‌شود، دور سوم رايزني‌هاي سياسي و فني ميان هيات‌هاي نمايندگي ايران و امريكا در مسقط پايخت عمان زير سايه بيم و اميد برگزار شد، بالاخص آنكه بعد از دو دور گفت‌وگو درباره چارچوب مذاكرات، روز شنبه نماينده‌هاي دو بازيگر بر مسائل فني و جزييات متمركز شدند؛ گزاره‌اي كه مي‌تواند شكاف‌ها و اختلاف‌هاي حاكم درباره ميزان غني‌سازي تا سرنوشت ذخاير را برجسته كند. در همين راستا روزنامه اعتماد با هدف بررسي و ارزيابي نشست‌هاي روز شنبه با حسن بهشتي‌پور گفت‌وگو داشته تا در باب ماحصل احتمالي دور سوم رايزني‌ها و سناريوهاي پيش رو چشم‌اندازي ترسيم كند. به باور اين كارشناس مسائل بين‌الملل، عبور تيم‌هاي مذاكره‌كننده ايران و امريكا از كليات و ورود به جزييات، اگرچه با چالش‌هايي مانند ميزان غني‌سازي و سرنوشت ذخاير اورانيوم همراه است، اما پيشنهادهاي مرحله‌اي، سرمايه‌گذاري امريكا در پروژه‌هاي بلندمدت و ساختار گام ‌به ‌گام تعهدات مي‌تواند هزينه خروج احتمالي واشنگتن از توافق را به‌شدت افزايش دهد. بهشتي‌پور در اين مصاحبه سناريوها درباره توافق موقت، نقش چهره‌هايي چون مايكل آنتون و استيو ويتكاف در آينده رايزني‌ها و اهميت واقعي تضمين‌هاي عملي به جاي ضمانت‌هاي حقوقي را نيز به تفصيل تشريح كرده است. متن اين گفت‌وگو در ادامه به تفصيل آمده است.

حسن بهشتی پور در گفت‌و‌گو با فرارو تحلیل کرد:

پرسش مهم دیگر که باید در جلسات مذاکره پاسخ داده شود این است که تکلیف این دستگاه‌های پیشرفته چه می‌شود؟ باید با این سانتریفیوژ‌ها چه کرد؟ آیا باید سانتریفیوژ‌ها را در انبار نگهداری کرد؟ سوال مهم دیگر این است که اگر ایران این اقدامات را انجام دهد، چه ضمانتی وجود دارد که آمریکا به تعهدات خود عمل کند؟ یا به بهانه‌های دیگر به غیر از مسائل هسته‌ای، تحریم‌ها را بر نگرداند؟ این‌ها در اصطلاح، به عنوان مسائل فنی مطرح می‌شوند و جزئیاتی را شامل می‌شوند که باید تعیین تکلیف شوند

جلسه مذاکره روز شنبه ۶ اردیبهشت ماه بین ایران و ایالات متحده در شرایطی برقرار شد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا روز جمعه، ۵ اردیبهشت ماه، روند مذاکرات ایران و آمریکا را بسیار خوبارزیابی کرد وگفت:«فکر می‌کنم اوضاع با ایران بسیار خوب پیش می‌رود. خواهیم دید چه می‌شود.»

به گزارش فرارو، وارد شدن مذاکرات به فاز فنی، حساسیت‌ها را در این زمینه دو چندان کرده است و بسیاری از کارشناسان به دنبال رمزگشایی از نحوه حل مسئله بین طرفین در این دور از مذاکرات هستند. واشنگتن‌پست روز جمعه در مقاله‌ای به نقل از یک منبع آگاه، مدعی شد رویکرد ایران در مذاکرات کنونی نسبت به برجام تفاوت‌هایی عمده‌ای دارد و این تغییر رویکرد از زمان انتخاب مسعود پزشکیان به عنوان رئیس‌جمهوری اسلامی ایران آغاز شده است.

رویترز نیز در گزارشی، مدعی شد مقامات ایرانی در جریان مذاکرات رم به این برداشت رسیدند که ایالات متحده موضع تهران مبنی بر عدم توقف کامل برنامه غنی‌سازی و حفظ ذخایر اورانیوم را پذیرفته، اما برنامه موشکی، همچنان مانع جدی بر سر راه توافق است. با همه این ها، مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا در گفتگوی پادکستی که روز چهارشنبه ۳ اردیبهشت ماه، منتشر شد، گفت که ایران تنها می‌تواند اورانیوم غنی‌شده را وارد کند و باید غنی‌سازی را متوقف کند.حسن بهشتی پور، کارشناس ارشد سیاست خارجی و تحلیلگر مسائل بین الملل، در گفت‌و‌گو با فرارو به تحلیل این وضعیت پرداخته است:

بهشتی‌پور: نرمش روسیه باید تحلیل شود

پایان احتمالی جنگ اوکراین تاثیری بر مذاکرات ایران و آمریکا خواهد گذاشت؟/حرف‌های امثال احمدی‌نژاد کیلومترها با واقعیت فاصله دارد

بهشتی پور کارشناس سیاست خارجی به خبرآنلاین گفت: بحران اوکراین اگر تمام شود در سطح بین المللی تاثیر مثبتی خواهد داشت. از جمله در روند مذاکرات ایران و آمریکا؛ اما اگر بحران تشدید شود برای کل دنیا اثرات منفی دارداز جمله ایران .

جواد مرشدی: دونالد ترامپ در آخرین واکنش ها به جنگ اوکراین ابراز امیدواری کرد که در هفته جاری توافقی میان روسیه و اوکراین برای پایان دادن به جنگ به دست آید.دیروز(سه شنبه) هم کاخ سفید اعلام کرد که ویتکاف اواخر این هفته برای چهارمین بار به مسکو خواهد رفت و با پوتین دیدار خواهد کرد.

پیشنهاد نهایی ترامپ برای مذاکره صلح/سهم واشنگتن، مسکو و کی‌یف از این جنگ چه شد؟

ظاهرا پیشنهاد نهایی آمریکا برای پایان جنگ اوکراین مستلزم موافقت کی‌یف با چارچوبی است که بر مبنای آن آمریکا شبه‌جزیره کریمه را به عنوان بخشی از روسیه به رسمیت می‌شناسد و اوکراین باید تسلط غیر رسمی روسیه را بر تقریبا تمام سرزمین‌های اشغالی از سال ۲۰۲۲ بپذیرد.از سوی دیگر برخی نیز معتقدند اوکراینی‌ها در ۲۴ ساعت گذشته سیگنال‌هایی فرستاده اند که نشانگر تمایل آنها به بحث در خصوص یک آتش بس ۳۰ روزه به جای پذیرفتن چارچوب طرح صلح ترامپ، در نشست لندن است.

نشستی که قبل از برگزاری با چالش‌های جدی روبه‌رو شده بود؛ زیرا کناره گرفتن وزیر امور خارجهٔ ایالات متحده مارکو روبیو، و وزیر خارجهٔ بریتانیا دیوید لمی و دیگران از این نشست، عملاً این نشست را تنزل داده و سایهٔ سنگینی بر تلاش‌های جاری برای صلح انداخته است. اینکه ایا طرح صلح ترامپ به موفقیت خواهد رسید و اروپایی ها نیز ترامپ را دراین طرح همراهی خواهند کرد و همچنین ارتباط این صلح با روند مذاکرات ایران و آمریکا صولاتی بود که خبرگزاری "خبرآنلاین "از حسن بهشتی‌پور، پژوهشگر و کارشناس روسیه و اوراسیا پرسید که در ادامه می‌خوانیم:

بررسی وضعیت بین‌المللی با توجه به برنامه هسته‌ای ایران: دیدگاه‌های مسکو و تهران

تاریخ و زمان: 23 آوریل 2025، ساعت 14:30 تا 17:30 (به وقت تهران)

محل برگزاری: آنلاین

قالب: روش گفتگو چتم هاوس

زبان: روسی و فارسی (ترجمه همزمان)

مفهوم:

بحران بین‌المللی بر سر برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران که از سال 2018 اساساً ناشی از موضع سفت و سخت ایالات متحده است، بر وضعیت داخلی ایران و همچنین جایگاه بین‌المللی آن تأثیر منفی می‌گذارد. از سال 2022 هر گونه مذاکره بر سر برنامه صلح امیز هسته ای ایران متوقف شده است، اما به دلیل تغییر اخیر دولت در ایالات متحده و بازگشت دی. ترامپ به قدرت، که در اولین دوره ریاست جمهوری خود سیاست فعال ضد ایرانی را دنبال کرد، روابط ایران و آمریکا ممکن است شاهد تحولات جدیدی باشد . علاوه بر این، اکثر محدودیت‌ها بر اساس برنامه جامع اقدام مشترک، که در سال 2015 امضا شد و تا کنون به طور رسمی اجرا شده است، قرار است در اکتبر 2025 منقضی شود. دونالد ترامپ تمایل خود را برای از سرگیری مذاکرات در مورد برنامه هسته‌ای ایران اعلام کرده و از مسکو برای میانجیگری در مذاکرات دعوت کرده است. همزمان، ایالات متحده اکنون فعالانه در حال افزایش فشار بر ایران است.

هرگونه تغییر در روابط ایران و آمریکا ممکن است بر روابط ایران با کشورهای خارجی از جمله روسیه تأثیر بگذارد. مسکو همواره از حل و فصل بحران برنامه هسته‌ای ایران بر اساس یک توافق بین‌المللی چندجانبه حمایت می‌کند و همچنان از آن حمایت می‌کند. روسیه هم علاقه مند به حل بحران فوق و هم حفظ پویایی مثبت روابط خود با تهران است.

در جلسه آنلاین غیرعلنی کارگروه، کارشناسان روسیه و ایران در مورد چشم انداز از سرگیری مذاکرات هسته ای ایران و آمریکا، سناریوهای احتمالی برای توسعه موضوع هسته ای، نگرش ایران و روسیه نسبت به آنها و تأثیر بالقوه آنها بر وضعیت داخلی ایران و توسعه روابط روسیه و ایران گفتگو خواهند کرد.

حسن بهشتی پور، پژوهشگر و تحلیلگر سیاسی در گفت و گو با ستاره صبح:

ستاره صبح، فائزه صدر: ایران و آمریکا پس از دور دوم مذاکرات در رم نسبت به روند گفت و گو ها اظهار خوش‌ بینی کردند، مدیر کل آژانس بین ‌المللی انرژی اتمی هم گفت ‌و گو ها را مثبت ارزیابی کرد. سیگنال هایی که از غرب می رسد و آنچه دیپلمات های ایرانی می گویند از پیشبرد گفت و گو ها حکایت دارد. در این بین زمزمه هایی از تلاش تندروها برای برهم زدن این تفاهم شنیده می شود. ستاره صبح در گفتوگو با حسن بهشتی پور، پژوهشگر و تحلیلگر سیاسی به بررسی آنچه در این دو جلسه گذشت پرداخته که در ادامه می خوانید:

دو جلسه گفت‌وگو میان نمایندگان ایران و آمریکا فضای مثبتی در جامعه ایجاد کرده است. پیش بینی شما از چشم انداز مذاکرات چیست؟ آیا فضای توافق و تفاهم ادامه خواهد داشت؟

مذاکره وسیله و راهکار رسیدن به اهداف است و تعارضی با آرمان‌ها ندارد. حتی می‌تواند در مسیر تحقق آرمان‌ها راهکاری مکمل باشد. اما نتایج به چگونگی مذاکره بستگی دارد که برای مذاکره چه نقشه راهی کشیده شده است.

این تعبیر که ما مجبور به مصالحه هستیم، ذهنیتی ضد مذاکره است. ما مجبور نیستیم، بلکه راه حل منطقی و رها شدن از مشکلات خارجی، گفت‌وگو، مذاکره و توافق است. دیپلماسی را برای همین گذاشته‌اند و راه حل دیپلماسی می‌تواند کم هزینه ترین راه برای باز کردن گره‌هایی باشد که طی سال‌ها و به دلایل مختلف به وجود آمده‌اند.

حسن بهشتی پور در کفت و گو با روزنامه آرمان امروز :

اگر مذاکرات فعلی ایران و امریکا به نتیجه برسد و ایران به سمت بهره‌برداری صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای حرکت کند، تحریم‌ها رفع شوند و فضای تعامل اقتصادی باز شود، این وضعیت قطعا به نفع روسیه خواهد بود. روسیه نه‌تنها ایران هسته‌ای با غنی‌سازی محدود، راتهدیدی برای خود نمی‌بیند، بلکه ایران بدون تحریم، شریکی بالقوه و موثر برای توسعه مناسبات اقتصادی و صنعتی برای این کشور محسوب می‌شود. تنها چالشی که در حال حاضر برای روسیه وجود دارد، درگیری این کشور با غرب بر سر بحران اوکراین است؛ وضعیتی که البته موجب می‌شود مسکو در پی تقویت روابط خود با تهران باشد. هم‌اکنون نیز روسیه در این موضوع در حال گفت‌وگو با ایالات‌متحده است و از این جهت نمی‌تواند ایران را به ‌خاطر ورود به مذاکرات با واشنگتن سرزنش کند.

پیام‌هایی که ایران به روسیه می دهد و یا دیدارهایی که انجام می شود، معمولا در راستای سیاست‌های کلان نظام است و می‌تواند در قالب یک هماهنگی سه‌جانبه بین ایران، روسیه و چین در راستای حل و فصل معضلات از طریق دیپلماسی فهم شود.برای چین و روسیه نیز این پیام بسیار مهم است. از همین رو، این کشورها بارها ایران را به حفظ مسیر مذاکره تشویق کرده‌اند. کشورهای منطقه نیز از جمله عربستان‌سعودی به‌وضوح از این روند و احتمال رسیدن به مصالحه استقبال کرده‌اند.پیش‌تر عربستان‌سعودی از مخالفان برجام بود، اما اکنون شاهد هستیم که این کشور و دیگر کشورهای عربی، رویکردی حمایتی نسبت به توافق در پیش گرفته‌اند؛ نمونه بارز آن نیز سفر اخیر وزیر دفاع عربستان به تهران است که می‌توان آن را یکی از نشانه‌های این تغییر رویکرد دانست. باید توجه داشت که موضع روسیه در جریان مذاکرات ایران با امریکا، منطقی به نظر می‌رسد؛ چراکه به باور من، روسیه از حل‌وفصل اختلافات ایران و امریکا استقبال می‌کند، هرچند در افکار عمومی کشور این برداشت رواج دارد که روسیه از استمرار تنش‌ها میان تهران و واشنگتن سود می‌برد. واقعیت آن است که در هر درگیری یا تهدیدهای مشابه، ممکن است برخی کشورها منافع مقطعی کسب کنند، اما آنچه اهمیت دارد، رویکرد و راهبرد کلی کشورهاست.

مصاحبه خبرنگار روزنامه فرهيختگان با حسن بهشتی پور تحلیلگر مسائل بین المللی

حسن بهشتی‌پور معتقد است فضای رسانه‌ای با واقعیت مذاکرات متفاوت است و باید با افزایش سواد رسانه‌ای، مردم را از فضاسازی‌های اسرائیل و غرب مصون کرد. در گفت‌وگویی که با این کارشناس بین‌الملل داشته‌ایم، او تأکید دارد دستورکار مذاکرات ملاک اصلی تحلیل است و حضور گروسی در مذاکرات برای نظارت آژانس و خنثی‌سازی بهانه‌جویی‌های اسرائیل، مثبت است.

فضاسازی رسانه‌ای با واقعیت مذاکرات متفاوت است

حسن بهشتی‌پور با اشاره به اینکه اصولاً آنچه در رسانه‌ها اعلام می‌شود، همیشه با آنچه در مذاکرات مطرح می‌شود منطبق نیست، گفت: «ما یک سیاست اعلانی داریم، یعنی آنچه رسماً در رسانه‌ها اعلام می‌شود و یک سیاست اعمالی داریم، یعنی آنچه در عمل انجام می‌شود. این دو نه‌تنها در مورد ایران و آمریکا، بلکه در مورد همه کشور‌های دنیا متفاوت است. البته در بعضی موارد ممکن است به هم نزدیک باشند. بنابراین، کشور‌ها در دیپلماسی رسانه‌ای خود سعی می‌کنند آنچه مورد نظرشان است را فضاسازی، روایت‌سازی و مفهوم‌سازی کنند و بر اساس آن، بهره‌برداری خاص خود را خارج از میز مذاکرات انجام دهند تا فضای مطلوبی برای خود روی میز مذاکرات ایجاد کنند. اما آنچه روی میز مذاکرات می‌گذرد کاملاً متفاوت با فضای رسانه‌ای است. بنابراین می‌خواهم بگویم باید به افکار عمومی آگاهی دهیم تا اسیر فضاسازی‌های آمریکایی‌ها و موضع‌گیری‌های ترامپ و امثال او نشوند. آنچه مهم است، موضوعاتی است که سر میز مذاکرات مطرح می‌شود و این ملاک است. به اصطلاح باید ببینیم دستورکار چه خواهد بود و چگونه نهایی می‌شود.