روش تحلیل سیاسی

حسن بهشتی پور

مقدمه:

استانبول، قلب تپنده ترکیه، بار دیگر به صحنه‌ای برای اعتراضات گسترده مردمی تبدیل شده است؛ اعتراضاتی که جرقه‌ی آن با بازداشت اکرم امام‌اوغلو، شهردار برکنار شده این شهر، زده شد. اما آیا این ناآرامی‌ها تنها واکنشی به سرکوب یک چهره سیاسی است یا بازتابی از نارضایتی‌های عمیق‌تر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در کشوری است که سال‌هاست بین دو قطب سکولاریسم و اسلام‌گرایی در نوسان است؟ در این تحلیل، به دلایل پشت پرده‌ی این اعتراض‌ها، نقش امام‌اوغلو به‌عنوان نماد اپوزیسیون، بحران اقتصادی و شکاف‌های اجتماعی می‌پردازیم و بررسی می‌کنیم که آیا این خیزش‌ها می‌توانند آینده‌ی سیاسی اردوغان و انتخابات ۲۰۲۶ را به چالش بکشند یا نه.

اختصاصی برای سایت ایراس نوشته حسن بهشتی پور

در روزهای اخیر، هیأتی آمریکایی به رهبری آدام بولر، نماینده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا در امور گروگان‌ها، و زلمی خلیل‌زاد، نماینده پیشین آمریکا در امور افغانستان، به کابل سفر کردند. این نخستین سفر رسمی یک هیأت آمریکایی به افغانستان پس از تسلط طالبان در سال ۲۰۲۱ محسوب می‌شود. در جریان این سفر، هیأت آمریکایی با امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه طالبان، دیدار و درباره موضوعاتی مانند آزادی زندانیان و ارائه خدمات کنسولی به افغان‌ها در آمریکا گفت‌وگو کردند.

یکی از نتایج این مذاکرات، آزادی جورج گلزمن، شهروند آمریکایی بود که به مدت دو سال در کابل بازداشت بود. این اقدام از سوی وزارت خارجه آمریکا به عنوان گامی مثبت و سازنده تلقی شد.

همچنین، گزارش‌هایی مبنی بر حذف نام سراج‌الدین حقانی، وزیر کشور طالبان، و دو عضو دیگر شبکه تروریستی حقانی از فهرست افراد تحت تعقیب وزارت خارجه آمریکا منتشر شده است. این اقدام با واکنش‌های متفاوتی همراه بوده است؛ برخی آن را گامی در جهت اعتمادسازی می‌دانند، در حالی که دیگران، از جمله سارا آدامز، مأمور پیشین سازمان سیا، آن را «پاداش به تروریسم» توصیف کرده‌اند.

رهبر طالبان، هیبت‌الله آخوندزاده، نیز اظهار داشته است که آزادی دو شهروند آمریکایی مشروط به آزادی یک عضو طالبان از زندان گوانتانامو بوده است. به طور کلی، این تحولات نشان‌دهنده تلاش‌های جدید در راستای بهبود روابط میان آمریکا و طالبان است، هرچند واکنش‌ها و نگرانی‌های مختلفی در این زمینه وجود دارد.

مهرماه ۱۴۰۴ نقطه عطف در مسئله تحریم‌هاست

مینا افرازه خبرنگار قدس آنلاین در گفتگو با حسن بهشتی‌پور، کارشناس سیاست خارجی:

در سال ۱۴۰۴که تازه پرونده آن گشوده شده است، مسائل متعددی در حوزه سیاست خارجی و منطقه‌ای پیش روی کشورمان قرار دارد.

تداوم مسئله تحریم ها همچنان موضوعی است که نهاد دیپلماسی کشور در سال ۱۴۰۴ نیز با ان دست و پنجه نرم خواهد کرد. آنچه در این بین مسئله را پیچیده‌تر و شرایط را برای کشورمان سخت می کند، فرا رسیدن موعد انقضای قطعنامه ۲۲۳۱ در مهرماه ۱۴۰۴ است و در پی آن پیش‌بینی می شود کشورهای اروپایی برای فعالسازی مکانیسم ماشه و بازگرداندن تحریم های بین المللی علیه ایران اقدام کنند. از همین منظر، کارشناسان معتقدند سال ۱۴۰۴، هرگونه تصمیم و اقدام دیپلماتیک مقامات کشورمان پیرامون حل و فصل تحریم ها و جلوگیری از اجماع بین المللی ضد ایران خواهد بود و حتی توسعه روابط با همسایگان یا حضور فعال در اتحادیه و پیمانهای چند جانبه را نیز میتوان گامی در همین راستا دانست.

گفت‌وگوی ایبنا با حسن بهشتی‌پور؛

حسن بهشتی‌پور، کارشناس روابط بین‌الملل معتقد است خاطرات اسیرانی جنگ عراق و ایران هنوز کار زیادی دارد و موضوعات زیادی ناگفته مانده است و هنوز به حد اشباع نرسیدیم.

سرویس فرهنگ مقاومت خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛ درباره خاطرات آزادگان به طور تقریبی ۳۰۰ تا ۴۰۰ کتاب به چاپ رسیده است، خاطراتی که بخشی از تاریخ جنگ تحمیلی از اردوگاه‌های عراق است که شرح چگونگی اسارت، رفتار عراقی‌ها، نام اردوگاه و مدت زمان سپری شده در آن و اتفاقاتی است که رقم خورده و اغلب شرح روزهای دشوار و غیرقابل تحملی است که اسیرانی ایرانی در عراق تحمل کردند تا زمانی که از بند اسارت رها شدند. پس از آزادی خاطرات برخی از آنها ثبت و ضبط و منتشر شد. اما پس از بیش از سه دهه از رهایی اسیران از بند حزب بعث با وجود انتشار آثار متعدد درباره خاطرات آنها، ادبیات اردوگاهی نتوانسته است در ایران جایگاه درخوری پیدا کند، شاید یکی از دلایل آن فعالیت ناشر دولتی یا وابسته به آن است و ناشران خصوصی ممتاز کمتر در این زمینه وارد شدند و در نتیجه با وجود چاپ خاطرات قابل تامل اما همچنان ناشناخته مانده است. در این میان برخی بر این تصورند که خاطرات آزادگان به مرز تکرار نزدیک شده است و دیگر حرف تازه‌ای برای مخاطب ایرانی ندارد. اما حسن بهشتی‌پور، کارشناس روابط بین‌الملل که خود از آزادگان جنگ تحمیلی است این نظر را رد می‌کند و معتقد است که در زمینه چاپ خاطرات اسیران هنوز برای رسیدن به مرز اشباع راه زیادی در پیش است. با بهشتی‌پور درباره چند و چون خاطرات اسیران و ویژگی‌های آن گفت‌وگو کردیم که در ادامه می خوانید:

حسن بهشتی‌پوردر گفت و گو با خبرنگار رویداد 24 گفت : حوثی‌ها تمام تصمیم گیری و اقدام هایشنان را به‌طور مستقل انجام می‌دهند و همان‌طور که مقام‌های مختلف در دولت‌های مختلف در ایران به‌دفعات تاکید کرده‌اند، نه حوثی‌ها و نه هیچ‌یک از گروه‌های دیگر در منطقه از ایران دستور نمی‌گیرند. ضمن انکه یمن در عمل در محاصره است دسترسی به این کشور برای دادن تجهیزات نظامی برای ایران امکان پذیر نیست و قاعدتا باید از امکانات داخلی خودشان برای تولید ادوات نظامی بهره بگیرند.

در حالی که شاهد طرح اتهام‌های ترامپ علیه ایران هستیم به باور یک کارشناس ارشد سیاست خارجی و روابط بین‌الملل، «ترامپ اصولاً به‌دنبال جنگ روانی و فضاسازی سیاسی-رسانه‌ای علیه ایران است و در حالی اتهام‌ تبعیت حوثی ها از ایران را مطرح می‌کند که اتفاقاً به‌خوبی می‌داند که انصارالله یا همان حوثی‌های یمن گروهی مستقل است که تمامی اقدامات و تحرکاتش را به‌طور مستقل، طراحی، برنامه‌ریزی و اجرا می‌کند.» حسن بهشتی‌پور که در این رابطه با «رویداد ۲۴» گفت‌و‌گو می‌کرد، ضمن اذعان به قرابت فکری میان جمهوری اسلامی و حوثی‌های یمن و حمایت معنوی از ظلمی که در حدود یک دهه گذشته علیه مردم مظلوم یمن اعمال شده، تصریح کرد: «حوثی‌ها تمام اقداماتشان را به‌طور مستقل انجام می‌دهند و همان‌طور که مقام‌های مختلف در دولت‌های مختلف در ایران به‌دفعات تاکید کرده‌اند، نه حوثی‌ها و نه هیچ‌یک از گروه‌های دیگر در منطقه از ایران دستور نمی‌گیرند.»

حسن بهشتی‌پور، تحلیلگر مسائل بین الملل گفت: اگر در داخل ایران تصمیمی جدی به پایان دادن اختلاف با آمریکا گرفته شود و موضوع در شورای عالی امنیت ملی به تصویب برسد، مخالفان داخلی هم کنترل می‌شوند.

حسن بهشتی پور، تحلیلگر مسائل بین الملل در گفت و گو با «اطلاعات آنلاین» با اشاره به بالا و پایین های رابطه ایران و آمریکا اظهار داشت: واقعیت ملموس و غیرقابل انکار چیزی جز این نیست که بین دیوار بی اعتمادی بلندی که بین ایران و آمریکا قرار دارد، هرگونه مذاکره و البته توافق حداقلی را تا حدی محال کرده است. با این حال طبیعی است که «ضرورت» ایجاب می کند، بحث گفت و گو بین این دو کشور در مقاطعی ادامه یابد.

این کارشناس روابط بین الملل درباره تفاوت و شباهت دولت اول و دوم ترامپ نیز گفت: دولت دوم ترامپ با دولت قبلی کلا فرق دارد. هم ازجهت افرادی که به کار گرفته است و هم برنامه‌هایی که از زمان بازگشت به کاخ سفید اعلام کرده است و همچنین اظهارنظرهایش به طور کاملا علنی نشان می‌دهد، ترامپ ۲۰۲۴ با ترامپ ۲۰۱۶ اصلا قابل مقایسه نیست. او همچنین تاکید می‌کند اهل معامله است و هم زمان سیاست «همه چیز برای آمریکا را پیگیری می‌کند» به طوریکه با وجود همکاری‌های طولانی، با متحدانش از جمله مکزیک و کانادا هم در افتاده است. کلا ترامپ با توجه به یکبار تجربه کاخ سفید نشینی و ۴ سال انتظار برای قدرت گیری دوباره، حالا با برنامه‌ای جدید آمده است که همچنان اولویتش آمریکا است و در قدم بعدی مواجهه اقتصادی و تکنولوژی با چین و البته پایان دادن به جنگ اوکراین و مدیریت فضای بین اسرائیل و فلسطین را جدی می‌گیرد.