ازبکستان به توسعه سیاسی توجهی ندارد

این کارشناس مسائل آسیای مرکزی افزود: اسلام‌ کریم‌اف در دو سال‌های آخر بعد از انتخابات تلاش کرده بود که اصلاحاتی را انجام دهد. وی اظهار کرد: متاسفانه در آسیای مرکزی به غیر از قرقیزستان، مجموعه چهار کشور ازبکستان، تاجیکستان، ترکمنستان و قزاقستان به شدت به اقتدارگرایی معتقد هستند. آنها توسعه اقتصادی را لازمه پیشرفت می‌دانند و توسعه سیاسی را کمتر مورد توجه قرار می‌دهند. لذا احتمال می‌رود دولت بعدی هم راه کریم‌اف را ادامه داده و اصلاحات جزئی هم که شاید موردتوجه کریم‌اف بوده را اعمال کنند.

جایگزینان احتمالی کریم‌اف

این کارشناس مسائل آسیای میانه گفت: نخست وزیر فعلی شوکت میرزایف که از سال 82 به بعد در این سمت قرار دارد و از دوستان نزدیک اسلام‌ کریم‌اف بود، شانس بیشتری برای پیروزی در انتخابات و ریاست جمهوری دارد. وی تاکید کرد: اما در ساختار قدرت ازبکستان فردی به نام رستم عنایت‌اف که رئیس کمیته امنیت ملی این کشور است، وجود دارد که او فرد بانفوذ و قدری است. پیروزی رئیس‌جمهور بعدی بستگی به نحوه توافق این افراد دارد. وی خاطرنشان کرد: مثلث یوداشف-رئیس مجلس سنا-، عنایت‌اف-رئیس کمیته امنیت ملی- و شوکت میرزایف-نخست وزیر- آینده سیاسی ازبکستان بعد از کریم‌اف را تعیین خواهند کرد.

خطر شیوع تروریسم و افراطی‌گری وجود دارد

بهشتی‌پور درباره شیوع اسلام‌گرایی افراطی در ازبکستان و خطرات احتمالی آن بعد از کریم‌اف گفت: یکی از مباحث مطرح این است که مجموعه گروههای تروریستی افراطی که در سوریه و عراق درحال جنگیدن هستند و عمدتا شکست خورده‌اند، به کشورهای آسیای مرکزی برگردند. این امر به‌خصوص درباره منطقه دره فرغانه احتمال بیشتری دارد. دره فرغانه دره بزرگی است که سه استان ازبکستان و تاجیکستان را شامل می‌شود. این منطقه خاستگاه گرایش‌های اسلام‌گرایی در این منطقه محسوب می‌شود و استان فرغانه در ازبکستان که بخشی از این دره است، مرکزی خواهد بود که احتمال می‌رود ریشه‌های تندروی اسلامی مجددا در آنجا فعال شوند. وی افزود: اما سیستم و ساختار نظام فعلی ازبکستان کاملا متکی بر تمرکز گرایی از سمت مرکز است و حزب حاکم همه امور را در دست دارد، لذا شیرازه کشور با درگذشت کریم‌اف از هم نمی‌پاشد. به‌ویژه میرزایف نخست وزیر فعلی که روابط نزدیکی با روسها دارد، به نظر می‌رسد بتواند دوره انتقالی وضعیت را به گونه‌ای سامان دهد که گروههای تروریستی و افراطی نتوانند اقدامات جدی در این کشور انجام دهند.

زمان عادی سازی روابط ایران وازبکستان رسیده‌است

بهشتی‌پور در خصوص روابط ایران و ازبکستان نیز اظهار کرد: این دو کشور با هم همسایه نیستند اما از طریق تاجیکستان، همسایه شمالی ایران، مناسباتی دارند. البته مناسبات ایران و تاجیکستان برای ازبکستان همواره مسئله‌ساز بوده است. در سالهای اخیر ازبکستان نسبت به اقداماتی که ایران در تاجیکستان انجام داده است، نظیر سدسازی برروی رودخانه تاجیکستان، اعتراض کرده و دلخور بود. وی خاطرنشان کرد: اکنون بهترین فرصت برای برای بهبود روابط ایران با این کشور است. ایران می‌تواند با تغییری که در سیستم سیاسی این کشور رخ ‌می‌دهد، روابطش را با ازبکستان بازسازی کند و اقدامات لازم را در این زمینه انجام دهد تا مشکلات گذشته حل شود. وی گفت: ازبکستان به‌عنوان پرجمعیت‌ترین کشور آسیای‌مرکزی با بیست و نه میلیون جمعیت، جایگاه، اهمیت و تاثیرگذاری خودش را دارد و روابط خوب با این کشور به نفع ایران است و به‌ویژه در تنظیم روابط با تاجیکستان که تاحدودی با ایران مشکل پیداکرده، اقداماتی می‌تواند درجهت عادی‌سازی مناسبات انجام شود.