دلیل نظارت کنگره آمریکا بر اجرای برجام چیست
وی افزود: «از یکسو آقای ترامپ دنبال این بود که از برجام خارج شود و آن را پاره کند اما متوجه شد که اشتباه فاحشی کرده است چراکه برجام یک توافق بینالمللی است که تحت قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل مورد تایید قرار گرفته است. این توافق، قراردادی دوطرفه نیست که آمریکا بتواند به راحتی آن را ملغی کند. از آنجا که بر طبق عرف بینالمللی همه دولتها حتی با تغییر رژیم کشورشان در برابر تعهدات بینالمللی که پیش از آن امضا شده است مسوول هستند، دولت ترامپ نمیتواند توافق دولت قبلی ایالت متحده آمریکا را نادیده بگیرد. از سوی دیگر هم وزیر دفاع، هم وزیر خارجه و هم مشاور امنیت ملی آمریکا تاکید کردند که به نفع آمریکا نیست از این توافق خارج شود. اما ترامپ به دنبال ماجراجویی و ایجاد سرو صداست؛ او پیمان ناتو، پاریس و پیمان نفتی با کانادا و مکزیک را زیر سوال برده است بنابراین با برجام هم همین رفتار را انجام میدهد. با آنکه ترامپ پیش از این مجبور شد در دو نوبت گزارش پایبندی ایران به برجام را تایید کند اما برای اینکه حرفش روی زمین نماند این گزارش را برای سومین بار تایید نکرد و تصمیمگیری درباره آن را به کنگره آمریکا محول کرد. حالا کنگره آمریکا اگر بخواهد اصلاحیهای به این قانون بدهد این یک قانون داخلی برای آمریکاست که ربطی به برجام ندارد یعنی برای اعضای حاضر در توافق هستهای برجام لازمالاجرا نیست بلکه برای خود ترامپ و تیم همراهش لازمالاجراست.»
بهشتیپور درباره مفاد اصلاحیه برجام از سوی کنگره هم اظهار داشت: «سوال مهم این است که اصلاحات کنگره در برجام در چه زمینههایی است؟ یکی از مسایلی که رسما اعلام کردهاند این است که در برجام برای انجام امور تعیین شده دورههای هشت ساله،10 ساله، 15 ساله و 25 ساله در نظر گرفته اند. آنها میخواهند این دورهها را به یک مدت زمان نامحدودی تبدیل کنند. این ماده اول است که مهمترین خواسته آنها برای اصلاح برجام است. بخش دیگر این است که میخواهند غنیسازی اورانیوم در ایران متوقف شود که البته خواب و خیالی بیش نیست. این اصلاحیهها دقیقا همان مواردی بود که اوباما میگفت ما نمیتوانستیم به آن برسیم در حالی که کنگره میخواهد در خارج از مذاکرات و در قانون مجلس خودشان این موارد را تصویب کنند حال آنکه اساسا اینها ضمانت اجرایی ندارد چراکه قانون داخلی آمریکاست.»
این کارشناس مسایل بینالملل در ادامه افزود: «محدودیتسازی قدرت موشکی ایران موضوع دیگر مورد نظر آنها برای اصلاح برجام است. آنها میخواهند ایران تعهداتی بدهد که اساسا موشکهای بالستیک نسازد چراکه در قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل از ایران درخواست شده موشکهایی که قادر به حمل کلاهک هستهای باشند نسازد و نکته مهم آن است که درخواست به شکل دستوری نیست و صرفا توصیه شده است. اکنون در دکترین نظامی ایران اساسا ساخت سلاح هستهای و از جمله طراحی کلاهک هستهای جایگاهی ندارد و مطرح نیست. بنابراین مساله ساخت موشکهای بالستیک از نظر ایران جزو مسایل دفاعی کشور است و ایران بر سر مسایل دفاعی خود منتظر اجازه از هیچ قدرتی نخواهد بود و در این مورد وارد مذاکره نمیشود. موضوع چهارم و مهمی که میخواهند در تبصرههای تکمیلی وارد کنند این است که ایران متعهد شود آنچه را که اقدامات بیثباتکننده در منطقه میخوانند متوقف کند. در این مورد باید گفت آمریکاییها واژهای جعل کردهاند که در قانون کاتسا هم آمده است؛ گفته میشود ایران عامل بیثباتسازی در منطقه است. آنها تحرکات ایران در سوریه، عراق و یمن را به نام بیثباتسازی میشناسند و میخواهند هیچ ردپایی از ایران در سوریه، عراق، یمن و بحرین نباشد. در حالی که ایران در حال مبازره با تروریست در منطقه است این هم از اقدامهای تبلیغاتی عجیب غرب است که با جعل لغت میکوشند تعریف جدیدی از عملکرد کشورها در رسانهها در راستای تحریف واقعیت ارائه کنند.»به گفته وی آمریکاییها با این چهار مورد میخواهند برجام را بیخاصیت کنند اگر این چهار مورد به عنوان اصلاحیه به ایران داده شود و ایران این اصلاحیهها را نپذیرد ممکن است بگویند ما تحریمهای جدیدی علیه ایران وضع میکنیم. در آن زمان باید دید این تحریمها چیست؟ اگر هستهای باشد نقض برجام محسوب میشود و اگر غیرهستهای باشد باید دید آیا از طرف متحدان اروپایی پذیرفته میشود یا نه؟ براساس گفته این کارشناس باید منتظر باشیم و ببینیم کنگره آمریکا چه تصمیمی میگیرد تا متناسب با این تصمیم ایران اقدامهای قاطع خود را انجام دهد.با این وجود رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه آمریکا در جدیدترین اظهارنظرش گفته است: بر اساس این توافق هستهای با ایران امکان دارد بتوان توافق جدید دیگری با ایران امضا کرد. وی اضافه کرده است: قصد داریم تلاشهایی را برای حذف بسیاری از کاستیهای این توافق هستهای که در حال حاضر بسته شده انجام دهیم و شاید بتوانیم توافق دیگری را به عنوان توافق دوم هستهای تنظیم کنیم. او ادامه داده است: ممکن است توافق دوم مرتبط با توافق اول نبوده و شامل طیف وسیعی از تهدیدات ایران از جمله برنامههای موشکی و حمایت و سازماندهی ایران از تروریسم در منطقه باشد.این سخنان تیلرسون به خوبی نشان میدهد که آمریکا پذیرفته نمیتواند در برجام تغییری دهد با این حال دولت ترامپ که قصد ندارد بازیگر بازنده این ماجرا باشد با کشاندن بحث توافق دوم میخواهد ماجرا را به نفع خود تمام کند. با این حال به نظر میرسد کشورهای 1+5 نیز پس از سالها مذاکره درباره برجام دوباره پای میز مذاکره ننشینند.