اصطلاح جنگ سرد از جهت مفهومی نخستین بار توسط جرج اُروِل  George Orwell  (زاده ۲۵ ژوئن ۱۹۰۳ - درگذشت ۲۱ ژانویه 1950) در کتاب 1984 که در سال 1949 منتشر شد، مطرح گردید . دراین باره در بخشی از کتاب 1984 امده است:

« در تمام کشور ها ساختار هرمی شبیه هم است، رهبر را مانند موجودی نیمه خدایی میپرستند و اقتصاد برپایه جنگ مداوم و کمک به ادامه جنگ موجودیت می یابد. چنان که پیداست این سه ابرقدرت[سه کشورخیالی که کتاب  1984 بر پایه ان ها نوشته شده] نه تنها نمی توانند بر یکدیگر غلبه کنند،بلکه از اینکار، سودی هم نمی برند. برعکس، تا زمانی که آنها با یکدیگر در تضاد باشند، مانند بافه های ذرت به رشد یکدیگر کمک میکنند. طبق معمول،طبقه حاکم هر سه قدرت نیز نسبت به آنچه که انجام می دهند درعین حال هم اگاه وهم نا آگاه اند. آنها زندگی خود را وقف فتح جهان کرده اند، اما خود نیز می دانند که لازم است جنگ بطور همیشگی و بدون پیروزی ادامه یابد.

 اما ازلحاظ بکارگیری این اصطلاح در تشریح جنگ تبلیغاتی که بین آمریکا و متحدانش از یکسو و شوروی و متحدانش ازسوی دیگر بوجود آمده بود؛ Cold War نخستین بار در سال 1947 توسط برنارد باروک،Bernard Mannes Baruch  ( زاده ۱۸ اوت ۱۸۷۰ –درگذشت 20 ژوئن ۱۹۶۵) سیاستمدار آمریکایی زمانی که نمایندگی آمریکا را در کمیسیون انرژی هسته ای سازمان ملل  برعهده داشت ، مطرح شد.

پس ازجنگ جهانی دوم، برسرمسائلی چون سرنوشت شهر برلین وتقسیم آلمان به دو بخش، تقسیم کشورهای اروپایی و بکارگیری بمب هسته ای توسط آمریکا در ژاپن و … اختلافاتی بین آمریکا و هم‏پیمانانش با شوروی پدید آمد. در این دوران باروک با بکار بردن اصطلاح "جنگ سرد" تلاش کرد  وضعیتی را که جنگ واقعی بین دو بلوک قدرت در جهان جریان نداشت، اما جنگ تبلیغاتی علیه یکدیگر به شدت بکار گرفته می شد، باروک با ابداع یک واژه دو حرفی به روزنامه نگاران کمک کرد مفهومی پیچیده و چند لایه را در یک واژه ترکیبی به مخاطبان منتقل سازند.  درهمان سال 1947 روزنامه نگار آمریکایی درنیویورک به نام والترلیپمن Walter Lippmann (زاده ۲۳ سپتامبر ۱۸۸۹ درگذشت ۱۴ دسامبر ۱۹۷۴) مجموعه مقالاتی تحت عنوان "جنگ سرد " منتشر کرد، که بعدها بصورت کتاب نیز تدوین شد. این مجموعه مقالات به ترویج این واژه در جهان روزنامه نگاری کمک کرد.

درباره تاریخ پایان آن، عده‌ای آن را هم‌زمان با سقوط دیوار برلین در ۱۱ نوامبر۱۹۸۹ و گروهی آن را هم‌زمان با تاریخ تجزیه اتحاد جماهیر شوروی در ۲۵ دسامبر ۱۹۹۱ می‌دانند.

به طور کلی ویژگی‏های جنگ سرد عبارتند از: آماده سازی نیروهای نظامی دو طرف و مسلح شدن به سلاح‏های هسته‏ای، مبارزه تبلیغاتی بسیار فشرده در دو طرف، عدم انجام هیچ گفت‏وگوی موفقیت‏آمیز بین طرفین و سرایت کشاکش کمونیسم و سرمایه‏داری به جهان سوم.