روزنامه آفتاب یزد نهم خرداد 1397

در روزهای اخیر شاهد هستیم که روسیه و فرانسه و همچنین آلمان و چین مذاکرات و هماهنگی‌هایی را در خصوص خروج آمریکا از برجام داشته‌اند. در واقع آنها می‌خواهند ببینند که چگونه می‌توانند بدون آمریکا برجام را ادامه دهند. درست است که روسیه از حفظ برجام حمایت کرده است اما برخی مواضع این کشور حالت ابهام و تردید را به وجود آورده است. مثلا برخی مقامات روس گفته‌اند که ایرانی‌ها باید در مورد سخنان پامپئو وزیر خارجه آمریکا و شروط 12 گانه او فکر کنند و سریع آنها را رد نکنند. با اینکه آقای ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه گفته است که ایرانی‌ها در برابر مواضع آمریکایی‌ها باید یک سری شرایط جدید را بپذیرند.

البته آقای ریابکوف بعدا این سخنان خود را تکذیب کرد و گفت که سخنانش بد ترجمه شده و او گفته بوده که آمریکایی‌ها انتظار دارند که ایرانی‌ها شرایط آنها را بپذیرند. این در حالی است که آمریکایی‌ها خودشان به اندازه کافی نقل قول می‌کنند و نیازی نیست که کسی از جانب آنها نقل قول کند.

در مجموع فکر می‌کنم که ما باید به خودمان اتکا کنیم. ما نه می‌توانیم به روسیه اتکا کنیم نه به چین نه به اتحادیه اروپا و نه به آمریکا. ما باید براساس سند برجام تلاش بکنیم که به اهداف خود برسیم.

اگر در این چارچوب به اهداف خود برسیم که خیلی خوب است و اگر هم برجام نتواند منافع ما را تامین کند باید به فکر گزینه‌های دیگری باشیم که بتواند طرف مقابل را به تجدیدنظر وادار کند. واقعیت این است که روابط اقتصادی ما با روسیه همه جانبه نیست. روسیه در برخی پروژه‌های ما مثل نیروگاه بوشهر و همچنین پروژه‌های نیروگاه‌های حرارتی در ایران و نیز راه آهن برقی با ما همکاری دارد.

روسیه نمی‌تواند تامین کننده همه نیازهای اقتصادی ما باشد بلکه تامین کننده بخشی از آنهاست همچنان که چین و هند نیز تامین کننده بخش دیگری از نیازهای ما هستند. از طرف دیگر، باید دید که ژاپن و کره که با ما روابط اقتصادی دارند حاضر خواهند شد که با تحریم‌های آمریکا همراهی کنند یا خیر.