اختلاف بر سر برگزاری رزمایش ناتودر گرجستان به کجا می انجامد؟
روسیه همواره حضور ناتو را در مرزهای خود تهدید امنیتی توصیف کردهاند این در حالی است که آمریکا و ناتو ، اقدامات خود را ضد روسی نمیدانند. مقامات کرملین بر این باورند که آمریکا و غرب تلاش میکنند تا حلقه محاصره را علیه مرزهای غربی و جنوبی روسیه تنگتر کنند. تا از این طریق بتوانند سیاستهای کرملین را در رابطه با تحولات آتی کشورهای شرق اروپا و جنوب قفقاز بهتر کنترل کنند. گرجستان به عنوان یکی از جمهوریهای قفقاز جنوبی و از مجموعه کشورهای حامی غرب دراین منطقه در سالهای گذشته تلاشهای فراوانی را در جهت نزدیک شدن به ناتو و محافظهکاران در آمریکا انجام داده است. در انتخابات ریاستجمهوری آذرماه سال گذشته مردم گرجستان در همهپرسی با اکثریت قابلتوجه هفتاد درصدی ،به پیوستن کشورشان به ناتورای مثبت دادند. در همین راستا سال گذشته اعضای ناتو در جلسهای توافق کردند تا مانور مشترکی متشکل از 19 کشور را در گرجستان برگزار کنند که این تصمیم قبل از تحولات آگوست سال 2008 در آبخازیا و اوستیای جنوبی از سوی اعضا اتخاذ شد. این در حالی است که جنگ پنج روزه در قفقاز را میتوان به عنوان مهمترین تحول سیاسی در این منطقه راهبردی در سالهای بعد از فروپاشی شوروی دانست که خود مبدأ بسیاری از تحولات دیگر بود. بر اساس این تحول، معادلات سیاسی و امنیتی قفقاز دگرگون و شرایط نوینی در منطقه ایجاد شد. برگزاری رزمایش ناتو در قفقاز اکنون موجب تحریک بیشتر منطقه شده و اوضاع را بشدت ناامن میکند. با این حال، غرب به رهبری آمریکا به بهانههای مختلف سعی میکند که این رزمایش را برای تثبیت مناسبات خود با گرجستان برگزارکند . برگزاری مانورهای برنامهریزی شده است که قراراست در جمهوری آذربایجان، ارمنستان و گرجستان انجام شود،به موضوع جدیدی برای افزایش تعارضات مناسبات مسکو و واشنگتن تبدیل شده است.
اساسا روسیه، حوزه قفقاز جنوبی را حوزه حیاط خلوت خود میداند در حالی که آمریکا می کوشد از طریق گرجستان موقعیت خود را در قفقاز تثبیت کند. سیاست غرب در قفقاز بر این اصل استوار است که ضمن گسترش نفوذ در قفقاز زمینه را برای تغییرات بعدی در ارمنستان و جمهوری آذربایجان فراهم کند.
ازنظرایالات متحده هرلحظه امکان دارد دولت تندروتری در کرملین بر مسند قدرت بنشیند و غرب نمیتواند درمناسبات خود با روسها فرصتها را ازدست بدهد. به همین دلیل تا آنجایی که ممکن باشد آمریکا می کوشد با روی کار آوردن حکومتهای طرفدارغرب درکشورهای باقی مانده درحوزه نفوذ سنتی روسیه،اطمینان های لازم را برای تحولات بعدی در کرملین بدست آورند.
متقابلا روسیه نیز چه دررابطه با سپردفاع موشکی و چه در بحث توسعه نفوذ ناتو به اوکراین و گرجستان ، مخالف جدی عضویت این دوکشور در ناتو است . براین اساس برگزاری مانورهای ناتو بهانه ای می شود تا روسیه بتواند بستر لازم تبلیغاتی را برای نشان دادن مخالفتهای خود آماده سازد .
درباره آینده روابط روسیه و ناتو نیز به نظر میرسد که اساسا مشکلی جدی در روابط دوطرف وجود دارد. مدلی که ناتو در روابط خود با روسیه آن را دنبال میکند این است که روسیه در چارچوب ناتو به عنوان یکی از اعضای تحت رهبری آمریکا ابراز وجود کند که این مساله با مخالفت طرفهای روسیه همراه است زیرا کرملین خواهان یک روابط کاملا برابر با آمریکا است. این در حالی است که آمریکاییها همواره به روسیه به عنوان یک عضو ساده مانند بیست وهفت عضو دیگر ناتو، نگاه میکنند و بعد از پیوستن آلبانی و کرواسی به پیمان ناتو، اعضای این پیمان در جلسات خود به صورت غیرآشکار خواستار کاهش تنش بین روابط روسیه با ناتو شدهاند. روسیه همواره در تلاش است تا استقلال خود را در حوزه سیاسی و نظامی حفظ کرده و به عنوان یک همکاربرابر با ناتو تعامل داشته باشد.
پیش از این نیز سخنانی که از جانب سیاستمداران غربی و روسی در جهت بهبود روابط دوجانبه به میان میآمد بیشتربه تعارفات سیاسی شباهت داشت .در دوره دوم حکومت بوش، اختلافات در روابط غرب و مسکو چنان ریشه دواند که براحتی قابل حل کردن نیست. با توجه به تحولات فوق، غرب میتواند این رزمایش را لغو کند و در صورتی که این اقدام از سوی ناتو صورت گیرد نشان میدهد که طرفین تلاشهای تازهای را در جهت تغییر ادبیات سیاسی خود آغاز کردهاند و در غیر این صورت اختلافات شدت خواهد گرفت و ممکن است در مقاطعی بحرانی شود و در صورت لغو، فرضیه توافق ضمنی اوباما و مدودف برای تغییر حکومت ساکاشویلی به واقعیت نزدیک خواهد شد. دراین میان ساکاشویلی که در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا از مککین حمایت کرده بود ، همچنان تلاش می کند مانور با ناتو به هر شکل ممکن برگزار شود تا موقعیت خود را در برابر مخالفان غربگرای داخلی خود تثبیت کند .