آغازمذاکره احتمالی آمریکا و ایران بر سر طرح گازی ناباکو
منظورازخط ارتباطی شرق و غرب خط لوله گازی است که قرار است ازترکمنستان شروع شود و با گذشت ازکف دریای خزر به طرف جمهوری آذربایجان، سپس گرجستان و ازآنجا به بازاراروپا منتهی گردد. این خط همچنین در صورتی که عادی سازی مناسبات ارمنستان و ترکیه با موفقیت همراه شود می تواند بعد از آذربایجان به جای رفتن به سوی گرجستان به سوی ارمنستان، سپس ترکیه و از آنجا به دریای مدیترانه برود. که نزدیکتراست.
دوم تحولی است که در مناسبات آذربایجان و روسیه بوجود آمده است . جمهوری آذربایجان برای آنکه بتواند نقشه های ترکیه و ارمنستان را بر هم بزند به نزدیکترین متحد ارمنستان یعنی روسیه نزدیک شده است تا شاید به دلیل انگیزه ای که روس ها نیز در مخالفت با طرح ناباکو دارند آنها را به مخالفت با عادی سازی مناسبات ایروان و آنکارا ترغیب کند .
زیرا درصورت اجرای طرح نابو کو از یک طرف کاهش اتکاء اروپا به گاز روسیه را در پی دارد زیرابا تامین گاز اروپا از سایر منابع ، قدرت مانور روسیه برای استفاده از اهرم انرژی علیه اروپا کاهش می یابد . ازطرف دیگر با ایجاد تنوع در بازار انرژی اروپا قدرت چانه زنی برای قیمت گاز برای وارد کنندگان افزایش می یابد .
علاوه براین درصورت مشارکت ندادن ایران در طرح نابو کوایران نیز با ایجاد مسیرهای جایگزین انتقال گاز تحت فشار قرارمی گیرد.اما اجرای این سیاست با مشکلات متعددی روبرو است از یکسو به دلیل آنکه سیاست آذربایجان این است که تا زمانی که مشکلات قره باغ درروابط میان ارمنستان وآذربایجان وجود دارد وهمچنان مناطق مختلفی از آذربایجان تحت اشغال ارمنستان است؛ هر نوع عادی سازی مناسبات ترکیه و ارمنستان موقعیت جمهوری آذربایجان را تضعیف می کند. به همین دلیل باکو با همه توان خود تلاش می کند چنین روندی با موفقیت همراه نشود در همین مسیر توسعه مناسبات با روسیه در دستور کارباکو قرار گرفته است
علاوه بر این یکی از اقدامات اعتراضی آذربایجان این بود که در اجلاس تخصصی ناباکو که به منظور هماهنگی امور اجرایی این خط لوله در بلغارستان تشکیل شد شرکت نکرد؛ این تحول عملا فضای جدیدی را ایجاد کرد چراکه کل پروژه ناباکو وابسته به همکاری جمهوری آذربایجان و ترکمنستان بود وبا قطع همکاری آذربایجان، طرح ناباکو در اجرا با مشکلات جدی مواجه می شد.
در این میان آمریکایی ها برای آنکه نارضایتی خود را از سیاست جدید باکو نشان دهند از حضور و مشارکت ایران در پروژه خط لوله ناباکو استقبال کردند. این تغییر موضع امریکا با دو هدف انجام شد، اول آنکه جمهوری آذربایجان تحت فشار قرار گیرد و متوجه این مسئله باشد که با تردید نسبت به حضور در پروژه ناباکو، از مشارکت ایران استفاده خواهد شد. این در حالی است که مقامات باکو بر این مسئله واقفند که با حضور ایران در این پروژه عملا نیازی به حضور جمهوری آذربایجان نخواهد بود.
دوم آنکه امریکا با تغییر موضع نسبت به حضور ایران در پروژه ناباکو درصدند به ایران نشان دهند تغییررویکرد اوباما شامل موارد اقتصادی و بازبینی تحریم ها نیز می شود، به این ترتیب که در رویکرد جدید این امکان وجود دارد که حداقل بخشی از تحریم های ایران لغو شود، یکی از موارد تحریم ایران، مخالفت امریکا با سرمایه گذاری شرکت های غربی در مسیر حمل و نقل جاده ای و ریلی ایران است که از امن ترین مسیرهای حمل و نقل کالا محسوب می شوند، علاوه بر آن امریکا در راستای تحریم ایران، ترانزیت انرژی از خاک این کشور را نیز منع کرده است.
با اعلام موضع جدید امریکا نسبت به حضور ایران در پروژه خط لوله انتقال گاز ناباکو در حقیقت یک گام کوچک در مسیر تغییررویکرد آقای اوباما در برابر ایران برداشته شد.
بطور قطع ایران در این شرایط به خوبی موقیت و منافع خود را درک کرده و از هر گونه تصمیم شتابزده ای اجتناب می کند.