در مرحله دوم نیز تاشکند در روابط با روسیه نیز تلاش کرد روابط دوستانه گذشته با مسکو را احیا کند. چرا که در دوره اسلام کریم اف روابط ازبکستان با روسیه با چالش‌هایی روبرو شد ه بود و مسکو بر سر ندادن پایگاه نظامی در خاک ازبکستان برای روسیه اختلاف‌هایی با تاشکند پیدا کرده بود ، اما میرضیایف تلاش کرد این چالش‌ها را از طریق برقراری تماس جدید حل کند.

در وهله بعد نیز ازبکستان کوشش کرد در اجلاسی منطقه‌ای در مورد افغانستان و آسیای مرکزی نقش فعال‌تری در منطقه ایفاء کند. درواقع تا قبل از این قزاقستان تلاش کرده بود که نقشی محوری در آسیای مرکزی داشته باشد؛ اما ازبکستان به دلیل برخورداری از جمعیت بیشتر و تنظیم سیاست جدید رئیس‌جمهور جدید در حال تجربه کردن به عنوان یک قدرت بازیگر منطقه ای  است.

در عرضه بین الملی نیز ازبکستان در حدود دو سال اخیر حضور پررنگ‌تری در مجامع جهانی از خود نشان داده است. رهبران ازبکستان  در سیاست داخلی نیز به این نتیجه رسیده‌اند که زمانی در سیاست خارجی و به‌عنوان نیروی تأثیرگذار دست بازتری خواهند داشت که تغییراتی در سیاست داخلی داشته باشند. لذا آزادی‌های اجتماعی تا حدودی و آزادی‌های سیاسی به شدت محدود و اصلاحات اقتصادی و مبارزه با فساد و رانت‌خواری و الیگارشی مالی انجام گرفت. لذا به نظر می‌رسد  این سیاست‌ها به‌تدریج در حال اثرگذاری مثبت بر تحولات آتی ازبکستان هستند. همچنین در مورد ایران نیز به گونه محسوسی  شاهد تغییرات تدریجی در سیاست خارجی ازبکستان هستیم  اما هنوز خیلی قابل‌توجه نیست و هنوز چالش‌هایی موجود است. یعنی احتیاط‌های در تاشکند در مورد روابط با ایران موجود است و هنوز تحولی اساسی در رابطه دو کشور  رخ نداده ولی فرصت های  بالقوه برای بهبود روابط موجود است.

موسسه آینده پژوهی جهان اسلام: تاشکند چه رویکرد در قبال روابط با قدرت های بزرگ برگزیده است؟

بهشتی پور : در مورد چین باید گفت چون اسلام کریم اف نیز با محوریت اقتصاد به چین می‌نگریست و همان مسیر هم‌اکنون ادامه یافته است. اتحادیه اروپا قبلاً فشارهایی بیشتری در مورد حقوق بشر بر تاشکند وارد می‌کرد، در این بین اگر میرضیایف موفق گردد اصلاحاتی در مورد حقوق بشر در ازبکستان ایجاد کند شاهد تحولی در مورد مناسبات با اتحادیه اروپا خواهیم بود.  

در وهله بعد نیز ازبکستان کوشش کرد تا روابط با امریکا را نیز بهبود بخشد و چون ترامپ قائل به موضوعاتی چون حقوق بشر‌ و.. نیست و ازبکستان نیز برای آمریکا اهمیت اساسی  دارد تمایل برای بهبود روابط دوسویه است. یعنی هم ازبکستان می‌خواهد روابطش با امریکا بهبود یابد و هم واشنگتن اراده‌ای در این حوزه از خود نشان داده است.  در این بین بیش از همه شاهد تغییرات محسوسی در روابط  اقتصادی ازبکستان و امریکا هستیم. در همین حال ملاقات‌ها و دیدارهای مقام های ازبکستان  با مقامات روسیه در تمام سطوح ،  موجب شده روابط با روسیه نیز  روز به روز در حال پیشرفت باشد. در یک ارزیابی  کلی باید گفت ازبکستان نوعی موازنه مثبت در روابط با امریکا و روسیه در پیش‌گرفته است، اما به گونه سنتی با چینی ها همچنان در حوزه اقتصادی در حال پیشرفت است.

موسسه آینده پژوهی جهان اسلام: با توجه به نوع نگاه ازبکستان به افغانستان رویکرد کنونی این کشور به بحران‌های امنیتی در افغانستان و آسیای مرکزی چیست؟

من تحلیلی شخصی در این حوزه دارم. گرچه نمی توانم برای آن فکت ارائه کنم . در واقع ازبکستان در حال تجربه فضای نوینی در افغانستان  است . برگزاری اجلاس مربوط به افغانستان در ازبکستان  بیانگر این واقعیت است که تاشکند با دعوت از همه کشورهای تاثیرگذار بر روند افغانستان تلاش کرد محوریت خود را در آسیای مرکزی به سایر کشورها نشان دهد. برداشت من این است که ازبکستان در دوره کریم اف سیاست سلبی در قبال افغانستان در پیش گرفته‌ بود  و با  اجرای سیاست مقابله با مهاجرت و ورود نیروهای تندرو از افغانستان به مرزها ی ازبکستان بیشتر تلاش می کرد از طریق مدیریت مرزها بحران را کنترل کند و از ورود افراط گرایان به داخل ازبکستان ممانعت به عمل می آورد.  در واقع کریم اف بیشتر مایل بود از وارد شدن به موضوع های افغانستان خود داری کند.  اما میرضیایف با دید امنیتی و سابقه اطلاعاتی که دارد ، نگاه ازبکستان را  به این امر تغییر داد و سعی کرد به موضعی ایجابی در باره افغانستان برسد. بر این اساس مذاکراتی را با دولت افغانستان شروع کرد و آمادگی خود را برای کمک به امنیت افغانستان و مرزهای این کشور اعلام کرد. در واقع ازبکستان می خواهد با نشان دادن  تحرکات مثبت در افغانستان از موضع دفاعی خارج شده و با همکاری دولت افغانستان به برقراری امنیت در شمالفاغانستان کمک کند.  در این صورت در عمل امنیت مرزهای ازبکستان نیز که هم مرز با شمال افغانستان است بیشتر و بهتر تامین می شود.  چرا که امنیت در این کشور به منزله امنیت در مرزهای جنوبی ازبکستان است. در واقع این خط و مشی سبب شده به عنوان بازیگری در صحنه افغانستان و آسیای مرکزی نسبت به دوره کریم اف مطرح گردد.

موسسه آینده پژوهی جهان اسلام: آیا به نظر شما ازبکستان در حال ایفای نقش رهبری نوین در آسیای مرکزی است؟ در این مسیر با چه مشکلاتی روبرو است؟

واقعیت این  است که ازبکستان تمایلاتی برای ایفای نقش رهبری در آسیای مرکزی  دارد و هم قدرت و سوابق این امر دارد. یعنی تاشکند در مقایسه با  بیشکک،آلماتی، دوشنبه و عشق آباد در دوره شوروی مرکزیتی داشت و روس ها کارهای خود را از طریق  تاشکند با منطقه هماهنگ می‌کردند، این مرکزیت در دوره فروپاشی کمتر شد و قزاقستان به دلیل قدرت اقتصادی، پیشرفت‌ها و حضور بین‌المللی و روابط بهتر با غرب چین و با روسیه و.. در سالهای اخیر نقش بیشتری در منطقه و حتی تحولات بین الملی نسبت به تاشکند ایفاء کرد. کریم اف رئیس جمهور پیشین  نمی‌خواست و یا نمی‌توانست نقش رهبری نوین در آسیای مرکزی داشته باشد، اما میرضیایف از مؤلفه‌هایی چون جمعیت بیشتر از قزاقستان و.. بهره می‌برد و روابط با بازیگران دیگر در ابتدای راه است. با این حال هنوز نمی‌توان گفت ازبکستان توانسته نقش رهبری  را  در آسیای مرکزی به دست بگیرد؛ اما دورنمای آینده به چنین سمتی به‌پیش می‌رود و درصدد خلق چنین موقعیتی برای ازبکستان است. در این حوزه باید مؤلفه‌های تأثیرگذار را  مانند توسعه سیاسی ، اقتصادی و گسترش روابط با کشورهای تاثیرگذار در سطح منطقه و جهان بدست آورد تا بتواند  نقش رهبری منطقه  را بصورت کامل به دست آورد.