دو بال دیپلماسی
محمد جواد ظریف ، وزیرامورخارجه جمهوری اسلامی ایران نیزکه هفته پیش برای شرکت درنشست «گرامی داشت وترویج روز بین المللی چندجانبه گرایی و دیپلماسی برای صلح» در سازمان ملل متحد به نیویورك رفت وسخنرانی مهمی راانجام داد، بخشی ازاهداف این سفررا به ارتباط بارسانه ها به منظور اثرگذاری برافکارعمومی جهان و آمریکا اختصاص داد.
نیویورك یک مرکزمهم خبری و یکی از پایگاه های عمده اطلاع رسانی به ویژه در مجموعه جهان سرمایه داری است. ظریف درکنار سخنرانی رسمی و دیدارهایش با همتایان خارجی، مصاحبه های متعدد و دیدارهایی را با خبرنگاران حاضر در نیویورك برنامه ریزی کرده بود. این گفت وگوها با هدف تامین منافع ایران، تبیین مواضع جمهوری اسلامی ایران و نقد سیاست طرف های مقابل ایران در تنش های بین المللی ترتیب داده شدند.مجموعه این گفت وگوها را، چه در جلسه انجمن آسیایی، چه درمصاحبه با رویترز، نشست با خبرنگاران ساکن نیویورك یا گفت وگوباشبکه خبری فاکس نیوز، باید دریک مجموعه بررسی کرد.
در این میان مصاحبه ای که ظریف با فاکس نیوز انجام داد و قرار است امشب از این شبکه تلویزیونی محافظه کار امریکایی پخش شود، از سوی بخشی از تحلیلگران ایرانی مورد توجه قرار گرفته است. باید توجه داشت که فاکس نیوز، به عنوان یک رسانه محافظه کار،مخاطبان ویژه و جایگاه خاص خود را درافکارعمومی امریکا دارد. به ویژه در دوره اخیرکه دونالدترامپ،رییس جمهورایالات متحده آمریکا به صورت پیوسته به رسانه های دیگرامریکایی حمله میکند و به شکل پیوسته فاکس نیوز را به عنوان یک رسانه قابل اعتماد تبلیغ میکند، استقبال ازاین شبکه تلویزیونی درمیان پایگاه رای ترامپ روزبه روزگسترش پیدامیکند وعملا به تریبون ترامپ تبدیل شده است. اقدام ظریف درمصاحبه با این رسانه نشان می دهد که انتخاب هوشمندانه ای انجام داده است وعملا ازجایی که به نوعی «سنگر دشمن» محسوب می شود، به جنگ رسانه ای رفته است.
بسیار مهم است که ظریف بتوانداز تریبون ترامپ و ترامپیسم روی افکارعمومی که طرفدار ترامپ است، تاثیربگذارد و سیاست های دولت ترامپ را نقدکند. چنین اقدامی رامیتوان یک خدمت بزرگ برای کشور دانست. شوربختانه گاهی شاهدیم که درکشورما، اقدام برای تامین منافع ملی هم به دست اویزنقدها وحملات جناحی و سیاسی تبدیل میشودوگروهی به جای تقدیرازدیپلمات ارشد کشور برای نفوذ شجاعانه درسنگر دشمن، به جای تقدیر، اورامورد انتقاد قرارمی دهند.
دراین حال باید توجه داشت که نمیتوان انتظار داشت که یک مصاحبه با یک رسانه محافظه کار امریکایی، معجزه کند و به یکباره سیاست های ایران ستیزانه نومحافظه کاران امریکایی را زیروروکند. سیاستمداران و افکارعمومی امریکایی 40 سال است که به صورت مستمر تحت بمباران تبلیغاتی رسانه های ضدایرانی و لابی های ایران هراسی وابسته به جریان های سیاسی خاص وحکومت های متخاصم با انقلاب ایران قرار دارند. به قول مشهور «با یک گل بهارنمیشود.» اما قطعا نمیتوان با دست روی دست گذاشتن هم انتظار داشت که این جریان ایران هراسی وایران ستیزی خود به خودمتوقف شود. ظریف میتواند دراذهان طرفداران سیاست های جنگ طلبانه ونومحافظه کاران سوال های جدی ایجاد کند، سوال هایی که به تدریج امکان گسترش وریشه دواندن آن وجود دارد. قابل تصورنیست که با یک مصاحبه افکارعمومی آمریکا تغییرعمده ای پیداکند، اما همینکه سوال های تازه ای برای افکارعمومی مردم آمریکا درباره سیاست این کشور در قبال ایران ، ایجادشود و رسانه های امریکایی به تدریج پیگیر جواب برای سوال های جدید و مسائل مطروحه از طرف ایرانی شوند، به تدریج می تواند تردیدهایی را درمورد سیاست های ضدایرانی گسترش دهد. مثلا در بخش هایی از تیزر همین مصاحبه محمدجواد ظریف با فاکس نیوز، مساله تفکیک میان شعارهای انتخاباتی ترامپ با آنچه ظریف تیم ب یا مجموعه ای ازمشاوره دهندگان به دولت امریکا شامل جان بولتون، بنیامین نتانیاهو، محمدبن سلمان و محمدبن زاید می خواند، می تواند باعث ریشه دواندن این سوال شود که چه کسانی به دنبال شکست دادن شعارهای دونالد ترامپ برای «توقف جنگ های بی پایان» هستند. ظریف بذراین سوال را در ذهن مخاطبان فاکس نیوزمی کارد که اگرترامپ روزگاری ادعا کرده است که7000 میلیارد دلاراز جیب مالیات دهندگان آمریکایی برای جنگ های بی نتیجه در خاورمیانه هدر رفته است، چرا عده ای اطراف او در حال تنش آفرینی های تازه هستند و قصد دارند آمریکا را وارد رویارویی های جدیدی کنند؟ ترامپ در مقام یک تاجر و مذاکره کننده به رای دهندگانش وعده داده است که آمریکا را در راس اولویت هایش قرار دهد و سیاست خارجی را به نفع مردم آمریکا به خدمت بگیرد، ظریف می تواند ازهواداران او بپرسد که رویارویی و فشار به ایران چه نفعی برای آمریکا دارد؟ اهمیت دیپلماسی رسانه ای ظریف در نیویورك، در سوال هایی است که می تواند در ذهن مخاطبان امریکایی ایجادکند، سوال هایی که به تدریج ممکن است سیاست های خصمانه افرادی مانند جان بولتون مشاورامنیت ملی رییس جمهور ومایک پمپئو، وزیر خارجه امریکا دررویارویی با ایران را در افکارعمومی مردم امریکا به چالش بکشد.