حسن بهشتی‌پور  کارشناس مسائل بین‌الملل

روزنامه ایران روز دوشنبه دهم تیرماه 1398

دولت امریکا چنان که ادعا  کرده است بعد از تحریم بی سابقه رهبری جمهوری اسلامی ایران، بزودی در فهرست تحریم‌های خود علیه کشورمان نام محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران را قرار می‌دهد. اقدامی که بی تردید طرح و پیگیری آن نشان دهنده نقشی است که جایگاه دیپلماسی ایران در عرصه مواجهه با سیاست تقابل‌جویانه واشنگتن داشته است. در چنین چارچوبی تحریم احتمالی وزیر امور خارجه ایران را از دو منظر می‌توان بررسی کرد؛ یک نقش خود آقای ظریف در افشاگری‌هایی است که از طریق پیگیری دیپلماسی عمومی در قبال امریکا و سیاست‌های خصمانه این کشور در عرصه بین‌الملل داشته است. وزیر امور خارجه ایران به دلیل ویژگی‌های خاص خود حضور پررنگی در عرصه دیپلماسی عمومی داشته و با بهره‌گیری از زبان بین‌المللی قابل فهم برای مخاطب بویژه در صحنه سیاسی امریکا تلاش کرده است اهداف و سیاست واقعی جمهوری اسلامی را تبیین کند. بنابراین این نقش مؤثر آقای ظریف است که امریکایی‌ها درصدد تخریب آن هستند و بیش از آنکه قراردادن نام ایشان در قالب ادامه رویکرد تحریمی سایر نهادهای ایرانی و با هدف تنگ تر کردن حلقه فشار اقتصادی باشد، تحریم یک شخصیت تأثیرگذار در افکار عمومی امریکاست. از این رو امریکایی‌ها حاضر شدند حتی اولین کشوری باشند که نام وزیر خارجه کشور دیگری را وارد فهرست تحریم‌های خود کنند.

اما وجه دیگر اقدام احتمالی تحریم وزیر امور خارجه ایران نشان می‌دهد به رغم اینکه دولتمردان امریکایی به فراخور پیگیری سیاست فشار حداکثری خود علیه ایران  پیشنهاد مذاکره مستقیم با آن را نیز مطرح می‌کنند، اما اقداماتی که در عمل انجام می‌دهند، به نوعی بستن درهای دیپلماسی با ایران تلقی می‌شود. چه اگر هدف واقعی امریکا مذاکره با جمهوری اسلامی باشد، قرار دادن نام وزیر خارجه اش در فهرست تحریم‌ها عملاً باعث به بن‌بست رساندن مسیر گفت‌وگو با آن در همان آغاز می‌شود.

البته باید دید دولت امریکا با چه بهانه‌ای نام آقای ظریف را در فهرست تحریم خود قرار می‌دهد اما این اقدام عملاً به معنای تحریم کردن خودشان و بستن همه ابزارهای ارتباطی و رسانه‌ای با جمهوری اسلامی ایران تلقی می‌شود و بسیار بعید به نظر می‌رسد سایر کشورها از این حرکت امریکا استقبال کنند و طبیعی است که از پذیرش و تبعیت چنین تحریمی خودداری خواهند کرد.