پیام گام چهارم ایران در مورد کاهش تعهداتش در برجام
درمقابل این تعهد ایران هم بخشی از فعالیت‌های مشروع هسته‌ای خود را كاهش داده بود. حالا تعهدات شركای برجام به ویژه در حوزه عادی‌سازی مناسبات اقتصادی و لغو تحریم‌ها، اجرایی نشده است، در برابر ایران هم ضرورتی نمی‌بیند كه همه تعهدات خود را بدون استثنا اجرا كند.
اما ویژگی مهم گام چهارم كاهش تعهدات هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران در چارچوب برجام، از سرگیری فعالیت غنی‌سازی در تاسیسات فردو است. فردو به لحاظ ظرفیت غنی‌سازی بسیار كوچك‌تر از تاسیسات نطنز است، اما از آن جهت كه این تاسیسات به لحاظ موقعیت زیر یك محافظ طبیعی مانند یك تپه قرار گرفته ، از نظر دسترسی خصمانه و نظامی، ایمن است. البته هر چند دست دشمنان از این تاسیسات كوتاه است، دسترسی بازرسان و ناظران آژانس به آن آزاد است، همان‌گونه كه از زمان اجرای برجام تاكنون هم سانتریفیوژهایی كه بدون تزریق گاز فعال بودند، تحت نظارت آژانس فعالیت می‌كرد و تزریق گاز به آن هم تحت نظارت بازرسان آژانس انجام می‌شد. گام چهارم در واقع بدون اینكه تغییر چندانی در میزان سطح غنی‌شدگی اورانیوم ایران ایجاد كند، ظرفیت غنی‌سازی را افزایش می‌دهد. ایران توانایی دارد درصد غنی‌سازی را هم افزایش می‌دهد، اما به نظر می‌رسد كه سیاستگذاران جمهوری اسلامی ایران فعلا قصد افزایش سطح غنی‌سازی را ندارند، هر چند این پیام روشن را به طرف‌های مقابل اعلام می‌كنند كه هرچند آنچه اعلام می‌كنند، توان اجرای آن را هم دارند.
آنچه پیش از این در افكار عمومی داخل و خارج از كشور تبلیغ می‌شد كه ایران توان هسته‌ای خود را از دست داده است و قادر نیست به شرایط پیش از برجام بازگردد، مشخص شد كه غلط است. ایران همچنان صنعت هسته‌ای پویایی دارد و تاكنون به اختیار و نه از روی اجبار به تعهدات در برجام پایبند مانده است. همزمان با حفظ و استمرار نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، هیچ بهانه‌ای هم در اختیار طرف مقابل قرار نمی‌گیرد كه ایران نیت سوئی از اجرای گام‌های هسته‌ای خود داشته باشد.
ایران توانسته است ظرفیت غنی‌سازی خود را به 8660 سو برساند كه تا چند ماه آینده با در مدار قرار گرفتن فردو می‌تواند به 11 هزار سو یا فراتر از آن افزایش پیدا كند كه مشابه ظرفیت غنی‌سازی ایران پیش از آغاز اجرای برجام است. ایران به راحتی توان افزایش ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را دارد و در طول سال‌های اخیر تنوع سانتریفیوژهایش را هم سه برابر كرده و از 5 مدل سانتریفیوژ تنوع این تجهیزات را به 15 مدل رسانده است. ایران نشان داده است كه توان علمی و فناوری خود را متوقف نمی‌كند. دولتمردان غربی هم باید به این نتیجه برسند كه تجربه را تجربه كردن خطاست. آنها باید تعهدات‌شان را اجرا كنند و مادامی كه ایران اقداماتش قابل بازگشت است، به توافقی بازگردند كه منافع همه را تامین كنند. فقط این نیست كه از به هم خوردن برجام، ایران ضرر كند، همه كشورها ضرر خواهند كرد.
این اقدامات تا حدی پاسخی به منتقدان داخلی برجام هم در خود داشت. به هر حال افرادی با انگیزه‌ها و استدلال‌های مختلف از برجام انتقاد می‌كردند. در دورانی گفته می‌شد كه در دوران حضور امریكا در توافق هم هیچ یك از تعهدات طرف مقابل در برجام اجرایی نشده است، اما وقتی امریكا از برجام خارج شد، مشخص شد كه تصادفا حضور امریكا در این توافق خیلی موثر بود و در ناكامی برجام، اغراق شده است. عده‌ای هم مرتبا تكرار می‌كردند كه برجام باعث نابودی صنعت هسته‌ای ایران شده است. گام اخیر ایران و افتتاح زنجیره سانتریفیوژ IR6 نشان می‌دهد كه برعكس در تمام این دوران صنعت هسته‌ای ایران با پویایی به راه خود ادامه می‌داد. علی‌اكبر صالحی، رییس سازمان انرژی هسته‌ای پریروز گفتند كه اگر صنعت هسته‌ای كشور تعطیل بود كه نمی‌شد در عرض دو ماه چنین ظرفیتی را به غنی‌سازی ایران اضافه كرد. تمام این اقدامات توسط دانشمندان هسته‌ای توانمند ما انجام شده است، آن هم در دورانی كه عده‌ای ادعا می‌كنند دانشمندان هسته‌ای ایران بیكار شده‌اند، شاهد چنین پیشرفت‌هایی هستند.
پیام گام‌های هسته‌ای ایران برای مردم كشور، پیام امید است. منتقدان و مخالفان برجام باید باور كنند كه در سایه همبستگی و اتحاد می‌توانیم دشمن بدسگال پیشرفت كشور را به تجدیدنظر وادار كنیم. لازم است به جای اینكه ناامیدی ایجاد كنیم و شعارهای توخالی بدهیم، می‌توانیم اراده‌های خود را كنار هم بگذاریم و با تلاش بیشتر این دستاوردها را گسترش دهیم. تعجب من از افرادی است كه با وجود مشاهده تمام این دستاوردها و پیشرفت‌ها، همچنان بر طبل شعارهای توخالی می‌كوبند و هر آنقدر هم كه بر خلاف ادعاهای‌شان نشانه‌های حیات و پویایی صنعت هسته‌ای ایران رونمایی می‌شود، دنبال موضع‌گیری‌های چكشی و فكرنشده هستند كه بدون سنجش عواقب ممكن است آسیب‌های زیادی را به كشور وارد كنند. عده‌ای تصور می‌كنند موضع‌گیری فكر و برنامه‌ریزی نشده، اقدام قاطع و انقلابی‌گری است. پیشنهاداتی مانند كنار گذاشتن برجام و خروج از ان‌پی‌تی و امثال اینها، از جمله همین شعارهایی هستند كه بدون ارزیابی نتایج و آثار بلندمدت آن، بدون سنجش توان داخلی كشور و بدون پشتوانه علمی بیان می‌شوند. اما قطعیت اقدام به میزان دوراندیشی، دقت، عاقبت‌سنجی و منطقی بودن آن بستگی دارد.
در این وبلاگ هدف ارائه تحلیل های روز در باره تحولات بین المللی و روابط خارجی ایران با سایر کشورها و در موارد مهم تحلیل مسائل داخلی ایران است.علاوه براین برای کسانی که به هردلیل علاقه مند به مسائل تحلیل سیاسی هستند و دوست دارند روش صحیحی را برای تحلیل تحولات جاری ایران و جهان در پیش گیرند، بخش آموزشی در این باره ارائه شده است که امیدوارم گام کوچکی در ایجاد انگیزه برای شناخت دقیق تر مسائل سیاسی ایران و جهان باشد.