ملاحظات مسکو در رابطه با تهران
با توجه به اینکه مسئولان ایرانی در روزهای گذشته با تحلیلهای گوناگونی در رابطه با عقب نشینی روسها برای راهاندازی نیروگاه بوشهر مواجه بودند و از سویی دیگر این اقدام روسیه را در جهت همصدایی با آمریکا تعبیر کردند به نظر میرسد ایران به تحریف این خبر بسیار امیدوار است و از این موضع حمایت میکند که خبر قبل تحریف شده است.
اما آنچه که از مواضع روسیه بهنظر میرسد، این همسایه عضو شورای امنیت ملی تمایل ندارد قبل از اینکه وضعیت پرونده هستهای ایران مشخص شود، تعهدات خود را در مورد نیروگاه بوشهر انجام دهد.
البته در تحلیل دلایل تأخیرهایی که روسیه تاکنون برای ساخت نیروگاه بوشهر داشته است، باید دو نکته را در نظر داشت؛ اول اینکه روسیه هنوز راهاندازی برخی از نیروگاههای خود را هم به پایان نرسانده است که دلایل متفاوتی برای این مسئله وجود داشته از جمله کمبود هزینههای لازم، حادثه چرنوویل و تأثیر سیاستهای گوناگون داخلی.
با این حساب دلایل فنی که روسیه برای عدم راهاندازی نیروگاه بوشهر اعلام کرده است تا حدودی میتواند مؤثر باشد. این درحالی است که دلایل سیاسی و موضع گیریهای روسیه در قبال غرب را نباید نادیده گرفت و از سویی دیگر حزبی در روسیه قدرت را بدست گرفته است که ارتباط با ایران را نفی نمیکند اما ملاحظاتی برای آن قائل است.
در حقیقت حزب روسیه متحد که «مدودف» و «پوتین» را به قدرت رساند از یک سو ارتباط با ایران را با در نظر گرفتن ملاحظاتی در سیاستهای خود دارد و هم گرایش و نزدیکی به آمریکا وغرب را. با در نظر گرفتن این مسئله چندان دور از ذهن نیست که روسها بخاطر ارتباط خود با غرب راهاندازی نیروگاه بوشهر را برای حل پرونده هستهای به تأخیر بیندازند.
در واقع روسیه نشان داده است تا زمانی که منافع ملیاش تحت تأثیر قرار نگرفته است موضعگیری بهتری در قبال ایران و یا سایر کشورهای دیگر داشته است. باید گفت به تعویق افتادن اجرای استقرار سپر موشکی آمریکا در بلوک شرق که روسها استقرار آن را برای منافع و امنیت خود تهدید تعبیر میکردند، در چرخش سیاسی این کشور به سوی آمریکا بسیار مؤثر بود که این همصدایی پس از موضع گیریهای آمریکا در قبال ایران و تحت فشار قرار دادن ایران برای ارائه پاسخ به پیشنویس مذاکرات وین بیشتر خود را نشان داد.
این در حالی است که روسیه همواره به ادامه مذاکرات و راهکارهای دیپلماتیک در قبال ایران نیز تأکید داشته است اما مقامات این کشور در گفتوگو با آمریکاییها گزینه تحریم را هم مد نظر داشتند. برای ایران نیز ارتباط با روسیه اجتناب ناپذیر اما با در نظر داشتن ملاحظاتی بوده است و در واقع نمیتوان در یک جهتگیری گفت که به خاطر اینکه روسیه تعهدات خود در قبال ایران را انجام نداده است و یا اینکه با آمریکا در ارتباط است نباید با روسیه ارتباط برقرار کرد. روسیه کشور قدرتمند و دارای ظرفیتهای فراوانی برای ارتباط با ایران است اما گذشته از این مسائل باید گفت که روسیه کشور همسایه ایران است که نمیتوان آن را نادیده گرفت و بدون توجه به ضرورتهای منطقهای ارتباط با روسیه را نفی کرد. اما ضرورتی که در ارتباط با روسیه بیشتر خود را نشان میدهد، هوشیاری و اتخاذ سیاستی درست در قبال این کشور است. در مورد پرونده هستهای هم باید گفت: موضع روسیه مشخصتر و معقولتر از موضع غربیها بوده است.