ابعاد فنی و سیاسی گزارش آژانس درباره ایران
حسن بهشتی‌پور تحلیلگر مسائل بین‌الملل و کارشناس در امور پرونده هسته‌ای ایران درباره گزارش آژانس به فرارو گفت: «گزارش در مجموع مثبت است و تصریح می‌کند ایران برجام را اجرا کرده است. در مورد افزایش سطح غنی‌سازی، پیشتر اعلام شده بود و زیر نظر آژانس است و درصد بالایی هم نیست. قرار بود ایران ۳.۶۳ درصد غنی‌سازی کند حالا ۴.۵ درصد غنی‌سازی می‌کند. آژانس می‌گوید ذخایر اورانیوم غنی شده ایران ده برابر سقف تعیین شده در برجام است که می‌شود دو هزار کیلو و خرده ای . این موارد نقض فاحش برجام محسوب نمی‌شود. از طرف دیگر اینکاهش تعهدات ایران در برجام عمل واکنشی بوده که ایران در برابر نقض توافق از سوی طرفین دیگر آن انجام داده است. نکته مهم این است که ایران به تمام تعهداتش با آژانس پایبند بوده است.»
«گزارش آژانس می‌گوید که از یکی از سایت‌هایی مورد اختلاف نمونه‌برداری کرده و از سایت دوم نیز در ماه جاری نمونه‌برداری می‌کند. معمولا سه ماه طول می‌کشد تا نتایج این نمونه برداری‌ها اعلام شود. این موارد نشان می‌دهد که فضای مثبتی میان و ایران و آژانس وجود دارد.»
«واقعا به نفع ایران و آژانس است که همکاری‌ها ادامه یابد. این همکاری بهانه را از آمریکا و اسرائیل، عربستان و ... برای فشار علیه ایران می‌گیرد و اجازه نمی‌دهد که آن‌ها به اهدافشان برسند. برای آژانس هم اهمیت دارد به این دلیل که ایران گسترده‌ترین و بیشترین سطح بازرسی را پذیرفته و نمونه‌ای از یک همکاری موفق برای آژانس است و از دست دادن چنین نظارتی عملا به آژانس لطمه می‌زند. به نظرم بعد از سفر آقای گروسی به تهران دور جدیدی از همکاری میان ایران و آژانس آغاز شده است که امیدواریم که باعث شود بهانه از دست طرف‌های ایران گرفته شود.»
بهشتی‌پور درباره اثرات سیاسی گزارش آژانس گفت: «اولین تاثیر آن در نشست شورای حکام است. وقتی این گزارش مثبت است، شورای حکام هم قطعنامه جدیدی صادر نمی‌کند و یا اینکه پرونده ایران را به شورای امنیت ارجاع نمی‌دهد. بهتر است مسائل در چهارچوب ایران و آژانس حل شود و به شورای امنیت نرود چراکه اگر اختلافات به شورای امنیت برود، ممکن است کل همکاری‌های ایران و آژانس متوقف شود.»
او افزود: «دومین تاثیر این گزارش روی ادامه همکاری‌های ایران با روسیه، چین و اتحادیه اروپاست. چراکه آن‌ها هم با حساسیت این همکاری‌های را دنبال می‌کنند. مادامی که ایران با آژانس همکاری می‌کند، می‌تواند روی حمایت چین و روسیه هم حساب کند. این کشور‌ها به خاطر همکاری ایران و آژانس است که از ایران حمایت می‌کنند در غیر اینصورت مثل سال‌های ۸۵ و ۸۶ به قطعنامه‌ها رای مثبت می‌دهند. حالا که رای منفی می‌دهند به خاطر همکاری‌های مداوم ایران و آژانس است و اینکه ایران بهانه‌ای به طرف مقابل نمی‌دهد. این گزارش به رفع تنش احتمالی میان ایران و اتحادیه اروپا هم کمک می‌کند و باعث می‌شود اروپا در برابر خواست آمریکا برای بازگرداندن مکانیسم ماشه مقاومت کند.»
بهشتی‌پور در پاسخ به این پرسش که آیا تلاش‌های امریکا برای بازگردان مکانیسم ماشه به نتیجه مثبت می‌رسد یا نه؟، گفت: «اگر کشور‌های دیگر همکاری نکنند، مکانیسم ماشه هیچ کارایی نخواهد داشت. بازگشت قطعنامه‌ها زمانی رخ خواهد داد که شورای امنیت تشکیل جلسه دهد، اعضا همکاری کنند. از ۱۵ عضو شورای امنیت ۱۳ کشور مخالف این روند هستند؛ بنابراین آمریکا در این زمینه کاری نمی‌تواند انجام دهد. حداکثر کاری که می‌تواند انجام دهد اجرای تحریم‌های ثانویه است که آن هم موضوع تازه‌ای نیست. آمریکا می‌داند مکانیسم ماشه بدون همکاری اعضای شورای امنیت به ویژه روسیه، چین و اتحادیه اروپا عملا امکانپذیر نیست؛ بنابراین فقط از نظر تبلیغاتی شعار‌هایی می‌دهد.»
این تحلیلگر مسائل بین الملل با اشاره به سفر وزیر خارجه سوییس به ایران گفت: «این سفر اهمیت زیادی دارد، باید دید دستور کارش راجع به این موضوع هست یا نه. سوییس حافظ منافع آمریکا در ایران است و کار مشترک بین ایران و آمریکا انجام می‌دهد.»
بهشتی‌پور درباره پیشنهاد میانجیگری روسیه برای مذاکره میان ایران و آمریکا و مخالفت ایران با این پیشنهاد گفت: «صحبت‌هایی از سوی آقای لاوورف وزیر خارجه روسیه مطرح شده که ما حاضریم برای کاهش تنش میان ایران و آمریکا مذاکره کنیم. فکر می‌کنم نیازی به میانجیگری طرف روسی نیست. فضا به گونه‌ای نیست که بگویم ایران یا آمریکا در مسیر خود تجدید نظر کرده‌اند. ضمن اینکه در این قضیه دو طرف اگر بخواهند می‌توانند راحت مذاکره کنند نیاز به واسطه‌گری کشور ثالث نیست.»
به گفته این تحلیلگر «تاکنون کشور‌هایی مثل عمان، عراق، سوییس، روسیه و چند کشور دیگر آمادگی داشته‌اند واسطه میان ایران و آمریکا باشند. چند مورد را عمان انجام داده است و عراق هم پیشتر این کار را انجام می‌داد، اما حالا آقای کاظمی نخست وزیر می‌گوید من مایل نیستم پستچی روابط ایران و آمریکا باشم. اما چیزی که وجود دارد این است که واسطه‌گری میان ایران و آمریکا یک اعتبار برای کشورهاست. اگر کشوری با میانجیگری خود به حل و فصل مشکلی کمک کند این یک اعتبار بزرگ برای آن کشور است؛ بنابراین واسطه‌گری میان ایران و آمریکا برای همه کشور‌ها می‌تواند ارزشمند باشد. با این حال مهم این است که دو طرف آمادگی گفتگو داشته باشند که الان این آمادگی میان ایران و آمریکا وجود ندارد.»
در این وبلاگ هدف ارائه تحلیل های روز در باره تحولات بین المللی و روابط خارجی ایران با سایر کشور‌ها و در موارد مهم تحلیل مسائل داخلی ایران است.علاوه براین برای کسانی که به هردلیل علاقه مند به مسائل تحلیل سیاسی هستند و دوست دارند روش صحیحی را برای تحلیل تحولات جاری ایران و جهان در پیش گیرند، بخش آموزشی در این باره ارائه شده است که امیدوارم گام کوچکی در ایجاد انگیزه برای شناخت دقیق تر مسائل سیاسی ایران و جهان باشد.