اطلاع‌رسانی نادقیق یکی از مشکلاتی است که چندین دهه گرفتارش هستیم. در مورد ماجرای انتشار دادن  فایل صوتی آقای ظریف نیز ما گرفتار همین اطلاع رسانی غلط هستیم اما در مورد این جریان می توان از چند جهت موضوع را بررسی کرد :

1- گفت‌وگو دکتر ظریف را باید در چارچوب تاریخ شفاهی ارزیابی کنیم که انجام شده و خدمتی بزرگ بوده برای اینکه تجربه‌های فردی که سال‌ها کار دیپلماتیک انجام داد، ثبت شده است. اما متاسفانه  برای مصاحبه با آقای ظریف  فردی را انتخاب کردند که از سخنان او در جریان مصاحبه  می توان فهمید اشراف کافی به تحولات تاریخی ایران و منطقه  و صحنه بین المللی ندارد . مثل اینکه سابقه روابط ایران و عربستان را به عهد صفویه می رساند  درحالی که در آن زمان کشوری به نام عربستان سعودی درجغرافیای سیاسی جهان وجود نداشت  در آن زمان  سرزمین نجد بود که در چهار چوب حاکمیت دولت عثمانی  قرار داشت .

در واقع خوب بود آقای سعید لیلاز برای مصاحبه با وزیر اقتصاد یا وزیر صمت برگزیده می شد چرا که اطلاعات و تخصص کافی درحوزه اقتصاد دارد. اما از تخصص مهم دیگری که باید برای انجام این مصاحبه می داشت آشنایی با شگردهای انجام مصاحبه فنی  برای تاریخ شفاهی است که این رشته نیز تخصص آقای سعید لیلاز به عنوان مصاحبه کننده نبود.  

2- درحقیقت چه با مطالبی که  آقای ظریف در این مصاحبه جهت ثبت در تاریخ شفاهی بیان می کند موافق باشیم، چه مخالف باشیم، ولی اصل کار یعنی ثبت و ضبط خاطرات شفاهی مسئولی که چهار دهه بعد از انقلاب در رده‌های مختلف دیپلماتیک مسئولیت داشته، کار شایسته و خوبی بوده است اما ای کاش برای حفظ آن ازموسسات تخصصی دراین زمینه که سالها بر روی تاریخ شفاهی ایران کار کردند کمک گرفته می شد.    

در عصر تخصص ها هر زمان به کارشناسان امین کار را سپردیم به نتیجه مورد نظر رسیدیم و هر زمان کار را به کسانی دادیم که در زمینه مورد نظر تخصص نداشتند، ضربه خوردیم.

3-این پرسش که  چرا این فایل در اختیار غیر قرار گرفته و چه کسی و چگونه توانسته به این فایل دسترسی پیدا کند و آن را در اختیار رسانه های خارج کشور قرار دهد، جنبه امنیتی دارد که مسئولان ذیربط باید آن را بررسی کنند و بنده در مورد آن تخصصی ندارم. فقط یادآور می شوم چند بار باید این تجربه تکرار شود؟ تا ما در مورد اصول نگهداری از فایل های محرمانه به یک آئین نامه و شیوه نامه کشوری دست پیدا کنیم که فایلی به دست سوء استفاده کنندگان نرسد و اگر رسید دقیقا مشخص شود چه کسی آن مسئول بوده است.

4- اینکه اهداف منتشرکنندگان چه بوده و آیا تحت تاثیر مسائل انتخاباتی بوده یا نه با آنکه بسیار اهمیت دارد اما بنده نمی توانم با اطلاعات محدودی که در این مورد دارم، بصورت قاطع حدس بزنم هدف انتشار دهندگان این فایل صوتی دقیقا چه بوده و برای کدام بهره برداری انتخاباتی و به نفع چه کسانی فایل را منتشر کردند اما با قاطعیت می توانم بنویسم بهره برداران  اصلی کسانی هستندد که می‌خواستند در کوران رقابت های  انتخابات ریاست جمهوری در ایران، مردم  را مشغول یک سوژه کنند و به جان همدیگر بیندازند.

یعنی یک میدان بازی را شبکه خبری «ایران اینترنشنال» طراحی کرده و هرکس اعم از اسرائیل یا عربستان یا انگلیس و آمریکا که پشت ماجرا بودند، قصدشان ایجاد اختلاف و دامن زدن به رقابت های  جناحی در داخل کشور بوده است. زیرا در این میدان جنگ هر طرف که طرف دیگر را بزند به نفع آنهاست. ما باید به این واقعیت تلخ و موضوع مهم که داریم با دست خودمان در میدان دشمن بازی می‌کنیم و اسیر فضابازی که از بیرون کشور طراحی شده، گشته‌ایم، توجه کنیم.

5- محتوای سخنان  آقای ظریف را باید در دوران بعد از انتخابات در محافل علمی و به دور از جریان‌های حزبی، گروهی و جناحی مورد بررسی قرار داد.  زیرا مطالب مهم و کلیدی در این مصاحبه مطرح می شود که بدور از فضا سازی رسانه ای له یا علیه آقای ظریف، سرفصل‌های مختلف آن  اعم از بحث میدان و دیپلماسی، روابط ایران و روسیه ، روابط ایران و عربستان ، مسائل مهم پشت پرده برجام ، هر کدام در جای خود باید برسی شود.

6- درمورد دوگانه میدان و دیپلماسی باید یک کار جامع کارشناسی انجام شود اما من بر اساس برداشت خود معتقدم این دو تا مکمل هم هستند و اساسا در همه دنیا به هرحال این دوگانگی به معنای سیاست دوگانه نیست. بلکه به این معناست که افرادی در صحنه عملیات اقداماتی را انجام می‌دهند و افرادی هم در بُعد دیپلماسی و تعیین سیاست‌ها فعال هستند آنها از یکجا دستور می گیرند و برای رسیدن به هدف مشترکی که طراحی شده است تلاش می کنند. هرچقدر این دوبال میدان و دیپلماسی با هم هماهنگ باشند، به اهداف سیاست خارجی ایران بهتر و دقیق تر می رسیم.

7- ظرفیتِ ظریف دراین مصاحبه بیش از هر زمان دیگر برای امثال من آشکار شد. به من ثابت شد خیلی بیشتر ازاندازه از ایشان انتظار داشتم . شرط انصاف نمی دانم در این دوره که همه منتقدان او دارند بخاطر بیان دیدگاه هایش در مورد شهید قاسم سلیمانی به او حمله می کنند من هم بیایم نقدهای جدی خود را درباره مطالب مطرح شده مطرح کنم . اگر فرصتی دست داد بعد از پایان این جنجال رسانه ای و فروخفتن فضای انتخاباتی به آن می پردازم.

8- کاندیدا شدن دکتر ظریف را از آنجا که خودش صراحتا اعلام می‌کند، هیچگاه تجربه کلان کشورداری ندارد، بعید می‌دانم. به نظر می‌رسد منطق دکتر ظریف از ان جهت که هرکسی را برای کاری ساخته‌اند، دقیق و درست است و بعید به نظر می رسد به رغم اصرار عده‌ای کاندیدای ریاست‌جمهوری شود. اما امیدوارم این پوست خربزه که برایش در ماجرای انتشار فایل صوتی ساختند، او را مصمم تر کرده باشد که اسیر بازی های انتخاباتی نشود و همچنان به عنوان یک دیپلمات به کشور خدمت کند.

9- درباره این تحلیل که در نهایت انتشار این فایل صوتی به مذاکرات وین ضربه می زند بنده بر این باورم که باید ببینیم از کدام منظر می خواهیم قضاوت کنیم . اگر رویکرد سیاست خارجی ما تعاملی است اقدام هایی از این دست به روند مذاکرات ضربه می زند . اما اگر رویکرد ما تقابلی است نه تنها انتشار این فایل به روند مذاکرات وین ضربه نمی زند بلکه برعکس موجب می شود طرف مذاکره کننده به سرگیجه تحلیلی دچار شود.