روش تحلیل سیاسی

گفتگوی «فردا» با حسن بهشتی پور ۱۶ شهریور ۱۴۰۰

 فرق نمی‌کند عراقچی مذاکره کند یا جلیلی

حسن بهشتی پور تحلیلگر مسائل سیاست خارجی گفت: هرچند فرد مذاکره کننده در روند مذاکرات تأثیر دارد اما وجه تأثیرش آنقدر نیست که مثلا بگوییم اگر آقای عراقچی مذاکره را انجام دهد، مباحث به نتیجه نمی رسد اما اگر آقای جلیلی باشد به نتیجه می رسد یا برعکس. بطور کلی نباید درباره نقش افراد مذاکره‌کننده اغراق کرد.

موضوع ادامه مذاکرات بارها در دولت سیدابراهیم رئیسی مورد اشاره قرار گرفته اما قرار بر این است که تا آذرماه مذاکرات همچنان معلق بماند. برخی آن را تاکتیکی جدید برای ارسال پیام هایی به طرف مقابل تفسیر می کنند و برخی نیز این زمان را برای تدوین سناریوی جدید در مذاکره و انتخاب سرپرست هیأت ایرانی لازم می دانند.

حسن بهشتی پور درباره طراحی دولت سیدابراهیم رئیسی برای مذاکرات وین به «فردا» گفت: آقای رئیسی یک تاکتیک را برای خرید زمان در پیش گرفته تا بتواند یک تیم قوی تر و منسجم تری را تشکیل دهد. به عبارت دیگر دولت فعلی منتظر است یک تیم قوی را تشکیل دهد و متناسب با شرایط ابتدای دوره مسئولیتش دور جدید مذاکرات را آغاز کند.

قرائن و شواهد نشان می دهد که در شرایط فعلی ، لغو همه تحریم ها امکان پذیر نیست . بنابراین باید به موضوع لغو تحریم های اصلی مثل نفت و بانک مرکزی پرداخت. حالا اینکه در مسیر مذاکرات جهت گیری چه طور باشد و کجا تعامل و کجا تقابل کنیم به رویکردهای شورای عالی امنیت ملی در این مورد مرتبط است . زیرا در مورد تعیین رویکردها ،دولت ها تصمیم گیر نهایی نیستند.  

این کارشناس مسائل سیاست خارجی درباره انتخاب بین عراقچی یا سعید جلیلی برای سرپرستی تیم مذاکره کننده ایران اظهار کرد: برخی فکر می کنند مذاکرات تحت تأثیر آن است که چه کسی مذاکره کننده باشد اما من براساس آنچه تا کنون شاهد بودم ، چنین اعتقادی ندارم. هرچند فرد مذاکره کننده تأثیر دارد اما وجه تأثیرش آنقدر نیست که مثلا بگوییم اگر آقای عراقچی مذاکره را انجام دهد، مباحث به نتیجه نمی رسد اما اگر آقای جلیلی باشد به نتیجه می رسد یا برعکس.

نباید به نقش افراد در روند مذاکرات اغراق کرد. معتقدم ترکیبی از تجارب گذشته و مشارکت دادن افراد جدید شاید بهترین راه حل باشد. درست است که صورت جلسات مذاکرات ثبت می شود اما خوب است که چند نفری مثل آقای عراقچی را در تیم مذاکره کننده حاضر باشند. آنها با سابقه طولانی در مذاکرات به طور جزیی در جریان مباحث هستند و می توانند در حین مذاکرات نکات و موارد را یادآوری کنند. این گروه به همراه افراد جدید حرفه ای، هوشمند، باتجربه و مجرب می توانند دست به دست هم دهند و کار مذاکرات را پیش ببرند.

: در جریان مذاکرات خیلی مهم است یک دیپلمات حس کند که به پشتیبانی 85 میلیون ایرانی مستحضر است. در چنین شرایطی او می تواند کار را محکم جلو ببرد. طرف های مقابل نیز قطعا کارکشته های خود را به میز مذاکره می فرستند، آنها تجارب زیادی در این امر دارند. در مجموع باید در انتخاب اعضای تیم مذاکره کننده به تجربه، توانمندی و کاربلدی آنها دقت شود، نه اسامی.