افزایش توان هستهای قدرت چانهزنی را بالا می برد اما تأثیری در بازدارندگی برای لغو تحریمها ندارد
حسن بهشتی پور کارشناس مسائل بینالملل در گفتوگو با موج:
درباره امکان لغو تحریمها پس از آغاز مذاکرات و احیای برجام گفت: تحریمها به طور کامل لغو نمیشود زیرا آمریکا از آن به عنوان ابزاری برای فشار به ایران در مذاکرات استفاده میکند.
بهشتی پور درباره دلیل به تعویق افتادن آغاز دور جدید مذاکرات احیای برجام گفت: علت این موضوع به طور دقیق برای من مشخص نیست اما اگر هدف مسئولان دولت از تعلل در آغاز مذاکرات تقویت اقتصاد ایران برای کاهش اثرگذاری تحریمهاست ،اقدام مؤثر و خوبی است. به عبارت دیگراگر دولت از این زمان برای نشان دادن بیاثری تحریم بر کشور و و نشان دادن این مسئله به طرف مقابل است که نمیتواند از تحریم به عنوان اهرم فشار علیه ایران استفاده کند، اقدام خوبی است با این وجود قرائن و شواهد چنین چیزی را نشان نمیدهد زیرا این موضوع مستلزم اصلاحات اقتصادی در داخل کشور است که ما شاهد آن نیستیم.
یکی دیگر از احتمالات برای به تعویق افتادن مذاکرات ممکن است این باشد که دولت در انتظار افزایش توان هستهای کشور و بالا رفتن قدرت چانهزنی در مذارکات آتی است. که در این صورت باید گفت دست ایران از این جهت به اندازه کافی پر است. اما باید توجه داشت توان هستهای به تنهایی نمیتواند در مذاکرات پیش رو نقش بازدارنده برای کشور ایفا کند . زیرا با وجود آنکه افزایش توان هستهای ایران باعث بالا رفتن قدرت چانهزنی در مذاکرات میشود اما تأثیری در بازدارندگی برای لغو کلیه تحریمهارا ندارد زیرا اگر توان هستهای چنین تأثیری داشت، تحریمها علیه کره شمالی که بمب اتم ساخته است، لغو میشد.
بنابراین تأخیر در انجام مذاکرات به معنای تأخیر در لغو تحریمهاست و از آنجا که تأخیر در لغو تحریمها نیز تأثیر نامطلوبی بر روی اقتصاد کشور و زندگی مردم دارد، بنده معتقدم مذاکرات هرچه زودتر آغاز شود به نفع ایران است زیرا جلوی ضرر را هرکجا بگیری منفعت است.
بهشتیپور درباره امکان لغو تحریمها پس از آغاز مذاکرات و احیای برجام گفت: تحریمها به طور کامل لغو نمیشود زیرا آمریکا از آن به عنوان ابزاری برای فشار به ایران استفاده میکند اما ممکن است بخش مهمی از تحریمها مانند تحریمهای نفتی و پتروشیمی، بانکی و فلزات گرانبها، برداشته شود.
این کارشناس مسائل بینالملل با بیان اینکه ظاهرا آمریکاییها برای لغو این تحریمها اعلام آمادگی کردهاند افزود: با این وجود نباید انتظار داشت که ایالات متحده تمام تحریمها را به صورت یکجا لغو کند و باید برای لغو تحریمهای مهم و اساسی پای میز مذاکره بنشینیم.
وی درباره بدعهدی کشورهای غربی در اجرای برجام گفت: اینگونه نبود که کشورهای اروپایی و آمریکا به هیچکدام از تعهدات خود عمل نکنند بلکه بخشی از آن را اجرا کرده و بخشی را انجام ندادند.
بهشتیپور با بیان اینکه آمریکا تعهدی برای لغو تحریمها نداده بود و قرار بود اجرای تحریمها را متوقف کند . هرچند این کاراز زمان تواف برجام و نهایی شدن آن در دی ماه 1394 تا اردیبهشت 1397 انجام شد اما با خروج ترامپ از برجام تعلیق تحریمها متوقف و هژمونی مالی آمریکا و سلطه آن بر بانکهای دنیا باعث شد کشورهای دیگر با ما هیچگونه مبادلهای انجام ندهند.
این کارشناس مسائل بینالملل با بیان اینکه بخش مهمی از برجام از سال 94 تا 97 اجرا شده بود اظهار کرد: اثر این موضوع بر اقتصاد کشور نیز مشهود بود و ما در آن سالها میتوانستیم نفت خود را صادر و پول آن را به کشور منتقل کنیم.
وی درباره امکان گرفتن تضمین از کشورهای دیگر برای جلوگیری از بدعهدیها گفت: در معاملات بینالمللی هیچ راهی برای گرفتن تضمین اجرای قطعی تعهدات برای طرفین وجود ندارد یعنی اگر طرف مقابل توافقی را اجرا نکند، کاری نمیتوان انجام داد. فقط می توان به مجامع بین الملی شکایت کرد.
بهشتیپور درباره راهحل جلوگیری از اتفاقاتی که در دور قبلی برجام افتاد اظهار کرد: آنچه اهمیت دارد این است که توافق باید به گونهای تنظیم شود که اگر یکی از طرفین از توافق خارج شده یا آن را اجرا نکرد، طرف مقابل بتواند اقداماتی را برای مقابله انجام دهد.
این کارشناس مسائل بینالملل با بیان اینکه تیم مذاکرهکننده قبلی میتوانست این مسئله را در توافق برجام بگنجاند افزود: با این وجود طرف مقابل زیر بار چنین بندی نمیرفت زیرا اینگونه نیست که هرآنچه اراده کنیم طرف مقابل بپذیرد بلکه هر طرف امتیازی داده و امتیازی دریافت میکند.
وی با بیان اینکه غربیها با استفاده از ابزار تحریم به کشور فشار وارد میکنند ادامه داد: اگر موقعیت ما به جایی برسد که بتوانیم تحریمها را کماثر یا بیاثر کنیم، خواهیم توانست در توافق بند اقدامات متقابل در صورت خارج شدن یکی از طرفین از برجام را اضافه کنیم.