کتابی که سند مظلومیت اسرای ایرانی در جنگ تحمیلی است
این کتاب از 4 فصل تشکیل شده است که به نظرم 2 فصل ابتدایی آن بسیار دقیق و درست است و نمیتوانم نقدی بر آنها داشته باشم، با این حال فصل سوم و چهارم دارای اشکالات محتوایی و ویراستاری است که باید در چاپهای بعدی کتاب مورد توجه قرار گیرد و برطرف شود. برای مثال در این 2 فصل عبارات و جملاتی را میبینیم که به درستی مفهوم متن را نمیرسانند.
از نقاط برجسته کتابی که آقای فتحالله پرتو به نگارش درآورده است، میتوان به فصل اول و دوم آن اشاره کرد. این دو فصل شاهکار است. همچنین منابع و جداولی که در این کتاب به چاپ رسیده است بسیار خوب هستند. منابع انگلیسی تشریفاتی نیست و بر همین اساس میتوان به آن استناد کرد .
هیچ کتابی بدون اشکال نیست. برخی اشکالهای این کتاب ویراستاری بوده و قابل اصلاح است و برخی دیگر اسنادی هستند که نمیتوان آنها را اصلاح کرد. متاسفانه بیان ادبی این اثر علمی در فصلهای سوم و چهارم احساسی و حماسی شده است و این کار را برای ترجمه به زبانهای دیگر سخت میکند. توصیفهای احساسی به بُعد علمی قضیه آسیب میزند. استفاده از منابع دست اول از دیگر مواردی است که باید به آن توجه میشد. همچنین در بخشهایی از این کتاب اشتباهات مصطلح وجود دارد که میتوان آنها را در چاپهای دیگر برطرف کرد.
این منتقد ادبی با اشاره به برخی اشکالات در این کتاب گفت: برخی اشکالات در حوزه ویراستاری است و برخی دیگر در بخش محتوایی و اسناد. اشکالات ویراستاری قابل رفع است اما اشکالات مربوط به اسناد قابل اصلاح نیست. برای مثال در بخش ویراستاری از واژگان غیرفارسی مانند پیشنهادات استفاده شده است که غلط است. همچنین به برخی واژگان فارسی تنوین اضافه شده است که اشتباه است. برای مثال لغتی مثل گاهاً را میبینیم که از نظر دستور زبان فارسی غلط است.
وی اضافه کرد: یکی از موضوعاتی که در کتاب دیده میشود این است که در برخی موارد از منابع دست اول استفاده نشده است. برای مثال وقتی قرار است نقل قولی از امام خمینی (ره) بیاوریم بهتر است که این نقل به صورت مستقیم از صحیفه ایشان نقل شود، نه اینکه مطلب یک خبرگزاری را برای منبع این بخش ذکر کنیم.
بهشتیپور درباره اشاره این کتاب به شهید لشکری گفت: همانطور که میدانید شهید لشکری در 27 شهریورماه سال 1359 اسیر شده و صدام تا مدتها او را به صلیب سرخ نشان نمیدهد، چرا که تلاش دارد بگوید که در ابتدا ایران تجاوز را شروع کرده و عراق به این تجاوز پاسخ داده است. خوشبختانه در این کتاب به این موضوع پرداخته شده و روایت صحیحی ارائه شده است اما این روایت باید جامعتر از چیزی باشد که در اینجا بیان شده است.
در این کتاب به فعالیتهای صلیب سرخ نیز پرداخته شده است، اما شیوه روایت بهگونهای است که گویا بیشتر هوای ایرانیها را داشته است. این موضوع اشتباه است، چرا که صلیب سرخ بیطرفی مطلق دارد و به همین دلیل است که در جنگها میتواند به هر دو گروه درگیر وارد شد. طبیعتا اگر صلیب سرخ هوای ایرانیها را میداشت، عراقیها با او همکاری نمیکردند و اجازه فعالیت بهش نمیدادند.