تحریم‌ها بدون مذاکره لغو نمی‌شود
در آغاز بطور کلی توضیحاتی پیرامون مذاکرات آذر ماه بفرمایید؛آیا این دور از مذاکرات در ادامه مذاکرات پیشین است؟
از سمت ایران ظاهرا به‌دنبال این هستیم كه مذاكرات را بر اساس لغو تمامی تحریم‌ها شروع كنیم و مذاكرات قبلی را كنار بگذاریم اما طرف مقابل و چین و روسیه این موضوع را قبول ندارند و اصرار دارند مذاكرات از همان نقطه‌ای كه تمام شده آغاز شود. اما در واقع در هر مذاكراتی دو طرف از همانجایی شروع می‌كنند كه توافق بر سر آن داشته‌اند و تجربه‌های گذشته را تكرار نمی‌كنند، بنابراین در هر مذاكره دو طرف بر سر توافقات قبلی شروع می‌كنند تا به توافق جدید دست پیدا كنند. بنظر می‌رسد مذاكرات ۸ آذر نیز بر همین اساس باشد.
در‌شرایط فعلی بنظر شما ایران آمادگی پذیرش مذاکرات را دارد؟ آیا آمریکا به امتیازات خود اضافه می‌کند؟
بنظر من ایران این پذیرش را دارد كه تاریخ اعلام كرده است وگرنه تاریخ مذاكرات را اعلام نمی‌كرد، اما بنظر می‌رسد با فشارهای روسیه و چین بوده است كه از سر گیری مذاكرات اجرا شود. اما اینكه آمریكا به امتیازات اضافه كند بعید است. چون آمریكا اصرار دارد ایران تعهدات برجامی را اجرا كند تا به برجام برگردد كه تا كنون نیز حل نشده باقی مانده است و امیدواریم حل شود، چون آمریكا از برجام خارج شده و باید مسئولیت آن را بپذیرد اما متاسفانه فعلا چنین چیزی حاصل نشده است.
در این میان با وجود اینکه ایران عضو پیمان شانگهای شده است، آیا چین و روسیه در این زمینه اخلالی ایجاد خواهند کرد؟
بنظر نمی‌رسد اخلالی ایجاد كنند، فرآیند عضویت ایران در شانگهای نیز تازه شروع شده است یعنی عضو شده‌ایم اما این روند دو سال حداقل كار دارد. چون باید حداقل ۴۰ توافق دو جانبه بین ایران و شانگهای باید امضا شود و مجلس ایران تمامی آن‌ها را تصویب كند و ایران تعهداتی را بطور كلی بپذیرد که روند طولانی دارد مثل روندی كه پاكستان طی كرد و فكر می‌كنم این روند تا دو سال طول بكشد. اما اینكه چین و روسیه اخلالی ایجاد كنند بعید بنظر می‌رسد چون اگر می‌خواستند بطور كلی جلو عضویت ایران را می‌گرفتند و برای تصویب عضویت یك كشور جدید جمیعا تصمیم می‌گیرند.
چشم انداز توافقات را چگونه پیش بینی می‌کنید؟ تا چه حد می‌توان از فواید مذاکرات در راستای مسائل مختلف برای بحران‌های کوتاه مدت استفاده کرد؟
مذاكرات مسلما فضای مثبتی ایجاد می‌كند و به جهان نشان می‌دهد كه ایران اهل مذاكره است و اگر مخالفت كنیم فضای بین‌المللی علیه ایران سنگین می‌شود. بنابراین فكر می‌كنم اصل مذاكره كردن به نفع ایران است و از آن طرف نیز تحریم‌ها بدون مذاكره لغو نمی‌شود چون این ساز و كاری كه آمریكایی‌ها برای تحریم درست كرده‌اند با مذاكره قابل بازگشت است و بدون مذاكره بنظر نمی‌رسد هیچ اتفاق مثبتی بیفتد.
ایران در نظر دارد با اصلاحات اقتصادی تحریم‌ها را كم‌اثر كند اما برای برداشتن تحریم‌ها بالاخره باید حتما مذاكراتی انجام شود اما رفع تمامی تحریم‌ها را می‌خواهیم اما عملا یك دفعه امكان‌پذیر نیست و طرف آمریكایی هم زیر بار برداشتن به یكباره تحریم‌ها نمی‌رود.
حضور آمریکا در ذاکرات را چگونه می‌بینید؟ آیا دولت بایدن علاقه‌مند به شکل جدیدی از مذاکرات است؟
آمریكا مایل به شكل در مذاكرات است اما طرف ایرانی حاضر نیست آمریكا را بپذیرد. طرف ایرانی استدلالش این است كه چون آمریكا از برجام خارج شده نباید به مذاكرات برگردد، اما مسئله این است كه مشكل اصلی ما با آمریكاست. طرفی كه باید قانع شود آمریكاست، مشكل ما كه با اروپا و روسیه و چین نیست كه با آن‌ها مذاكره كنیم تا نتیجه را به آمریكا ببرند. اصولا این پروسه منطقی نیست و جز طولانی‌تر كردن روند مذاكرات نتیجه‌ای ندارد و بهتر است با آمریكا مستقیما در قالب ۱+۵ مذاكره كنیم نه ۱+۴
دولت رئیسی چگونه مذاکره و در صورت وقوع، ارتباط با آمریکا را توجیه می‌کند؟ آیا اساسا می‌توان امیدی به توافق با دولت رئیسی داشت؟
مذاكرات بطور كلی كار خوبیست و نیاز به توجیه ندارد و اكثر افكار عمومی نظرشان بر انجام مذاكره است و تصمیم بر مذاكره توجیه نمی‌خواهد، مذاكرات را در ۸ آذر انجام می‌دهند و مردم نیز موافق حل این مشكل هستند.
به هر حال ما به امید زنده‌ایم و باید همیشه امیدوار باشیم تا این مسئله حل شود منتهی رویكرد را دولت رئیسی باید تغییر دهد. اگر قرار باشد رویكرد اینگونه باشد كه آمریكا كل تحریم‌ها را یكجا لغو كند و ما راستی‌آزمایی كنیم بعد آمریكا به برجام برگردد چون عملا آمریكا از تحریم‌ها به عنوان اهرم فشار استفاده می‌كند محال است كه تحریم‌ها را به كلی بردارد و بگذارد تازه ما راستی‌آزمایی كنیم.
زمینه‌ای برای این كارها فراهم نیست و اگر آقای رئیسی رویكرد را تغییر داد و از شورای عالی امنیت ملی مصوبه‌ای گرفت كه تحریم‌های بانكی و نفتی صرفا برداشته شود آن موقع به دلیل درآمد ناشی از فروش نفت فرصتی پیدا می‌كند تا با اصلاحات اقتصادی اقداماتی برای كم‌اثر كردن تحریم‌ها انجام دهد. در این‌صورت اگر آمریكا باز هم تحریم وضع كرد مثل اردیبهشت ۹۷ فشار خیلی زیادی به ایران نمی‌آید. امیدواریم دولت رئیسی بتواند رویكرد را تغییر دهد و مذاكرات را به نتیجه برساند چون اكثریت مردم تحت فشار اقتصادی قرار دارند.
در این وبلاگ هدف ارائه تحلیل های روز در باره تحولات بین المللی و روابط خارجی ایران با سایر کشورها و در موارد مهم تحلیل مسائل داخلی ایران است.علاوه براین برای کسانی که به هردلیل علاقه مند به مسائل تحلیل سیاسی هستند و دوست دارند روش صحیحی را برای تحلیل تحولات جاری ایران و جهان در پیش گیرند، بخش آموزشی در این باره ارائه شده است که امیدوارم گام کوچکی در ایجاد انگیزه برای شناخت دقیق تر مسائل سیاسی ایران و جهان باشد.