وتوی رای بايدن به‌سادگی ميسر نيست
ساختار سیاسی آمریکا به گونه‌ای است که حتی بتوانند مخالف شکل‌گیری یک توافق سیاسی از سوی دولت این کشور شوند؟
در قانون اساسی آمریکا، رئیس‌جمهوری قدرت اول را دارد و خیلی از اقدامات سایر نهادهای آمریکا را می‌تواند خنثی کند اما به این شکل نیست که قدرت مطلقه در ایالات متحده باشد و همواره راه‌هایی وجود دارد تا مسیر سیطره کلی او بر کشور مسدود شود. در همین راستا شرایطی در نظر گرفته شده است که اگر بیش از دوسوم مجلس سنای آمریکا هم‌نظر شوند می‌توانند وتوی رئیس‌جمهوری را خنثی کنند. در همین راستا اگر مجلس سنا مخالف برجام باشد و بایدن آن را وتو کند در بازگشت به مجلس سنا نیاز است تا بیش از دو سوم مجلس سنا رای دهند و وتوی بایدن را لغو کنند. در خصوص موضوع احیای برجام سنا بعید به نظر می‌رسد که بتواند در مقابل نظر بایدن ایستادگی کند و این نامه‌ای که امروز نوشته شده است یک جریان تبلیغاتی و یک فضاسازی است تا بایدن را تحت فشار قرار دهند.
به واقع علت تحت فشار قراردادن جو بایدن برای عدم بازگشت به برجام یک مساله داخلی آمریکا است؟
بله جمهوریخواهان و تدکروز در حال وارد کردن فشار به دموکرات‌ها و دولت بایدن هستند زیرا آنها هر دو سال یک بار یک انتخاباتی تحت عنوان انتخابات میان دوره‌ای دارند و این فشار بر دولت بایدن و این فضاسازی‌ها در راستای آن است تا عنوان کنند که هر چه دموکرات‌ها تصمیم گیرند به صورت قطعی از سوی جمهوریخواهان اجرایی نمی‌شود و زیر سلطه دموکرات‌ها نیستند. از سوی دیگر باید توجه داشت که برجام علاوه بر جمهوریخواهان، مخالفینی در دموکرات‌ها نیز دارد که یکی از شاخص‌ترین آنها منندز است. علت اینکه مخالفین برجام طرح جایگزینی برای برجام ندارند به همین علت تلاش‌های آنها به جایی نمی‌رسد و نمی‌توانند مانع جو بایدن در راستای احیای برجام شوند. همان گونه که در سال 2015 باراک اوباما توانست با قاطعیت برجام را عملیاتی کند امروز نیز بایدن می‌تواند این مسیر را طی کند. در همان سال 2015 نیز شاهد بودیم که مخالفت‌های زیادی از سوی سنا و کنگره انجام شد اما بایدن موفق به انجام اقدام خود در خصوص برجام شد. عامل موثر دیگر خرابکاری ترامپ در سال‌های گذشته بود که سبب شد تا دموکرات‌ها دلیل موجه داشته باشند که جایگزینی برای برجام وجود ندارد. آنها بر این باور هستند که خروج ترامپ از برجام، مشکلات زیادی برای آمریکا ایجاد کرده است و دیگر نباید این اشتباه را انجام داد. واقعیت این است که در همین نامه جمهوریخواهان به بایدن نیز اشاره نمی‌شود که در قبال برجام چه کاری باید انجام داد و این نیز اذعان به این امر است که طرح جایگزینی برای برجام وجود ندارد. طرح 12ماده‌ای ترامپ نیز مشخص شد که به نتیجه نمی‌رسد و آنها از مسیر ترامپ فهمیدند که نمی‌توان به نتیجه رسید. آنها خواهان تسلیم ایران بودند یا اینکه از درون ایران را به شورش بکشانند که موفق به این امر نیز نشدند. زمانی که نه طرح 12ماده‌ای ترامپ به نتیجه رسید و نه فشار حداکثری به نتیجه رسید، این باور غالب شده که باید بار دیگر برجام را احیا کرد. امروز جمهوریخواهان در مقابل بایدن ایستاده‌اند تا در انتخابات میان دوره‌ای رای بیشتری برای خود جلب کنند و آن دسته از افرادی که از بایدن در یک سال اخیر ناراضی شده‌اند را به سمت خود بکشانند. ایران بدون نگرانی از این فضاسازی‌ها باید به مذاکرات ادامه دهد تا یک توافق خوب به‌دست آورد.
با وجود این کارشکنی‌ها، به گفته اولیانوف آیا به واقع 5دقیقه تا رسیدن به توافق فاصله داریم؟
شاید اولیانوف بتواند از بسیاری از موارد بگذرد و 5 دقیقه‌ای به توافق برسد اما قطعا ایران منافع خود را می‌خواهد و برای رسیدن به منافع خود باید زمان بیشتری بگذارد. طرف‌های اصلی مذاکره ایران و آمریکا هستند که به این سادگی به مساله برجام نگاه نمی‌کنند. مشخصا چانه‌زنی‌ها در روزهای آینده ادامه دارد تا امتیاز بیشتری هر طرف کسب کند. این ارزیابی مختص خود اولیانوف است که فقط 5دقیقه تا توافق باقی مانده اما در واقعیت به این شکل نیست. اولیانوف این صحبت‌ها را مطرح می‌کند زیرا در خصوص منافع روسیه حرف نمی‌زند و منافع ایران نیز زیاد برای آنها اهمیت ندارد. البته شاید او منظورش این است که اختلافات اصلی حل و فصل شده است و می‌توان به توافق رسید. در خود آمریکا نیز چنین نگاهی به توافق وجود ندارد و گفته می‌شود باید تصمیمات سیاسی گرفته شود تا بتوان به توافق در وین دست یافت. مسائلی وجود دارد که سبب شده تا تیم‌های مذاکره کننده به پایتخت‌ها بازگردند و مشورت کنند. امروز نیز که مجددا وارد وین شده‌اند باز هم مذاکرات به نظر می‌رسد که چندین روز دیگر نیز ادامه داشته باشد.
در این وبلاگ هدف ارائه تحلیل های روز در باره تحولات بین المللی و روابط خارجی ایران با سایر کشورها و در موارد مهم تحلیل مسائل داخلی ایران است.علاوه براین برای کسانی که به هردلیل علاقه مند به مسائل تحلیل سیاسی هستند و دوست دارند روش صحیحی را برای تحلیل تحولات جاری ایران و جهان در پیش گیرند، بخش آموزشی در این باره ارائه شده است که امیدوارم گام کوچکی در ایجاد انگیزه برای شناخت دقیق تر مسائل سیاسی ایران و جهان باشد.