تحلیل

الهام علی‌يف که پس از درگذشت پدرش در سال ۲۰۰۳ ميلادی تاکنون بر این کشور ۹ میلیونی حکومت می‌کند،می کوشد از طریق تزریق پول نفت به اقتصاد ناکارآمد این کشور، تا حدودی بازیگران اصلی صحنه داخلی را که تقریبا نمایندگان همه آنها در پارلمان حضور دارند راضی نگه دارد. الهام علی اف پس ازآنکه برای باردوم درانتخابات سال 2008پیروز شد در سال گذشته با اصلاح قانون اساسی  نیز توانست موانع قانونی برای نامزدی مجدد خود را بردارد.

علاوه براین الهام علی اف با تاسی از سیاست پدرش حیدر علی اف همچنان از طریق امتیاز دادن به شرکتهای بزرگ نفتی غرب و روسیه می کوشد حمایت کشورهای خارجی را نیز برای تداوم حکومت غیر دموکراتیک خود فراهم سازد .

اکنون به نظر می رسد با برگزاری انتخابات پارلمان جدید همه چیز برای ادامه حاکمیت علی اف ها و نخجوانی های مقیم باکو حداقل تا سال 2015 اماده شده است.

آنچه که برای مردم می ماند فساد اقتصادی ، گرانی و تورم همراه با رکود نسبی اقتصاد و تجارت است . ازلحاظ توسعه سیاسی هم که امید برای انجام اصلاحات جدید وجود ندارد . تداوم اشغال بیست در صد خاک این کشور توسط ارامنه فضایی را بوجود آورده است که دولت با اتکاء به آن می توان سیاستهای سختگیرانه خود را در توسعه سیاسی توجیه کند. براین اساس درعمل نمی توان انتظار باز شدن فضای سیاسی را در آینده نزدیک در جمهوری آذربایجان مطرح ساخت.

با توجه به جایگاه مجلس در جمهوری آذربایجان که بیشتر تصویب کننده سیاستهای ابلاغی از سوی حزب حاکم است، امید چندانی نمی توان داشت که در پنج سال این دوره مجلس، تصمیم مهمی برای انجام اصلاحات اقتصادی و سیاسی  که برای مردم ازهرچیز دیگری ضروری تر است ، اماده شود.

گرایش ها و وابستگی های حزبی و خانوادگی در مجلس جدید جمهوری آذربایجان   

با نگاهی به گزارش خبرگزاری توران که توسط دوست گرامی جناب اقای پورمند ترجمه و در اختیار من قرارگرفت به خوبی میتوان موقعیت وگرایش های سیاسی نمایندگان درپارلمان جدید جمهوری آذربایجان  را درک کرد دراین گزارش آمده است :

« 1- در دوره جدید  دو سوم نمایندگان مجلس آذربایجان در این پست ابقا شده اند.

2- برخی نمایندگان مجلس ملی جمهوری آذربایجان  برای چهارمین دوره متوالی  نماینده مجلس شدند.ازجمله مشهور ترین آنها

 - جلال علی اف ،عموی رئیس جمهور کنونی جمهوری آذربایجان

 - واصف طالب اف  رئیس جمهور ،جمهوری خود مختار نخجوان دیگر خویشاوند  رئیس جمهور کنونی جمهوری آذربایجان

- ائلدار ابراهیم اف عضو حزب ینی آذربایجان (حزب حاکم)اهل نخجوان (رئیس جمهور الهام علیف وخاندان علیف اهل نخجوان هستند)

- سیاوش نوروز اف عضو حزب ینی آذربایجان (حزب حاکم)اهل نخجوان

-علی احمد اف عضو ارشد حزب ینی آذربایجان (حزب حاکم)

- امام وئردی اسماعیل اف عضو حزب ینی آذربایجان (حزب حاکم)

- هادی رجبلی عضو حزب ینی آذربایجان (حزب حاکم)

- فتاح حیدر اف (پدر کمال الدین حیدراف رئیس کمیته بحران و امور غیر مترقبه) 

- فضائیل آقامالی  رئیس حزب آنا وطن

دربین کسانی که برای بارچهارم به نمایندگی مجلس ملی انتخاب شده اند کسانی حضور دارند که از دوره قبل از فروپاشی شوروی هم نماینده مجلس بوده اند ازجمله آنها عارف رحیم زاده

مادرموسی اف،میخائیل زابیلین، زینب خانلار اوا ( خواننده  مشهور)

3- در بین کسانی که به تازگی برای نمایندگی مجلس ملی جمهوری آذربایجان انتخاب شده اند جز سیاستمدار برجسته این کشورراسیم موسی بیگ اف شخص دیگری به چشم نمی خورد

4- حضور شخصیتهای دانشگاهی در دوره جدید مجلس ملی جمهوری آذربایجان قابل توجه است از جمله کسانی  که قبل از نمایندگی مجلس،  رئیس دانشگاه بوده اند :

- رئیس دانشگاه دولتی باکو آبیل محرم اف

- رئیس دانشگاه زبانهای خارجی  صمد سید اف  

- رئیس دانشگاه نخجوان عیسی حبیب بیگلی  

- رئیس دانشگاه دولتی اقتصاد شمس الدین حاجی اف

- رئیس دانشگاه  اودلار یوردو احمد علیف

- رئیس دانشگاه پزشکی  اهل ایمان امیر اصلان اف  

- رئیس دانشگاه تربیت معلم نخجوان عاقیه نخجوانلی

5- دربین نمایندگان مجلس ملی جمهوری آذربایجان  تعداد اسامی اقوام وخویشاوندان ماموران عالی رتبه دولتی قابل توجه است . از جمله

 - مهربان علی اف همسررئیس جمهور فعلی جمهوری آذربایجان

- فتاح حیدراف (پدر کمال الدین حیدراف رئیس کمیته دولتی بحران و امور غیر مترقبه) 

- التون ممداف برادر ضیا ممداف وزیر حمل و نقل فعلی جمهوری آذربایجان 

- مالک حسن اف  برادر کرم حسن اف رئیس کمیته دولتی امور املاک جمهوری آذربایجان

  - الهام علیف داماد  رامیز مهدی اف رئیس نهاد ریاست جمهوری آذربایجان

- عادل علی اف برادر محرم علی اف  رئیس پلیس سابق شهر باکو و سفیر فعلی جمهوری آذربایجان در تاجیکستان

- آیدین عباس اف فرزند  عباس عباس اف  معاون سابق نخست وزیر جمهوری آذربایجان

- روشن رضایف  فرزند شکر رضایف دادستان سابق  باکو

 6- در دور جدید مجلس ملی جمهوری آذربایجان  الله شکور پاشازاده رئیس اداره روحانیت قفقاز نیز فراکسیونی خواهد داشت. ازجمله

- جوانشیر پاشا زاده برادر الله شکور پاشازاده،قالیب صلاح زاده مادر موسایف،نریمان نریمان اف  هر سه از اقوام وخویشاوندان الله شکور پاشازاده رئیس اداره روحانیت قفقاز

روسای برخی شرکتهای عظیم دولتی جمهوری آذربایجان نیز به عنوان نماینده مجلس جمهوری آذربایجان فعالیت خواهند کرد. از جمله

- رئیس شرکت دولتی نفت جمهوری آذربایجان  رونق عبدالله اف

- مشاور رئیس شرکت دولتی نفت جمهوری آذربایجان  حسین بالا میر علم اف

- رئیس شرکت دولتی "آذر یول  سرویس "جمهوری آذربایجان جاوید قربان اف  

- رئیس شرکت " آذر کیمیا" از شرکتهای تابعه شرکت دولتی نفت جمهوری آذربایجان  مختار بابایف

 - رئیس شرکت رادیو تلویزیون ملی جمهوری آذربایجان عارف آلیشان اف

از بین  تجاروبازرگانان شرکتهای عظیم اقتصادی نیز کسانی در مجلس ملی جمهوری آذربایجان به عنوان نماینده مجلس حضور  دارند.از جمله

- رئیس شرکت "کارات هولدینگ" آسابیل حسن اف  

- رئیس شرکت "آذ کامونال سرویس " حاجی سالایف

- رئیس شرکت "دیپلمات"  اصلان جعفراف  

- رئیس شرکت  "کاسپین یلدیز"اقبال ممداف

  7- در این دوره از مجلس ملی جمهوری آذربایجان تعداد نمایندگان  زن مجلس از 13 نفر به  20 نفر افزایش یافته است

8- تعداد کسانی که از  رئیس جمهور  انتقاد می کنند در هر دوره از مجلس کاهش می یابددر حال حاضر این رقم برابر صفر است

9- طبق اخبار رسمی منتشره  دردور جدید  مجلس ملی جمهوری آذربایجان (نتایجی که تاکنون قطعی شده )

- 74 نماینده حزب ینی آذربایجان(حزب حاکم که رئیس آن الهام علیف رئیس جمهور این کشور است )

-  10  نماینده مجلس از احزاب  طرفدار دولت

-  13 نماینده مجلس از احزاب غیر منتقد و یا بی طرف  حضور دارند .

- 38 نماینده  مجلس نیز مستقل نامیده می شوند که درواقع به  آقای علی اف رئیس جمهور نزدیک هستند. »

نتیجه گیری :

 البته اگربخواهیم کمی واقع بین باشیم دراکثرکشورهای جهان یا مثل ژاپن سیستم حکومتی بر پایه نظام خانوادگی درون حزبی است ویا مانند هند متکی به شهرت هنرپیشگان و ورزشکاران وهنرمندان مطرح است . یا آنکه مانند آمریکا برپایه ضد وبندهای پشت پرده سیاست مدارانی شکل می گیرند که دوست دارند خود را مردمی جلوه دهند اما پشت سرآنها شرکتهای بزرگ وصاحبان زر و زور قرار دارند . آنچه که مهم است درک این واقعیت است که انتخابات در جمهوری آذربایجان را باید در مقایسه با استاندارد های موجود در قفقاز سنجید . علاوه برآن برای برگزاری یک انتخابات مردمی جمهوری آذربایجان هنوز در ابتدای راه قرار دارد . سایه سنگین حکومت اقتدارگرای نظام شوروی همچنان بر سر مردم جمهوری آذربایجان سنگینی می کند.