هفت نکته کلیدی در روند توقف مذاکرات برجام در وین
1- محتوای مذاکرات به این دلیل منتشر نمیشود چون میخواهند تحت تأثیر فضاسازیهای رسانهای در ایران یا در غرب قرار نگیرد. دو طرف میخواهند اول به توافق برسند و وقتی هم به توافق رسیدند محتوای مذاکرات قاعدتاً محرمانه نخواهد بود، مانند برجام که منتشر شد. در روند مذاکرات اما نمیتوانند محتوا را منتشر کنند چون نباید مذاکرات تحت تاثیر فضاسازیهای رسانهای قرار بگیرد. بنابراین چون این شرایط وجود دارد عملا دسترسی به اطلاعات سخت است و باید به منابع نزدیک به هیاتهای مذاکره کننده اعتماد کرد. وقتی ما میخواهیم بفهمیم دلیل اصلی اینکه مذاکرات متوقف شده است چیست باید اطلاعات داشته باشیم و اطلاعاتی که تاکنون منتشر شده حاکی از این است که آمریکا هنوز حاضر نیست که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را از لیست قرمز، لیست نهادهای تروریستی ادعایی آمریکا(FTO) خارج کند.
2- فرق است بین اینکه سپاه در این لیست تروریستی قرار بگیرد با اینکه سپاه تحریم شود. الان مساله اصلی لغو تحریم علیه سپاه نیست بلکه خارج کردن نام سپاه از این لیست سیاه است که آمریکا به ناحق و ناجوانمردانه این کار را کرده است. یعنی جمهوری اسلامی ایران حاضر نیست که بپذیرد بخشی از نیروهای مسلح کشورمان به عنوان نیروی تروریستی به دنیا معرفی شود. درست است که جمهوری اسلامی ایران هم متقابلاً برای پاسخ به این اقدام ترامپ در آن دوران، نیروهای آمریکایی مستقر در منطقه خلیج فارس را به عنوان نیروهای تروریستی معرفی کرد، اما باید دقت کنیم که این کاررا آمریکا شروع کرده و اقدام ایران عمل مقابله به مثل است. بنابراین اصلیترین بحث ایران خروج سپاه از این لیست سیاه است. چون این اتفاق ابعاد حقوقی بسیار بسیار مهمی دارد.
3- اگر سپاه فقط تحریم بود، کشورهایی که میآمدند و با شرکتهای وابسته به سپاه همکاری میکردند فقط مشمول جریمه میشدند اما وقتی که سپاه را در این لیست قرار میدهند، مفهموم این کار از نظر حقوقی این است که نه تنها آن شرکت جریمه و تحریم میشود بلکه خود آن شرکت به عنوان حامی تروریسم ، شناخته خواهد شد و یک بار حقوقی بسیار بالای منفی برای آن شرکت دارد. کمترین ان این است که ان شرکتها به عنوان حامی تروریست خود مشمول تحریم های بین المللی شود .
وقتی ما طی چند روز پیش شاهد بودیم خواننده ایرانی که ویزای آمریکا را هم در کانادا دریافت کرده بود وقتی میخواست وارد آمریکا شود ، نیروهای مرزداری آمریکا جلوی او را میگیرند و ویزایش را باطل میکنند به جرم اینکه ۳۰ سال پیش سربازی خود را در سپاه گذرانده است!. بنابراین این یک موضوع مهم است که موضع ایران فقط لغو تحریمهای سپاه نیست بلکه تاکید ایران روی این است که سپاه ازلیست قرمز حامیان تروریست مورد ادعای آمریکا خارج شود و این موضوع قابل گذشتن نیست.
4- کسی نمیتواند پیشبینی کند که زمان توقف مذاکرات تا چه زمانی به درازا خواهد کشید اما میتوان گفت که طولانی شدن این توقف به ضرر هر دو طرف است. مادامی که تحریمها اثر دارد توقف مذاکرات و طولانی شدن مذاکرات به زیان دو طرف است. اما طرف ایرانی از طولانی شدن روند مذاکرات بیشتر ضرر می کند زیرا این ایران است که مجبور است هزینه دور زدن تحریم ها را بپردازد. بنابراین هرچه زودتر باید مذاکرات از سر گرفته شود.
5- بعید است توافقی که عنوان شده در دور آخر مذاکرات وین در دولت قبل در باره خروج سپاه از لیست قرمز محقق شده باشد زیرا در این مورد متنی مکتوب نشده بود. ممکن است شفاهی آمریکایی ها وعدهای داده باشند اما قرائن و شواهد نشان میدهد همان موقع هم آمریکاییها حاضر نبودند تحریمهای علیه سپاه را لغو کنند یا اگر هم میخواستند لغو کنند شرایطی را قرار داده بودند، مثل الان که میگویند ایران باید از پیگیری مجازات مسببین ترور شهید سلیمانی خودداری کند و دیگر پرونده را ببندد. شرایط کنونی به نقل از روزنامهها و تحلیلگرانشان منابع آمریکایی مشخص است و نشان میدهد که اما واگرهایی را گذاشتهاند که اصلا قابل پذیرش نبوده است.
6- درباره توافق احتمالی با طرفهای دیگر که اموال ایران را بلوکه کردند باید گفت که آمریکا معامله با دلار را با ایران برای همه کشورها ممنوع کرده است و ذخایر ما هم به دلار بوده است. اینکه یک کشور ثالث مثل چین که الان اموال ایران را بلوکه کرده است یا عراق یا کره جنوبی بخواهند این اموال را بدون هماهنگی با آمریکا از بلوکه شدن دربیاورند ، امکان پذیر نست زیرا خودشان دچار تحریم میشوند و اموالشان توسط آمریکا بلوکه خواهد شد. بنابراین باور این ادعا که آزادسازی اموال میتواند بدون هماهنگی آمریکا صورت بگیرد سخت است. آزادسازی اموال به مذاکرات و مجوز طرف آمریکایی ارتباط دارد و بعید است طرف آمریکایی بدون مذاکرات چنین مجوزی صادر کند.
7- رژیم صهیونیستی مخالف جدی هر نوع توافقی با ایران هستند. این رژیم تمام امکانات خود را بسیج میکند از لحاظ دیپلماسی و هم رسانهای که بین ایران و آمریکا هیچ توافقی به دست نیاید اما تاکنون هم موفق نبودهاند. در دوره اوباما هم شاهد بودیم که علی رغم همه مخالفتهای رژیم صهیونیستی، توافق حاصل شد. در زمان امضای برجام هم خیلی تلاش کردند و الان هم همین راهبرد رژیم صهیونیستی دنبال میشود؛ یعنی با همه امکانات رسانهای و دیپلماتیک سعی میکنند توافق به دست نیاید و اگر حاصل هم شود اجرا نشود. این تحلیل هاآرتص هم مثل همان خبرهایی چند ماه پیششان است که میگفتند توافق باید تا ماه مارس به دست بیاید و اگر به دست نیاید ذخایر ایران به حدی میرسد که برجام برای آمریکا بیخاصیت میشود. بعد به آوریل تغییر دادند و همینطور ماههای مختلف اما هنوز خبری نیست.