روش تحلیل سیاسی

آقای بهشتی‌پور! تحلیل شما از قطعنامه اخیر شورای حکام علیه ایران چیست و چقدر در روند مذاکرات احیای برجام تأثیرگذار است؟

کلاً صدور قطعنامه علیه ایران، یک نوع تکمیل پرونده‌سازی و مستندسازی ادعایشان علیه ایران است. وقتی که ادعاهای مطرح‌شده براساس اطلاعات دروغی که اسرائیل و آمریکا علیه ایران دادند را به شورای حکام برده و از 35 کشور رأی می‌گیرند، مستندسازی علیه ایران است و همین مستندسازی مبنایی برای صدور قطعنامه‌های بعدی و ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت است که کار را به مراتب دشوارتر می‌کند.

صدرو قطعنامه تأثیر مستقیم بر مذاکرات احیای برجام می‌گذارد

این روند حقوقی تأثیر مستقیمی بر روی مذاکرات ایران با 1+4 دارد؛ زیرا صحنه‌گردان این ماجرا آمریکا و سه کشور اتحادیه اروپا هستند. بنابراین، ایران را به سمت موضع رادیکال و اتخاذ سیاست‌هایی که کار را دشوارتر می‌کند، می‌برند.

یعنی مسئله‌ای که ایران می‌تواند از طریق مذاکره با آژانس حل کند و به آن سه سؤال پاسخ بدهد، به یک مشکل پیچیده تبدیل شده که روند حقوقی پیدا کرده و زیان آن متوجه همه طرفین است؛ هم طرفی که ایران به سمت این ماجرا هُل می‌دهد و هم به زیان ایران است که تبعات منفی زیادی دارد.

ایران واکنش تندی نشان می‌دهد و شرایط پیچیده‌تر خواهد شد

ممکن است از نظر اقتصادی، اوضاع را از شرایطی که الآن وجود دارد، بدتر نکند؛ اما از لحاظ حقوقی مشکل برای ایران بدتر می‌شود. طرف مقابل نیز به جای اینکه ایران را به‌خاطر همکاری سال‌های گذشته با آژانس تشویق کند، مجازات کرده و سه سؤال مطرح‌شده مربوط به هیجده سال پیش است.

به ادعای منابع غربی، اورانیوم پیداشده زیر پنج درصد است که اهمیتی ندارد و هم مکان‌های گفته‌شده در آن فعالیتی صورت نمی‌گیرد؛ بنابراین سیاستی که کشورهای غربی در پیش گرفتند، سیاست غلطی است و موضع ایران را به سمت تندروی ترغیب می‌کند.

درحالی‌که می‌توان مانند همان روشی که ایران با آژانس به توافق رسید، سؤالات را پاسخ دهد و گرهی را که می‌توان با دست باز کرد، با دندان باز نمی‌کنند. قطعاً ایران واکنش تندی به این ماجرا نشان خواهد داد و اوضاع پیچیده‌تر می شود.

باید با آژانس گفت‌وگو کنیم

واکنش ایران به این قطعنامه و تأکید بر فعال‌سازی سانتریفیوژهای پیشرفته و همچنین غیرفعال‌سازی دو دوربین آژانس واکنش مناسبی به قطعنامه شورای حکام است یا...؟

این موضوع تکرار تجربه‌های گذشته است و ما قبلاً آنها را آزمایش کردیم و به نتیجه نرسیدیم. در سال 82 تا 84 غنی‌سازی ایران به شکل داوطلبانه متوقف شده بود، اتحادیه اروپا کاری نکرد.

ایران در مرداد 84 با یک موضع تند، پلمپ‌های اصفهان  و در فرودین 85 پلمپ‌های نطنز را شکست و آنان نُه قطعنامه در یک سال در شورای حکام علیه ایران صادر کردند و سپس به صورت ناروا پرونده را به شورای امنیت ارجاع دادند.

شورای امنیت نیز تحت فصل هفتم، شش قطعنامه علیه ایران صادر کرد و ما را به تهدیدکننده صلح متهم کرد؛ اما در آخر ما مذاکره کردیم و پس از مذاکرات مسقط به برجام رسیدیم. الآن نیز، همین روند گذشته می‌تواند تکرار شود که به نفع ما نیست و ما از الآن باید با آژانس گفت‌وگو کنیم.

احتمال ارجاع پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت

یعنی این امکان وجود دارد که پرونده ایران به شورای امنیت ارجاع داده شود؟

بله، احتمالاً قطعنامه بعدی در سپتامبر و در شهریور ماه است. اگر همین روند پیش بروند احتمال دارد که به شورای امنیت بروند. البته، در شورای امنیت روسیه و چین آن را وتو می‌کنند، اما همین که پرونده یک کشوری به شورای امنیت ارجاع داده شود، بار منفی دارد و قطعنامه‌هایی که شورای حکام صادر می‌کند، می‌تواند مستنداتی برای کشورهای آلمان، فرانسه و انگلیس باشد.

مکانیسم ماشه فعال می‌شود اگر...

این کشورها به دلیل آنکه عضو برجام هستند ممکن است مکانیسم ماشه را فعال کرده و شش قطعنامه قبلی به طور اتوماتیک برگردد. این سه سؤال آنقدر اهمیت ندارد که ما موضوع را پیچیده کنیم و می‌توان با راه گفت‌وگو به جمع‌بندی رسید.

سیاست‌های تند هسته‌ای برای ایران نتیجه منفی دارد

 آقای بهشتی‌پور! شما اشاره کردید که غربی‌ها می‌خواهند ایران را به سمت موضع‌گیری تند هُل بدهند. ازسوی‌دیگر برخی افراد در داخل کشور نیز پیشنهادات خطرناکی مثل تعلیق عضویت ایران در NPT را می‌دهند. ممکن است ایران به سمت این اقدامات برود؟

بله، چراکه قبلاً نیز به این سمت رفته است. از سال 85 تا 89 ایران همین سیاست‌ها را در پیش گرفته بود منتها کسانی که این پیشنهادات را مطرح می‌کنند نگاهی به گذشته نمی‌کنند. این افراد گذشته را مقایسه نمی‌کنند که آیا ما در سال 85 تا 89 وضعیت بهتری داشتیم یا 94 تا 97.

مقایسه این سال‌ها بسیار خوب است. آیا سیاست‌های تند نتیجه داد و کشور ما از لحاظ اقتصادی و سیاست خارجی در سال 85 تا 89 وضعیت خوبی داشت یا در سال 94 تا 97؟ من معتقد هستم که سیاست‌های تند نه‌تنها نتیجه‌ای برای ایران ندارد بلکه نتایج منفی هم دارد. بهتر است که ما به سمت حل مسئله از طریق مذاکره با آژانس برویم و این قابل‌دستیابی است.

همچنین افرادی که مخالف این سیاست هستند می‌گویند آژانس بهانه‌های مختلفی دارد و هر بار که بخواهد آن را مطرح می‌کند. ما نیز باید راه‌حل‌های مختلفی را در پیش بگیریم و اگر همین ذرات اورانیوم پیدا نشده بود، این بهانه‌ها وجود نداشت. صرف اینکه بعد همین بهانه‌جویی‌ها می‌شود و ما راه درست را کنار بگذاریم، استدلال درستی نیست. باید راه صحیح را برویم و خودمان بهانه به دست دشمنان ایران ندهیم.

هشدار به دولت رئیسی درباره احتمال ارجاع پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت

بهشتی‌پور در پاسخ به این سؤال که این امکان وجود دارد که پرونده ایران به شورای امنیت ارجاع داده شود، گفت: بله، احتمالاً قطعنامه بعدی در سپتامبر و در شهریور ماه است. اگر همین روند پیش برود احتمال دارد که به شورای امنیت برود.