ارزیابی عملکرد اکو
در سلسله نشستهاي تخصصي موسسه ایراس ميزگردعملی تحت عنوان «نقش و جايگاه سازمان اكو در سياست منطقهاي ايران» در تاريخ 29 آذر 1389 با سخنراني آقاي دكتر مهدي سنايي، آقاي دكتر اميراحمديان وبنده برگزارشد.برای خواندن متن کاملاین گزارش اینجا راکلیک کنید
آقاي بهشتيپور طي سخنان خود در اين نشست با اشاره به لزوم توجه به اشتراكات تاريخي و فرهنگي ميان ايران و ساير اعضاء اكو، اين مؤلفه را عنصري مهم در توسعة همكاريهاي درون سازماني در اكو دانست. به اعتقاد ايشان، هرچند افزون شدن اعضاء جديد (كشورهاي آسياي مركزي و افغانستان) به اين سازمان در ابتدا موجب افرايش ناهمگني در اين سازمان شد، اما تلاش اعضاء در سالهاي اخير سبب رفع اين مشكل و افرايش همگرايي منطقهاي در شاكلة اكو شده است. وي همچنين تحقق همگرايي منطقهاي را منوط به رسيدن به فهمي بايسته از منافع مشترك خواند و گفت اين امر نيازمند تعريف پروژههاي بزرگ ميان اعضا است و اين در حالي است كه خلال مدت فعاليت سازمان اكو، هيچ پروژة مشترك قابل ملاحظهاي از سوي اعضاء اجرا نشده است. آقاي بهشتيپور با اشاره به ارائة برخي آمارها در خصوص موفقيت سازمان اكو، عدم اغراق در نتيجهگيري از اين آمارها را مورد تأكيد قرار داد، اما تصريح كرد كه طي 18 سالة اخير بسترهاي مناسبتري از همكاري ميان اعضاء اكو فرآهم شده است.
اين كارشناس مسائل آسياي ميانه با اشاره به مشتركات تاريخي فراوان كشورهاي عضو اكو با يكديگر اظهار داشت: از نظر دين، معماري، موسيقي، شعر، نقاشي و بسياري موارد ديگر مشتركات زيادي بين اين كشورها وجود دارد كه ميتواند اختلاف نظرهاي موجود بين اعضاي اكو را پوشش دهد. بهشتيپور مشتركات تاريخي كشورها را مبنايي خواند كه ميتواند براي توسعه تجارت بين كشورها لحاظ شود و يادآور شد: تفاهم بين طرفين و ثبات عوامل سرمايهگذاري كشورهاي عضو ميباشد.
وي با اشاره به رشد قابل توجه خطوط كشتيراني و مواصلاتي بين كشورهاي عضو طي دو دهه اخير گفت: اتصال خطوط آهن بين پاكستان، ايران و تركيه يك امر مهم است كه ميتواند تأثيرات زيادي بر روابط تجاري و اقتصادي اعضاي اكو داشته باشد. وي پيوستگي سرزميني و وجود مناطق ژئوپولتيك را عاملي دانست كه به اين سازمان اعتبار خاصي داده و افزود: در زمينههاي همكاري، بحث اقتصادي مهمترين زمينه ميباشد. بهشتيپور با بيان اينكه قزاقستان، ايران، تركمنستان و آذربايجان توليدكننده انرژي و پاكستان، تركيه و تاجيكستان مصرفكننده آن هستند، خاطرنشان كرد: اين موضوع عامل مكمل كشورهاي عضو ميباشد كه زمينههاي همكاري آنها را بيش از پيش افزايش ميدهد.
وي ادامه داد: در بيانيههاي متعدد سازمان اكو تأكيد شده كه در مرحله اول مبادلات پولي بين كشورها تسهيل يابد و در مرحله بعد يك واحد پولي براي سازمان اكو بوجود آيد. آقاي بهشتيپور مبادلات پاياپاي همچون سوآپ را از ديگر موارد افزايش همگرايي بين كشورهاي عضو اكو خواند. ايشان همچنين با اشاره به اهميت سازمان اكو در سياست خارجي ايران، حضور تهران در اين سازمان را سببي براي افزايش مانور ايران در عرصة خارجي نه تنها ادر حوزة اقتصادي، بلكه منطقهاي نيز دانست. آقاي بهشتيپور خواستار كمك اعضاي اين سارمان به حل و فصل مناقشات منطقهاي از جمله قرهباغ و افغانستان شد و بر لزوم همكاري اكو با ديگر اتحاديههاي منطقهاي و اجرايي كردن توافقات نشستهاي قبلي اين سازمان را مورد تاكيد قرار داد. وي با اشاره به عملي نشدن بخش بزرگي از توافقات اعضا در نشستهاي قبلي، پيش بيني كرد كه نشست آتي اكو در تركيه دستاورد جديدي در بر نخواهد داشت.