روش تحلیل سیاسی

تحلیل نتایج توافق ایران و عربستان؛ در گفت‌وگوحسن بهشتی‌پورکارشناس مسائل بین الملل با شفقنا:

این توافق به حل بحران یمن کمک خواهد کردو بهبود وضعیت در عراق و سوریه را در پی خواهد داشت

حسن بهشتی پور، معتقد است که توافق میان ایران و عربستان بر بسیاری از مسایل از جمله بحران یمن، اوضاع سوریه و عراق و استقرار امنیت خلیج فارس تأثیر به سزایی خواهد داشت به شرط اینکه هر دو طرف درک کنند بهبود روابط منفعت بسیاری دارد تا اینکه در حالت نزاع، جنگ و تهدید به جنگ باشند.

حسن بهشتی پور در گفت وگو با شفقنا درباره توافق ایران و عربستان، اظهار کرد: ایران و عربستان سعودی دو قدرت منطقه ای هستند و هیچ کدام قادر به حذف طرف مقابل نیست بنابراین بهترین کار این است که این دو کشور با هم همکاری داشته باشند و در سایه این همکاری نه تنها کشورهای دیگر تهدید نمی شوند بلکه تأثیر مستقیمی بر روی افزایش صلح، ثبات و امنیت در منطقه خواهد داشت.

اگر ایران و عربستان موفق شوند موانع آخر بر سر راه توافق را بردارند و آنطور که اعلام شده تا دو ماه آینده روابط خود را از سر بگیرند، گام مهمی برای برداشتن سایر اختلافات است.

به طور طبیعی ایران و عربستان هم منافع مشترک و هم اختلاف نظر یا رقابت دارند. بنابراین علی رغم اینکه دو نظام کاملاً متفاوتی هستند و هیچ شباهتی هم ندارند، اما همکاری آنها به نفع کشورهای منطقه از جمله یمن است.

یمن درگیر جنگ ناخواسته ای است که متأسفانه عربستان، امارات و متحدانش بر این کشور تحمیل کردند و نزدیک به 8 سال است که از این درگیری می گذرد اگرچه در حال حاضر در یمن آتش بس است، اما در مواردی نقض آتش بس را نیز شاهد بودیم.

وی معتقد است که همکاری و توافق بین ایران و عربستان به صلح و ثبات تضیمن شده در یمن کمک خواهد کرد و در واقع می تواند توافق آتش بس فعلی را به سمت یک پیمان صلح در یمن ببرد و کمک کند به اینکه دولتی سر کار بیاید که کاملاً یمنی و متکی به قدرت مردم باشد و از پشتیبانی مردم برخوردار باشد و طبیعی است که می تواند به تدریج یک دولت فراگیر در یمن شکل بگیرد.

همکاری ایران و عربستان حتماً نقش تعیین کننده ای در استقرار امنیت در خلیج فارس نیزخواهد داشت و می تواند پیمان امنیتی که بین ایران و عربستان در چند سال قبل امضا شده، احیا شود و به یک پیمان فراگیر در سطح منطقه خلیج فارس تبدیل گردد و کمک کند به اینکه کشورهای دیگر خلیج فارس با یکدیگر یک پیمان امنیتی مشترک ببندند که ضریب تهدید کم شود و موجب سوء استفاده اسرائیلی ها و آمریکایی ها نشود. چون آمریکایی ها و اسرائیلی ها از تعارضات عربستان و ایران و کشورهای منطقه استفاده کردند برای اینکه اولاً برای رژیم نامشروع اسرائیل، مشروعیت بخشی کنند و ثانیاً سلاح بفروشند همانطور طی 5 ساله گذشته کشورهای غربی بیش از 300 میلیارد دلار سلاح به برخی کشورهای منطقه فروختند.

آقای بهشتی پور بر تأثیر توافق و بهبود روابط ایران و عربستان بر عراق اشاره و خاطرنشان کرد: کشور عراق به بازیگران تأثیرگذار در این کشور از جمله ایران و عربستان نیاز دارد که اگر این دو کشور با هم توافق داشته باشند حتماً به برقراری صلح و ثبات بیشتر در عراق کمک خواهد شد.

وی با تأکید بر اینکه بهبود روابط ایران و عربستان بر آینده سوریه نیز تأثیرگذار خواهد بود، عنوان کرد: مدت هاست که سوریه عملاً به جهان عرب برگشته و کشورهای عربی سعی کردند که روابط خود با سوریه را عادی کنند و من مطمئن هستم که با بهبود روابط ایران و عربستان این فرایند با سرعت بیشتری ادامه پیدا خواهد کرد و حتماً تأثیر مثبتی روی تحولات سوریه خواهد داشت. به همین ترتیب می توان سایر موضوعات را مورد توجه قرار داد منتها همه این تحولات منوط بر این است که مراحل توافق ایران و عربستان با موفقیت اجرا شود.

اشاره به تأثیر مثبت توافق ایران و عربستان در زمینه های مختلف بدین معنا نیست که بر موارد اختلاف بین ایران و عربستان توجهی ندارم، ایران و عربستان به عنوان دو قدرت منطقه ای، هم رقابت دارند و هم می توانند همکاری هایی داشته باشند.

ایران و عربستان می توانند همکاری هایی در زمینه کمک به جهان اسلام داشته باشند چرا که دو کشور قدرتمند مسلمان با دو ایدئولوژی کاملاً متفاوت و دو رویکرد و برداشت متفاوت از اسلام هستند، اما این رویکردها و برداشت های متفاوت نباید بدین معنا باشد که این دو کشور نتوانند با هم همکاری کنند بلکه برعکس منافع مشترک بسیاری دارند.

بهشتی پور به مبحث توریسم اسلامی نیز اشاره و خاطرنشان کرد: ایرانی ها علاقه مند هستند به شهرهای زیارتی عربستان مانند مکه و مدینه سفر کنند و برعکس شیعیان عربستان سعودی علاقه مندند که به ایران سفر کنند. طرح های متعددی در سال های گذشته وجود داشته که به دلیل اختلافات میان دو کشور، معلق مانده از جمله اتوبان و راه آهنی که بین ایران و عراق و عربستان کشیده خواهد شد و می تواند شهرهای مذهبی عراق را به عربستان و ایران وصل کند. سرمایه گذاری های بسیاری نیز بازار نفت و انرژی می تواند انجام شود. ایران و عربستان می توانند همکاری های بسیار خوبی در زمینه های مختلفی داشته باشند به شرط اینکه این روند به سمت بهتر شدن اوضاع برود و هر دو طرف درک کنند که بهبود روابط بر هر دو طرف منفعت بسیاری دارد تا اینکه در حالت نزاع، جنگ و تهدید به جنگ باشند.