در پنج سال آینده راهبردهای کلی ترکیه تغییری نخواهد کرد

نگاه تحلیلگر/ گفت‌وگوی «نامه‌نیوز» با حسن بهشتی‌پور

حسن بهشتی پور تحلیلگر مسائل بین المللی گفت: آقای اردوغان بیش از اینکه بخواهد در حوزه خارجی تغییراتی ایجاد کند باید در سیاست داخلی تغییراتی را به وجود آورد. اردوغان پیروز انتخابات ترکیه شد تا بار دیگر بر کرسی ریاست‌جمهوری تکیه زند اما این‌بار با رأیی شکننده که حکایت از کاهش مقبولیت او در ترکیه دارد. واقعیت این است که آقای اردوغان که سال 2003 قدرت را در ترکیه به دست گرفت و بعدا نخست‌وزیری را به ریاست‌جمهوری تغییر داد و حالا دور آخر ریاست‌جمهوری‌اش است زیرا بر اساس قانون اساسی ترکیه نمی‌تواند بیش از دو دور متوالی رئیس‌جمهور باشد. هرچند سلامت او طوری است که همین پنج سال هم به سختی ادامه خواهد داد. اما سیاست خارجی ترکیه را به صورت اجمالی بررسی کنیم، می‌بینیم که راهبردهایی در این کشور وجود دارد که با رفتن روسای جمهور یا نخست‌وزیرها تغییری نکرده است مانند اشغال بخش شمالی قبرس یا سیاست ترکیه در قبال منطقه قفقاز که همین سیاست پان‌ترکیستی دنبال شده است. در سوریه و عراق سیاست نوعثمانی‌گرایی دنبال شده است و چون خود اردوغان گرایش‌های اخوانی دارد با اخوانی‌های سوریه و شرق لیبی کار کرده است. انتظار نمی‌رود آقای اردوغان در دوره جدیدش سیاست‌های راهبردی ترکیه را تغییر دهد. اما تاکتیکها تغییر می‌کند. اکنون سیاست موازنه مثبتی با اوکراین و روسیه برقرار شده است. در نظم جدید بین‌المللی که در حال شکل‌گیری است جایگاه ترکیه کجاست؟ آیا همچنان در چارچوب ناتو خواهد ماند؟ قرائن نشان می‌دهد می‌ماند اما با عمل گرایی اردوغان، ترکیه هم با روسیه و هم با اوکراین ارتباط را حفظ کرده است. اگر شاهد تغییراتی باشیم، تغییرات تاکتیکی و نه راهبردی مواجه خواهیم بود. در حوزه داخلی هم ترکیه در مسائل اقتصادی مشکلات فراوانی دارد. آقای اردوغان بیش از اینکه بخواهد در حوزه سیاست خارجی تغییراتی ایجاد کند مجبور است در سیاست داخلی تغییراتی را به وجود آورد.

آقای اردوغان می‌داند رمز پیروزی‌ کنونی‌اش کنار زدن آقای اکرم اوغلو بود که با پرونده‌سازی حذفش کردند و آقای کمال قلیچ‌داراوغلو به صحنه آمد که اتحاد شش‌گانه را ایجاد کند اما همین نزدیک ‌بودن آراء زنگ خطری برای او بود زیرا در 20سال گذشته هیچ وقت قدرتش به این شکل به چالش کشیده نشده بود. در مجموع آقای اردوغان پنج‌سال بسیار پرچالش را پیش رو خواهد داشت.