روش تحلیل سیاسی

حسن بهشتی پور، تحلیلگر ارشد مسائل بین الملل در گفت و گوی اختصاصی با روزنامه «آرمان امروز» در خصوص حقوق بین الملل و مسئولیت اجتماعی می گوید: مفهوم مسئولیت اجتماعی در حقوق بین الملل ذیل مفهوم حقوق بشر قرار می گیرد. در مقوله حقوق بشر به مسائل مختلفی رسیدگی می شود که یکی از آن ها مسئولیت اجتماعی است.

این امر در مسئولیت دولت ها در قبال جوامع بشری نمود پیدا می کند. این درجوهر انسان وجود دارد و باید فارغ از عقیده ها و نژادها در شرایط سخت به کمک یکدیگر بشتابیم. انسان بخاطر انسان بودن نباید نسبت به مسئولیت های اجتماعی بی تفاوت باشد و باید در جنگ ها، مسائل مربوط به پناهندگان و سایر بحران های بین المللی مسئولیت اجتماعی خود را به بهترین شکل انجام دهد.

در حقوق بین الملل، مسئولیت اجتماعی در چارچوب حقوق بشر تعریف می شود اما صرفا امروز در تئوری و نظریه به صورت کامل محقق شده اند. کمک های واقعی امروز توسط مجموعه های مردم نهاد NGO انجام می شود و کم تر شاهد نقش آفرینی موثر و واقعی دولت ها در این عرصه هستیم. امروز شاهد هستیم هر کجا که دولت ها به شکل جدی وارد حوزه های مسئولیت های اجتماعی شده اند بیشتر جنبه تبلیغاتی داشته و یا با سیاست های خاصی که به نفع خودشان است، به دیگر کشورها کمک می کنند. حتی بعضا مشاهده شده است که برخی دولت ها با هدف نفوذ اقدام به کمک به سایرین می کنند و اهداف شوم و سیاسی در ورای کمک های آن ها وجود دارد. اگرواقع بینانه به مسائل جهانی نگاه کنیم، دولت های انگشت شماری هستند که صرفا بخاطر انسانیت به دیگران کمک می کنند و عملا عمده کمک های بین المللی رنگ و بوی سیاسی گرفته است. از سوی دیگر حتی دولت ها در مجموعه های چندملیتی خصوصی نیز نفوذ کرده و از پوشش کمک های آن ها نیز سواستفاده کرده اند اما عمدتا این نهادهای خصوصی هستند که به شکل واقعی به گرفتارشدگان کمک می کنند.

مسئولیت اجتماعی و اجرای اعمال مربوط به آن در وهله اول از وظایف سازمان ملل است. شورای حقوق بشر سازمان ملل به صورت ویژه وظیفه عمل به مسئولیت های اجتماعی در عرصه بین الملل دارد. معاونت هایی نیز زیر نظر دبیرکل سازمان ملل فعال هستند تا در حوزه های اجتماعی و اقتصادی، مسئولیت های اجتماعی را ساماندهی کنند. رسیدگی به مسائل مربوط به موادمخدر، پناهندگان، آسیب های اجتماعی و تنش ها ازاین طریق مورد پیگرد قرار می گیرد.

نهادهایی همچون یونیسف و یونسکو نیز در همین راستا عمل می کنند اما کارآیی لازم را در عرصه جهانی ندارند زیرا عرصه بین الملل تحت تاثیر مانور قدرت ها و دولت های تاثیرگذار است و کم تر به جنبه های واقعی کمک به بشر و مسئولیت های اجتماعی توجه می شود.