دردهه 1970 درزمان ریاست جمهوری نیکسون از 1971 رابطه دلار با طلا  قطع شد . در این سال نیکسون در میان بهت بازارهای پولی جهان اعلام کرد از این پس دیگر طلا پشتوانه دلار تخواهد بود و صرفا عرضه و تقاضای بازار نرخ دلار را مشخص می کند . این اقدام زورگویانه و کاملا یکجانبه موجب شد تا آمریکا بتواند دلارهای بدون پشتوانه را به بازار سرازیر کند . بطوریکه در آن زمان هر اونس طلا با 35 دلار مبادله می شد. امروزهمان یک اونس طلا  در آخرین تغییرات سرسام آور باحدود  1500 دلار مبادله می شود . یعنی در ظرف کمتر از نیم قرن قدرت خرید دلار بیش از 42 برابر گاهش یافته است.  این تحول بزرگ زمانی که باجنگ اعراب اسرائیل درسال 973 وافزایش شدید قیمت نفت ناشی ازتحریم های بازارهای نفتی ناشی ازجنگ پبوند خورد؛ موجب تحول بزرگی در نظام اقتصاد بین الملل شد.

در آخرین سال دهه هفتاد وآغاز دهه هشتاد شاهد چهار تحول عمده دیگر در عرصه جهانی بودیم:

1- پیروزی انقلاب اسلامی ایران

2- تسخیرلانه جاسوسی آمریکا درایران

3- اشغال افغانستان توسط ارتش سرخ شوروی

4- تجاوزعراق به ایران

این چهار تحول بزرگ که به دلایل مختلف مرتبط با هم بودند . ازیکسو پیروزی انقلاب اسلامی درایران ازجنبه ضد استبدادی، اولین حرکت انقلابی براساس اندیشه اسلامی درجهان محسوب می شد. دربعد ضد استعماری آن حرکت تسخیرلانه جاسوسی اُبهّت ساختگی آمریکا را شکست. ازسوی دیگروارد شدن ابرقدرت کمونیستی  شوروی در باتلاق افغانستان  که در یک دهه بعد موجب فروپاشی ان شد ودر نهایت تجاوز نظامی صدام و ارتش عراق که فصل جدیدی را برای مداخلات آمریکا درمنطقه فراهم کرد تاثیرات بسیار عمیقی بر تحولات بعدی خود در عرصه جهانی داشت.   

درآخرین سال دهه 80 نیز پس ازسقوط  دیوار برلین در سال 1989، جهان  شاهد فروپاشی نظام های دیکتاتوری درکشورهای شرق اروپا بود. بطوریکه ظرف چند ماه ،هفت حکومت آهنین بلوک شرق سقوط کرد. درفاصله کوتاهی در دسامبرسال 1991 شوروی ودر پی آن یوکسلاوی دچار فروپاشی شدند که در نهایت نظام دوقطبی درجهان از بین رفت و پس از پنج دهه  دوران جنگ سرد به پایان رسید.

درآغازهزاره سوم میلادی در شرایطی که آمریکا در صدد طراحی جهان تک قطبی بود ، حمله به برج های دو قلوی آمریکا ودر پی آن حمله آمریکا به افغانستان درسال 2001 وعراق درسال 2003  تحولات عظیمی را درعرصه نظام بین الملل ایجاد کرد. این تحولات در پی فروپاشی شوروی جهان را وارد دوران گذار به نظم نوینی کرد که دیگر نه ساخته ابرقدرتها ، بلکه ساخته ضرورت هایی است که مردم کشورهای تحت ستم آن را رهبری می کنند. تمامی این تحولات ازلحاظ ماهیتی نه یک پروژه ساخته شده توسط قدرت ها بلکه تحولات ناشی از توازن جدیدی است که درکشورهای جهان درحال شکل گرفتن است

اکنون درآغاز دهه دوم هزاره سوم میلادی خاورمیانه وکشورهای شمال آفریقا به عنوان مرکز ثقل توازن بین المللی دستخوش تغییراتی شده است که ناشی از خواسته های متراکم شده مردم تحت ستم این کشورها درطول چند دهه گذشته  است.ازلحاظ شیوه مبارزاتی نیزمردم این کشورها با عقب گذاشتن رهبران احزاب وگروههای مبارز، با حضورمستقیم درخیابان ها روردو با ارتش های وابسته به حاکمان دیکتاتور، قرار گرفته اند.این تحول بدون تردید موجب کاهش نفوذ واقتدار سلطه گران می شود. زیرا ویژه گی مهم این تحولات اولا آزادی خواهی و ظلم ستیزی درکنار مقابله با وابستگی رژیم های مستبد حاکم براین کشورها است. این تمایل عمومی موجب شده است حرکتهای موجود،ماهیتی غیروابسته واستقلال طلبانه داشته باشند. درچنین شرایطی قدرت های سلطه جویی مانند آمریکا  درتکاپو برای از دست ندادن منافع خود هستند.

 دراین میان آمریکا که همچنان دراداره و کنترل اوضاع افغانستان وعراق دچارمشکل است. صرفا تلاش می کند ازطریق مدیریت بحران  تحولات خاورمیانه  را به سمتی هدایت کند که در نهایت اولا دولتهایی که جانشین حکومتهای وابسته پیشین می شوند ، پیرو دموکراسی و حکومتهای سیکولار غربی باشند و ثانیا  تضادی هم با اسرائیل واندیشه های لیبرالیستی غرب نداشته باشند. دراین شرایط است که آمریکا از تحولات پیش آمده استقبال می کند. اما نگران از دست دادن منافع بلند مدتی است که در سایه اقتدار حکومتهای دیکتاتوری وابسته به خود بدست می آورد.

نکته مهم و بنیادینی که  در خصوص این تحولات مطرح است  ماهیت چند گانه گرایش هایی است که در بین مردم این کشورها وجود دارد . با در نظر گرفتن همه گرایش های موجود در کشورهای عربی بخوبی می توان دریافت که گرایش های اسلامی در کنار ملی گرایان و چپ گرایان به نوعی ائتلاف اعلام نشده رسیدند تا بتوانند ازشردیکتاتورها رها شوند. در بعضی از این کشورها مانند مصر ، گرایش های اسلامی طرفداران بیشتری دارند  و در بعضی دیگراز جمله تونس  جریان های ملی گرا و غرب گرا هواداران بیشتری را به دنبال خود کشیده اند. در مواردی هم گرایش های چپ سوسیالیستی در پوشش اتحادیه های کارگری وسندیکاهای کوچک توانسته اند خود را با جریان مبارزه علیه دیکتاتوری های وابسته ، همراه کنند. اما چپ ها در هیچ کشوری رهبری جریان و یا اکثریت مردم را با خود همراه ندارند.

شواهد موجود  نشان می دهد جنبش های مردمی موجود بر اساس آزادیخواهی و  آرمانهای ملی شکل گرفته اند و از لحاظ  شیوه مبارزاتی و آرمان های استقلال خواهی و ضد استبدادی و ضد استعماری شباهت های عمیقی به  انقلاب اسلامی در ایران دارند.  

 خلاصه آنکه به باورنگارنده ماهیت حرکت های مردمی اخیردرکشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا کاملا درونی وخودجوش هستند . کسانی که این انقلاب ها را به آمریکا و غرب وابسته می دانند بازهم  بدنبال تئوری توطئه هستند ومی خواهند قدرتهای سلطه جو را حاکم مطلق جهان نشان دهند که مبارزه علیه آنها بی فایده است. درحالی که امروزقرائن و شواهد نشان می دهد. پایان عمرحکومت های دیکتاتوری وابسته به قدرتهای خارجی فرارسیده واین منطقه درآغازدهه دوم ازهزاره سوم به سوی تحقق حکومت های مردم سالارمستقل پیش می روند. اگرچه ممکن است این روند با خسارات زیادی همراه باشد و حتی تا چند سال طول بکشد اما در نهایت به کاهش اقتدار قدرتهای سلطه جو نیز می انجامد.