رقابتهای ژئوپلیتیک جهانی
روزنامه هم میهن 23 مهر 1402
این تصور وجود دارد که جنگ غزه ممکن است بر رقابتهای ژئوپلیتیک جهانی بهویژه شکاف میان روسیه و ایالات متحده آمریکا اثر بگذارد. روسیه بهشدت از ایالات متحده آمریکا به دلیل سیاستهایش در خصوص فلسطین انتقاد کردهاست و وزیر خارجه چین هم اسرائیل را به دلیل عدم رعایت قواعد جنگی مورد نقد قرار دادهاست. حسن بهشتیپور، تحلیلگر مسائل اوراسیا معتقد است که موضعگیریهای چین و روسیه، مشابه رفتار همیشگی آنها در خصوص مناقشه فلسطین است و موضعگیری جدیدی محسوب نمیشود.
بهشتیپور میگوید: «سیاست همیشگی روسیه این بوده است که بخشهایی که از نظر سازمان ملل اشغالی است، توسط اسرائیل تخلیه شود و سیاست تشکیل دو دولت را در فلسطین اشغالی دنبال میکند. روسیه معتقد است که یک دولت فلسطینی به پایتختی قدس شرقی یا رامالله و یک دولت اسرائیلی به پایتختی قدس غربی یا تلآویو باید ایجاد شود. روسیه به آمریکاییها بهعنوان یک متحد استراتژیک به اسرائیل نگاه میکند و در این قالب از آمریکاییها به دلیل حمایتهایشان از اسرائیل، مشابه حمایت از اوکراین، انتقاد میکند، در برابر خودش ترجیح میدهد که روابطش را هم با فلسطینیها و هم با اسرائیلیها حفظ کند.چینیها هم این موضع را قبول دارند و شبیه روسیه موضعگیری میکنند. به همین دلیل هم بود که در اجلاس اخیر شورای امنیت سازمان ملل متحد در واکنش به تحولات غزه، نهتنها قطعنامهای صادر نشد، بلکه به دلیل مخالفت روسیه و چین، بیانیهای هم که در قالب آن حماس محکوم شدهباشد، به تصویب نرسید.» این تحلیلگر مسائل اوراسیا معتقد است: «پکن و مسکو میخواهند به اسرائیل بگویند که راهحل دودولتی را بپذیرد، نتانیاهو اما حاضر به پذیرش این راهحل نیست.»
بهشتیپور اما معتقد نیست که اختلافنظر میان روسیه و چین با غرب در خصوص اسرائیل، بهعنوان یک اختلاف جدید در رقابتهای ژئوپلییتیک شرق و غرب وارد شود. وی میگوید: «این اختلاف جدید نیست و همیشه وجود داشت. مسئله مسکو این است که آمریکا همزمان میخواهد در صحنه اوکراین مقابل روسیه ایستادگی کند و هم در این قضیه از اسرائیل در برابر فلسطینیها حمایت میکند. روسیه از موضع اسرائیل در حمایت از اوکراین دلخور است اما با اسرائیل درگیر نیست و دنبال درگیری با اسرائیل نیست. اینطور نیست که مسکو به خاطر فلسطین با اسرائیل درگیر شود. روسیه و چین سیاست کجدار و مریزی را در خصوص مناقشه فلسطین دنبال میکنند و این موضوع سرفصلی برای اختلافهای آینده آنها نخواهد بود.»