روش تحلیل سیاسی

1- گفته میشود که در درگیری ارمنستان و آذربایجان، روسیه یکی از طرفهای درگیری بوده است . نقش ایران در این میان در قفقاز را چگونه میبینید؟

نمی دانم چه کسانی می گویند روسیه یکی از طرفهای درگیری بوده است آنها باید روشن کنند روسیه کدام بوده طرف آذربایجان بود یا ارمنستان؟ بعد بر اساس کدام قرائن و فکتها چنین ادعایی را مطرح کردند. آیا نتیجه جنگ به سود روسیه بود یا موجب حضور کتر روسیه در قفقاز جنوبی شد؟ آیا نتیجه جنگ به استقرار روسیه در قره باغ منتهی شد؟ اگر چنین می شد می توانستیم حدس بزنیم روسیه برای تثبیت موقعیت خود در قره باغ و نیز برای گوشمالی دادن به پاشینیان از طرف آذربایجان حمایت کرده است اما هیچ فگکتی در این مورد بنده سراغ ندارم

نقش ایران در موضوع جنگ آذربایجان با ارمنستان زیر مجموعه ای از سیاست کلان ایران در قفقاز است سئوال را باید دقیق تر پرسید.

ایران درجنگ بین آذربایجان و ارمنستان تا زمانی که آذربایجان مناطق اشغالی خود ازجمله قره باغ را آزاد کرد، از موضع باکو در مورد آزاد سازی مناطق اشغالی حمایت سیاسی و دیپلماتیک کرد اما زمانی که باکو به سمت مطرح کردن اعاهای تاریخی علیه ارمنستان پیش رفت و مناطق جنوبی ارمنستان را تحت عنوان زنگ زور غربی بخشی از خاک خود اعلام کرد و به صراحت از برقراری کریدور زنگ زور به منظور ارتباط زمینی خاک اصلی اذربایجان به نخجوان ادعاهای جدید را مطرح کرد ایران با این موضوع مخالفت کرد زیرا اولا تغییر در مرزهای جغرافیایی در قفقاز بر اساس ادعاهای تاریخی کل نظم امنیتی در قفقاز را به ضرر همه کشورها برهم می زند و ثانیا مرز تاریخی ایران و ارمنستان را از بین می برد ایران به صراحت در مورد مخدوش شدن این مرز در عالی ترینم سطح هشدار داد و گفت اجازه نمی دهد این مرز ژئوپلیتیک و ژئو اکونومیک بین ایران و ارمنستان ازبین برود . طرف آذربایجان هم وقتی با مخالفت قاطع ایران روبرو شد به سمت توافق جدیدی پیش رفت براساس این توافق ایران و آذربایجان برای ایجاد یک مسیر ترانزیتی به نام «کریدور ارس» به توافق رسیدند. این کریدور قرار است از استان آذربایجان شرقی ایران عبور کند و روستای آقبند در گوشه جنوب غربی بخش زنگیلان را به شهرستان اردوباد در جنوب نخجوان متصل کند.

اما در مورد سیاست کلان ایران درباره قفقاز اگر لازم بود می شود مفصل تر توضیح داد

2 - ایران که سالها تحت تحریمها بوده است، اغلب اقتصاد را به طور ذاتی با امنیت مرتبط میداند . با توجه به اینکه آذربایجان یک نقطه ترانزیتی ضروری برای تجارت ایران با روسیه است، مسیر روابط تهران با باکو را در چند سال آینده به کجا می بینید؟

مسیر مورد اشاره یکی از راههای دسترسی ایران از راه زمینی به روسیه است این موضوع حتی اگر هم ایران و روسیه تحریم هم نباشند یکی از راههای حمل و نقل زمینی بین سه کشور است. طی سالهای قبل و بعد از تحریم هم در این مسیر ، آمد و شد کامیون های ایرانی جریان داشته است اما به دلیل مشکلات زیر ساختی مثل کیفیت جاده ها و کُند بودن مراحل گمرکی در جمهوری آذربایجان طی سالهای اخیر این مسیر آنطور که باید گسترش پیدا نکرده است. دولت جمهوری آذربایجان به بهانه نگرانی از جریمه های آمریکا خیلی دنبال گسترش همکاری ها در این راه زمینی نیست اما روسیه هم بعد از تحریم ها بیشتر به استفاده از این راه تمایل نشان می دهد اما هنوز اتفاق خاصی رخ نداده و روال قبلی ادامه دارد .

3 - روسیه در می 2023 همکاری خود را با ایران برای ساخت راه آهن آستارا - رشت اعلام کرد . چه زمانی باید انتظار داشت که این پروژه تکمیل شود؟

این طرح بارها و بارها مطرح شده است اما به دلایل تحریم های ایران عملی نشده است شایداینبار که خود روسیه هم تحریم است و نگران مجازات غرب در این مورد نیست این مساله تحقق پیدا کند البته برای اجرا یک سری مشکلات زیست محیطی مربوط به قطع درختان جنگل مسیر نیز باید حل شود

4 - تهران و باکو در سال 2022 توافق کردند که راه آهن، بزرگراه و خطوط تامین انرژی جدید ایجاد کنند که منطقه اقتصادی زنگزور شرقی آذربایجان را از طریق خاک ایران به نخجوان متصل می کند . در اکتبر 2023 ، این مسیر را کریدور ارس نامگذاری کردند . به نظر شما ایران و آذربایجان این پروژه را به سرانجام خواهند رساند؟

منافع هر دو کشور در اجرای این پروژه است ولی عوامل بیرونی که عبارتند از تحریم های ایران و نیز مخالفت های آمریکا که سیاست همه چیر بدون ایران را در منطقه دنبال میکند ممکن است مشکل ساز باشد اما چون منافع اقتصادی برای دو کشور دارد شانس اجرای آن بالای هفتاد درصد است

5 - آیا دیدگاه ارمنستان از کریدور صلح مکمل یا متضاد کریدور ارس است؟

کشش پذیری انتقال کالا بین اذربایجان و نخجوان محدود نیست و ارمنستان هم می تواند در صورت حل مشکلات سیاسی و امنیتی موجود بین ایروان و باکو علاوه بر مسیر ایران از مسیر ارمنستان هم مبادله کالا بین آذربایجان و نخجوان انجام شود به شرط آنکه باکو ادعاهای ارضی خود را کناربگذارد

6 - در مورد آذربایجان چه، آیا چشم انداز آذربایجان از کریدور زنگزور مکمل کریدور ارس است یا دیدگاهی خصمانه به آن دارد.

آذربایجان با تحریک و پشتیبانی ترکیه قصد ایجاد پیوستگی سرزمینی بین ترکیه نخجوان و خاک اصلی آذربایجان از طریق اشغال بخش جنوبی استان سیونیک ارمنستان را دارد اما این طرح با مخالفت شدید ایران روبرو شد که به همین دلیل فعلا کنار گذاشته شده است تا روابط باکو و ایروان به یک صلح نهایی و پایدار برسد در آن صورت است که می توان شاهد همکاری های چند جانبه در منطقه قفقاز جنوبی بین همه کشورهای منطقه باشیم