باید توجه داشته باشیم بازگشت قطعنامه‌های پیشین به تحریم‌های یکجانبه آمریکا مشروعیت می‌دهد

این کارشناس مسائل هسته‌ای در پاسخ به این سؤال که آیا این قطعنامه‌ها و رویکرد شورای حکام می‌تواند پیش‌زمینه‌ای برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه باشد، گفت: بله، باید این‌گونه بگوییم که این قطعنامه‌ها زمینه‌ساز توجیه استفاده سه کشور اروپایی از مکانیسم ماشه است. چرا که ایران تمامی فعالیت‌های خود را تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انجام می‌دهد و اگر به برخی تعهدات عمل نکرده، همه این موارد در پاسخ به عدم اجرای تعهدات طرف مقابل، به‌ویژه خروج یکجانبه ایالات متحده از برجام در سال ۲۰۱۸ است. پیش از آن، ۱۵ گزارش مدیرکل آژانس، علی‌رغم فشارهای آمریکا، بر التزام ایران صحه گذاشته است. از آن سال به بعد، ایران به تدریج تعهدات برجامی خود را کاهش داده است. بنابراین، استفاده از مکانیسم ماشه و ترتیبات حل اختلاف در چارچوب برجام بهانه‌ای می‌طلبد که به نظر می‌رسد آنچه در شورای حکام شاهد آن هستیم، همین روند را دنبال می‌کند. به همین دلیل، این قطعنامه‌ها از اهمیت بالایی برخوردارند و باید بسیار جدی گرفته شوند.

بازگشت قطعنامه‌های پیشین نه تنها تحریم‌های سازمان ملل را مجدداً علیه کشورمان اعمال خواهد کرد، بلکه به تحریم‌های یکجانبه آمریکا، که با تکیه بر هژمونی مالی خود اعمال شده، نیز مشروعیت می‌دهد. همچنین، بازگشت به ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل، ایران را بار دیگر به عنوان «تهدیدی برای صلح و امنیت جهانی» مطرح می‌کند، که این وضعیت قابل مقایسه با شرایط فعالی تحریم‌های آمریکا نیست.

باید به سمت ابتکارهای مطرح‌نشده حرکت کنیم

بهشتی‌پور همچنین در پاسخ به این سؤال که با توجه به پیچیدگی های شکل‌گیری مجدد میز مذاکرات ۱+۵، به دلیل اختلافات روسیه و اروپا و همچنین شرایطی که گفت‌وگو میان ایران و آمریکا را دشوار کرده، آیا می‌توان به سازوکاری برای حل و فصل موضوعات فنی پرونده هسته‌ای در چارچوب مذاکره با تروئیکای اروپایی، که دور جدید آن اخیراً در ژنو برگزار شد، اندیشید، گفت: هر دو مسیر مذاکراتی، هم با آژانس و هم با تروئیکای اروپایی، می‌تواند به طور همزمان ادامه یابد. ما در چارچوب مذاکرات و گفت‌وگو با آژانس توانسته‌ایم پرونده دو مکان ادعایی از چهار مورد را ببندیم که این یک دستاورد مهم است. معتقدم که دو مکان ادعایی دیگر نیز می‌تواند در ادامه مذاکرات با آژانس بسته شود، هرچند ارزیابی دوستان ما در سازمان انرژی اتمی این است که ما به تمامی سوالات پاسخ داده‌ایم اما آژانس به دلایل سیاسی، پاسخ‌ها را قانع‌کننده نمی‌داند.

بنابراین، گفت‌وگو با اروپایی‌ها با دو هدف آغاز شده است: نخست، مطرح کردن موضوعات باقیمانده با آنها و دوم، جلوگیری از حرکت آنها به سمت فعال‌سازی مکانیسم ماشه. من بارها بر این موضوع تأکید کرده‌ام که هزار ساعت مذاکره بهتر از یک ساعت جنگ و درگیری است. باید به سمت راه‌های نرفته و ابتکارهای مطرح‌نشده در این مسیر حرکت کنیم.