بررسی ادعای ترور خلبانان عراقی در اروپا توسط ایران
در روزهای اخیر، شبکه اجتماعی «کاوش‌مدیا» که با شعار «دیگران درباره ما چه می‌گویند» فعالیت می‌کند، مصاحبه‌ای از یک دیپلمات سابق عراقی با شبکه عرب‌زبان «یوتی‌وی» منتشر کرده است. در این بخش از مصاحبه، نه نامی از مصاحبه‌شونده برده می‌شود و نه سندی ارائه می‌گردد. تنها به‌عنوان «وابسته نظامی سابق عراق در اَمان» از او یاد می‌شود. وی مدعی است پسرش که سرگرد خلبان جنگنده بوده، در مقابل خانه‌اش در اردن با ۹ گلوله توسط افراد ناشناس ترور شده است. در ادامه، او ادعا می‌کند: «بیش از ۱۷۰ خلبان عراقی که در جنگ ایران و عراق شرکت داشتند، طی سال‌های گذشته در اروپا توسط نیروهای امنیتی ایران ترور شده‌اند.»
این ادعا اگرچه در برخی محافل مجازی بازنشر شده، اما فاقد هرگونه پشتوانه مستند از سوی منابع معتبر بین‌المللی است.
چرا این ادعا صحت ندارد؟
۱. عدم تأیید توسط نهادهای حقوق بشری و امنیتی
هیچ‌یک از سازمان‌های حقوق بشری و امنیتی بین‌المللی مانند «عفو بین‌الملل»، «دیده‌بان حقوق بشر»، «یوروپل» یا «پلیس بین‌الملل» تاکنون گزارشی درباره ترور خلبانان عراقی در اروپا منتشر نکرده‌اند. ترور بیش از ۱۷۰ نفر در کشورهای اروپایی، بدون واکنش مقامات قضایی، امنیتی و رسانه‌ای، کاملاً غیرمنطقی و غیرممکن به‌نظر می‌رسد.
۲. منبع انتشار خبر کاملاً جهت‌دار است
این ادعا تنها از طریق یک شبکه عربی و بدون پشتوانه رسانه‌ای معتبر مطرح شده و تاکنون در هیچ‌یک از شبکه‌های خبری عربی یا غربی (نظیر العربیه، بی‌بی‌سی، رویترز یا الجزیره) بازتاب نیافته است.
۳. عدم انطباق با واقعیت‌های سیاسی
بسیاری از خلبانان عراقی پس از جنگ، به زندگی عادی بازگشته و تهدیدی برای ایران محسوب نمی‌شدند. هدف احتمالی از انتشار چنین ادعایی، تحریک احساسات ضدایرانی در فضای مجازی عربی و بازگشایی زخم‌های تاریخی جنگ ایران و عراق است. در فضای رسانه‌ای امروز، اخبار جعلی ابزار جنگ روانی محسوب می‌شوند.
۴. نبود شواهد در منابع تاریخی و امنیتی
در کتاب «The Mother of All Battles: Saddam Hussein’s Strategic Plan for the Persian Gulf War» نوشته Kevin M. Woods که بر اساس اسناد استخبارات عراق تا سال ۲۰۰۳ نگاشته شده است، هیچ اشاره‌ای به ترور خلبانان عراقی توسط ایران در اروپا نشده است.
۵. بررسی واقعیت‌های تاریخی
بر اساس شواهد:
بیشتر خلبانان عراقی تا زمان سقوط صدام در ارتش فعال بودند.
پس از ۲۰۰۳ برخی به اروپا مهاجرت کردند، اما گزارشی از ترور سیستماتیک آنان موجود نیست.
ترور ۱۷۰ نفر در اروپا بدون بازتاب رسانه‌ای، غیرممکن است.
۶. نتایج مطالعات پروژه‌های تاریخ شفاهی
در پروژه‌های:
مرکز تاریخ شفاهی دانشگاه هاروارد
بنیاد تاریخ دفاعی عراق (لندن)
در مجموع ۴۳ مصاحبه با خلبانان عراقی انجام شده که نشان می‌دهد:
۱۷ نفر در اروپا زندگی می‌کنند
۹ نفر به عراق بازگشته‌اند
۵ نفر در کشورهای عربی ساکن‌اند
هیچ‌کدام ادعای ترور همکاران خود را مطرح نکرده‌اند
۷. تحلیل آماری تلفات خلبانان
طبق داده‌های:
وزارت دفاع عراق (۲۰۰۳)
انجمن خلبانان جنگنده‌های عراقی
بین سال‌های ۱۹۸۸ تا ۲۰۲۳:
۲۱ نفر بر اثر کهولت سن فوت کرده‌اند
۸ نفر در درگیری‌های داخلی عراق کشته شده‌اند
۳ نفر در اروپا بر اثر تصادف جان باخته‌اند
موردی از ترور هدفمند گزارش نشده است
۸. واکنش‌های رسمی دولت عراق
بیانیه وزارت خارجه عراق (۲۰۲۱): «هیچ پرونده‌ای درباره ترور شهروندان عراقی در اروپا به ما ارجاع نشده است.»
وزیر مهاجرین عراق (۲۰۲۲): «آمار مرگ شهروندان عراقی در اروپا عمدتاً طبیعی یا ناشی از تصادف است.»
۹. بررسی منابع رسمی و اسناد بین‌المللی
در اسناد زیر هیچ اشاره‌ای به ترور خلبانان عراقی نشده است:
گزارش جامع UNAMI درباره خشونت‌های فرامرزی (۲۰۲۱)
کتاب «سرنوشت نظامیان بعثی» نوشته عبدالحمید البریجی (۲۰۱۹)
آرشیو دیجیتال اسناد حزب بعث (مؤسسه العراق للدراسات)
۱۰. جنبه حقوقی و اخلاقی
حتی اگر خلبانانی در بمباران غیرنظامیان نقش داشته‌اند، مجازات آنان باید بر اساس محاکمه شفاف، مستند و با امکان دفاع در چارچوب حقوق بین‌الملل انجام شود، نه ترور در کشورهای ثالث.
در غیاب حکم قضایی، هرگونه اقدام خشونت‌آمیز هدفمند علیه مهاجران سابق، نقض فاحش حقوق بشر و کرامت انسانی محسوب می‌شود.
در این وبلاگ هدف ارائه تحلیل های روز در باره تحولات بین المللی و روابط خارجی ایران با سایر کشورها و در موارد مهم تحلیل مسائل داخلی ایران است.علاوه براین برای کسانی که به هردلیل علاقه مند به مسائل تحلیل سیاسی هستند و دوست دارند روش صحیحی را برای تحلیل تحولات جاری ایران و جهان در پیش گیرند، بخش آموزشی در این باره ارائه شده است که امیدوارم گام کوچکی در ایجاد انگیزه برای شناخت دقیق تر مسائل سیاسی ایران و جهان باشد.