روش تحلیل سیاسی

اولیت توسعه اقتصادی بر اصلاحات سیاسی

اقای "نور سلطان نظربایف" رئیس جمهوری 71 ساله قزاقستان در بیست سال گذشته در این کشوِر نفت خیز آسیای مرکزی ،اولویت اول را به توسعه اقتصادی داده است و تلاش کرده از طریق امتیاز دادن به روسیه و غرب نوعی موازنه مثبت را در سیاست خارجی خود برقرار سازد. تا بتواند در سایه حمایت قدرت های مطرح خارجی برنامه اصلاحات اقتصادی را با کمترین هزینه به پیش ببرد . اما نکته مهمی که نظربایف هیچگاه نخواسته است انرا بپذیرد این واقعیت است که توسعه اقتصادی بدون توسعه سیاسی نمی تواند زمینه ساز یک توسعه همه جانبه و پایدار برای کشوری چند قومی مانند قزاقستان باشد.

بدنبال بیداری اسلامی درکشورهای عربی و تاثیر پذیری قزاقستان از تحولات قرقیزستان درهمسایگی این کشور ، سرانجام اقای نظربایف با انجام اصلاحات سیاسی موافقت کرد و با اتخاذ روش گام به گام درابتدا قانون اساسی را برای مشارکت دادن بیشتراحزاب مخالف در پارلمان اصلاح کرد. در مرحله بعد به سراغ برگزاری انتخابات زود هنگام پارلمانی رفته است . مجلس قزاقستان به این جهت در اولویت  اصلاحات سیاسی قرارگرفت که این نهاد می تواند نقش کلیدی تری درانعکاس دیدگاه های متنوع احزاب مخالف داشته باشد . بر این اساس پس از تصویب مجلس ، با دستور نظربایف در 17 آبان گذشته مجلس منحل شد وانتخابات بجای ماه آگوست 2012 هشت ماه زودتر در 15 ژانویه برگزارگردید.

تحلیل نتایج انتخابات

 1- آرا شمارش شده صندوق های رأی در روز یکشنبه حاکیست همان طور که پیش بینی می شد  حزب حاکم «نوراوتان» وابسته به نظربایف رئیس جمهور قزاقستان با کسب کمی بیش از هشتاد درصد  آراء شرکت کنندگان  در انتخابات پارلمانی به پیروزی رسید.

درمراتب بعدی حزب « اک ژول » Ak-Zhol طرفدار تجار46/7% و حزب کمونیست  2/7 %  آرا را در پارلمان  جدید کسب کردند. سه حزب دیگر شرکت کننده در انتخابات نتوانستند  حداقل  هفت درصد لازم را برای ورود به پارلمان کسب کنند.

2- برگزاری انتخابات پارلمانی قزاقستان تحت تدابیر شدید امنیتی تحت تاثیر حوادث ماه گذشته استان  «ژانائوزن » درغرب این کشور بی سابقه بود. این اولین تجربه برگزاری انتخابات زیر سایه نا امنی در با ثبات ترین کشور آسیای مرکزی در سالهای اخیر بود .

3- مشارکت 75 درصد ی کسانی که حق رای داشتند در انتخابات روز یکشنبه نشان دهنده  ان است که اقای نظربایف به هدف خود که پیروزی دراین انتخابات با مشارکت بالای مردم بود ، رسیده است .

4- درسیستم انتخابات پارلمانی قزاقستان از سیستم حزبی پیروی می‌شود. یعنی احزاب  به نسبت آرائی که کسب کردند، نمایندگان نهایی مردم را به پارلمان معرفی می کنند.این سیستم بسته تنها به شهروندان اجازه‌ی انتخاب حزب را می‌دهد، که درنهایت حاکمیت بهترمی تواند نمایندگان پارلمان را کنترل کند.  

5- درمقایسه با چهارمین پارلمان قزاقستان که همه 107 نماینده از حزب حاکم بودند ، ورود دو حزب دیگربه پارلمان یک گام به سوی اصلاح محسوب می شود اما با در نظر گرفتن این واقعیت که حزب اک ژول تحت نفوذ "دیناره نظربایوا" دختر و" تیمور قلی بایف"، داماد نظربایف قرار دارد نمی توان به این حرکت نگاه مثبتی داشت.

6- نتایج انتخابات پارلمانی روز یکشنبه ازآن جهت مهم است  که بر اساس اصلاحات اخیر قانون اساسی قزاقستان، اولین آزمون جدی برای احزاب اپوزسیون قزاقستان به شمار می رفت . با وجود همه کاستی های موجود آنها نتوانستند نتایج قابل توجهی کسب کنند.

7-  حزب کمونیست به رفتار حکومت درقبال ناآرامی‌های اخیر درشهر ژانااوزن اعتراض کرد و به همین دلیل در ابتدا از رقابت ها کنار گذاشته شد . اما دولت برای  حفظ پرستیژ هم که شده سرانجام به این حزب امکان شرکت دررقابت های  انتخاباتی را داد . به همین دلیل می توان گفت  آرای  حزب کمونیست قزاقستان  تاحدودی منعکس کننده آرای مخالفان نظربایف است . اگرچه مقامات قزاقستان تلاش داشتند  حزب آک‌ ژول که داماد نظربایف هم درآن عضویت دارد به عنوان اپوزسیون معرفی گردد و کرسی‌های پارلمان میان طرفداران و منتقدین نرم حکومت تقسیم گردد.

8- به نظرمی رسد نظربایف خود را برای انتقال قدرت بصورت مسالمت امیزدر کشورش اماده می کند ازجمله کسانی که می توانند به عنوان جانشین اومطرح باشند کریم‌ماسیم‌اف نخست وزیر کنونی تیمور قلی بایف داماد اوهستند . اما ظاهرا برای چنین انتقال قدرتی اقای نظربایف عجله ای ندارد.