روش تحلیل سیاسی

مصاحبه کاندوليزا رايس با روزنامه وال استريت جورنال درباره ايران

وزيرامورخارجه امريکا درمصاحبه با روزنامه وال استريت جورنال ايران را نيرويي ويرانگرخواند به گزارش واحد مرکزي خبر22/3/86 از نيويورک کاندوليزا رايس درباره راهبرد امريکا درارتباط با برنامه هسته اي ونيز حرکت هاي داخلي درايران گفت :

مطلب اول اين است که تصديق کنيم ايران يک نيروي نگران کننده است اين کشوريک نگراني  راهبردي درسطوح گوناگون براي بخش هاي گوناگون سياست ماست. وي افزود ولي اجازه دهيد ابتدا درباره اين پرسش صحبت کنم که آيا سياست خارجي امريکا درباره ايران منسجم است يا ان که درباره علايم گوناگون حرف زده مي شود. من در گذشته اين دوره ها را درس مي دادم وما آن را دوره ديپلماسي يا ديپلماسي با پشتيباني مجموعه اي ازبازدارنده ها براي رفتاربد مي خوانديم . رايس گفت اغلب متوجه مي شوم که اين احساس وجود دارد که دو طرف نمي توانند تعامل داشته باشند . اجازه دهيد به ان گفتگوهاي ايران و امريکا درعراق مذاکره نگويم زيرا ما درموردعراق مذاکره نمي کنيم ما مجموعه هاي ازمباحثات درمورد عراق ودرمورد نبود انسجام درسياستهاي ايران درباره انچه که مي گويند اهداف اعلام شده شان دررابطه با عراق است داريم . وزيرامورخارجه امريکا ادامه داد تا حدودي به اين خاطر با انها تماس داريم زيرا عراقي ها خودشان دوست دارند شاهد توسعه چارچوبي باشند که درآن همسايگان انها بيشترازآنکه مضرباشند بتوانند نقش مفيد ايفا کنند بايد موضوع را دراين چارچوب  و نشست با همسايگان را نيز درآن چارچوب درک کرد رايس افزود درهمين حال دررابطه با موضوع هسته اي دو مسيررا داريم که ايران مي تواند تعقيب کند انها مي توانند مسير مذاکره را با تعليق برنامه خود برگزينند که انجام ان چندين فايده دارد ازسوي ديگر ما مي توانيم مسير قطعنامه هاي مبتني بر فصل هفت در شوراي امنيت را ادامه دهيم همه اينها بايد در اين چارچوب مشاهده شود که چيزي را که شايد چند ماه پيش به ايرانيان گفتيم و فکر مي کنم انها مايل به فراموش کردن ان بوده اند. بازهم مي گوييم که ما ازمنافع خود و منافع متحدان خود درخليج فارس دفاع خواهيم کرد. وي ادامه داد بنابراين من سياست امريکا درباره  ايران را کاملا منسجم مي بينم من درهمه ان تصميم ها شرکت داشته ام وهرگزتضادي در انها نديده ام . رايس ادامه داد دردولت امريکا کساني هستند که به استقرارناوشکن ها درخليج فارس معتقدند و کساني دردولت هستند که به نشستن برسرميزبا ايرانيان معتقدند ما درواقع به انجام هردو کا معتقديم تا جايي که ان مذاکرات به موضوع هاي خيلي مشخص محدود مي شوند

وزيرامورخارجه امريکا تاکيد کرد صحبت هاي زيادي درمورد معامله بزرگ وجود دارد و به نظرمن درهيچ يک ازاين مباحث سعي براين نيست که به يک معامله بزرگ دست يابيم زيرا فکر مي کنم لازمه چنين کاري وجود منافع مشترک بالقوه با ايران است که من با توجه به ماهيت رژيم ايران با توجه به ماهيت سياست هاي اين کشور و روشي که ايران منافع خود را درنظرمي گيرد چنين چيزي را مشاهده نميکنم ولي ايا مي توان با وجود ماهيت کلي روابط ما که نسبتا در حد صفر است برخي زمينه هاي همکاري را پيدا کرد فکر مي کنم که مي شود.

خبرنگار پرسيد حدود چهارماه پيش که رييس جمهورآمريکا گفت فرصتي براي گفتگو با ايران نمي بيند زيرا به عقيده وي چيزي که انها مي خواهند ما نمي توانيم به انها بدهيم در چهارپنج ماه گذشته چه چيزي تغييريافته است که ما ميخواهيم با ايران مذاکره داشته باشيم؟

رايس پاسخ داد ما پيوسته خواستار مذاکره با انها در مورد مساله هسته اي بوده ايم در صورتي که شرايط ويژه اي پذيرفته شود اکنون بيش از يک سال ازآ ن تاريخ مي گذرد وآ ن شرايط هنوزبراورده نشده است بنابراين ما با انها دربحث هسته اي سرميزمذاکره ننشسته ايم وآ ن چيزي است که ظرفيت چارچوب وسيع تري را دارد. ولي در مورد عراق فکر مي کنم ما به سراغ برخي ازعاملان اخلالگرآنها رفته ايم . وي افزود اين حقيقت که ما براي انها و براي متحدان خود درخليج فارس علامت فرستاديم که با اعزام گروه هاي ناوشکن ضربتي از منافع خود به روش هاي کلاسيک دفاع خواهيم کرد اين حقيقت که ما نيروهاي خود را درعراق تقويت کرديم در حالي که بسياري از مردم فکر مي کردند اين کار را نخواهيم کرد و اين حقيقت که ما به نوعي از طرف مقابل وام مي گيريم قطعنامه مبتني بر فصل هفت را داريم و ايرانيان به روشني فکر مي کردند روس ها از ان جلوگيري خواهند کرد اينها ما را درموضع قويتري براي پشت ميزمذاکره رفتن رايان کروکرقرارداد. همين سبب شد مباحثات دوطرف نسبتا حيطه محدودتري راداشته باشند. زيرا درآ ن صورت به ايران مي گوييد که براي سياست هايي که به بي ثباتي درراق وبه خطر انداختن سربازان ما منجرمي شود بهايي براي پرداختن  وجود دارد آن پيامي بود که فکرمي کنم دردرجه اول بايد مشخص مي کرديم با اين حا ل مطمئن نيستم به جايي برسيم ولي اگرقراراست با گفت وگودرباره عراق به جايي رسيد بايد اول ان پيام فرستاده مي شد .

خبرنگار پرسيد مذاکره هسته اي اکنون به کجا مي رود ؟

رايس گفت فکر مي کنم خاوير سولانا رييس سياست خارجي اتحاديه اروپا به شما خواهد گفت که گفتوگوها با نزاکت بود ولي مفيد نبود من ان را به اين صورت تعريف مي کنم البرادعي و لاريجاني داراي روابط بسيارحرفه اي هستند فکرمي کنم ما به سوي شوراي امنيت بر

مي گرديم هيچ دليلي نمي بينم که چنين نباشد فکر مي کنم گزينه اي که وجود دارد اين است که ايا ما مسير تقويت مقولات تحريم ها را که قبلا اتخاذ کرده ايم ادامه خواهيم داد يا اين که ايا مقولات جديدي را شروع خواهيم کرد و اين يک گزينه است صميمانه بگويم که اين گزينه اي نيست که تا زماني که مشورت هايي نداشته باشيم اماده انتخاب ان يا صحبت در باره ان باشم زيرا دو چيز است که در قطعنامه هاي شوراي امنيت واقعا به ما کمک کرده يکي فصل هفت و دوم اجماع نظر انها بوده است شايد زماني پيش بيايد که ماهيت ان چه که در قطعنامه هست مهمتر ازاتفاق نظر باشد ولي فکر مي کنم اين چيزي است که بايد همچنان ان را مورد ارزيابي قراردهيم زيرا چيزي که ما اکنون به دست مي اوريم اثرات موازي ازقطعنامه مبتني برفصل هفت است مبني بر اين که نهادهاي خصوصي سرمايه گذار يا تصميم گير با در نظر گرفتن مخاطرات سرمايه گذاري و حيثيتي مبني بر اين حقيقت که ايران در وضعيت فصل هفت قرار دارد بايد تصميمشان را بگيرند فکر مي کنم کارهاي بيشتري را در خارج از شورا ي امنيت مي توان انجام داد شورا به خاطر ماهيت ان اهسته تر اقدام مي کند و احتمالا قطعنامه ها ضعيف تر از چيزي خواهد بود که ايالات متحده به تنهايي انجام دهد و اين به خاطر ماهيت شوراي امنيت است بنابراين ما در عين حال که ان مسير را دنبال مي کنيم پيوسته اثرات موازي قطعنامه مبتني بر فصل هفت و همچنين اثرات موازي آن چه را که در رابطه با تحريم نهادهاي ايراني انجام مي دهيم دنبال مي کنيم که در ان صورت انجام معامله نهادهاي مالي با مشکل تر خواهد شد. رايس درباره قوانين ضد ايراني موجود درآمريکا گفت اين به عنوان يک ابزاروجود دارد ما خيلي مجبورنبوده ايم ازآن استفاده کنيم زيرا تا اينجا ديگران کاري را که به نظرمن تصميمات عاقلانه وبا دقت نظربوده است درباره کشوري مبتني برفصل هفت انجام داده اند اکنون وقتي يکي از بانک هاي انها را مورد تحريم قرار مي دهيم بانکها به طور جمعي ازآن حساب ها کناره گيري مي کنند. خوب بانک سپه درواقع برمبناي فصل هفت مورد تحريم قرارگرفت ولي حتي وقتي ما بانکي مانند بانک صادرات را به طور يکجانبه تحريم کرديم با افرادي مواجه مي شويد که داراي گزينه تجارت با ايران و تجارت با امريکا هستند و مي دانيد که انها به کجا خواهند رفت

خبرنگار پرسيد متاسفانه دو سال پيش اطلاعات محرمانه اي درز پيدا کرد که طبق ان قبل از ان که ايران بتواند به توسعه تسليحات هسته اي بپردازد به اصطلاح يک پنجره زماني وجود داشت اکنون انها به ساخت 3000 سانتريفيوژ نزديک مي شوند و ما بحث 8000 سانتريفيوژ داريم وآن پنجره ناگهان بسيار نزديکتر به نظرمي رسد ايا اين امرمحاسبات شما رادرروش ديپلماسي شما تغيير خواهد داد زيراهم اکنون ما در مسيري  قرارداريم که هرسه ماه یا هرشش ماه يک مجموعه جديد ازتحريم ها اعمال مي شود ولي قبل ازان که ما در مرحله اي قرارگيريم که ايرانيان در موقعيت توسعه اين تسليحات قرارنگيرندآن پنچره بسيار کوچکتر مي شود؟

رايس گفت درواقع به دليل همين اهنگ ضعيف شوراي امنيت است که نمي خواهيم فقط برآنچه درداخل شوراي امنيت مي گذردمتکي باشيم شما مي خواهيد ازچتري استفاده کنيد که با انچه درشوراي امنيت مي گذرد مردم را وادار کنيم گزينه هاي متفاوتي را در روابط خود با ايران داشته باشند به همين دليل است هيچ چيزي در قطعنامه شوراي امنيت نمي گويد که اعتبارهاي صادراتي المان به ايران بايد 40 درصد کاهش يابد ولي کاهش يافت هيچ چيز نمي گويد که چهار يا پنج بانک بايد از ايران خارج شوند ولي خارج شدند. وزير امور خارجه امريکا ادامه داد بنابراين مطمئن هستم اقداماتي براي تقويت و تسريع ان نوع تلاش ها وجود دارد زيرا فکر مي کنم شوراي امنيت طوري است که نمي توان ان را با ان سرعت و تا ان اندازه تحت فشار قرار داد صرفا سريع عمل نمي کند به استثناي زماني که کره شمالي ها يک سلاح اتمي را مورد ازمايش قرار دادند ان موقع بود که خيلي سريع عمل کردند ولي حتي ان موقع هم يک هفته طول کشيد بنابراين اين چيزي نيست که بتوانيم به ان اندازه به ان در شوراي امنيت سرعت بخشيم وبه سوي اتفاق نظرپيش برويم ولي کارهاي بسيارزيادي وجود دارند که

مي توان درخارج ازشورا انجام داد حال درمورد پنجره زماني بگويم به همين دليل است که صميمانه ميگويم به نظر من اظهارات البرادعي بسيار اشفته کننده بود زيرا در حقيقت نمي خواهيد با مردمي مواجه شويد که بين استفاده از نيروي نظامي و يا اجازه براي داشتن سلاح اتمي انتخاب داشته باشند در واقع من فکرنمي کنم اکنون در چنين وضعي قرار داريم بنابراين گزينه تعليق همچنان داراي مفهوم است زيرا براي چرخش اين سانتريفيوژها براي چرخش انها به مدت طولاني و کافي براي چرخش انها با سرعت و تزريق مواد به روش اصولي مساله مهندسي مطرح است بنابراين هنوز مي توان انها را از توانايي دانش فني براي انجام ان منع کرد حتي اگرذره کوچکي ازان را براي يک بار انجام داده باشند. ياحتي اگرتعداد انتريفيوژها را زیاد کرده باشند وي گفت مي دانيدکه ما با اژانس بين المللي انرژي هسته اي صحبت  کرده ايم که سعي نکنند مسيرديپلماسي راتعيين کنند بلکه به صورت سازماني باقي بمانند که درواقع ان چه درايران مي گذرد راگزارش دهند بنابراين من واقعا نمي دانم چگونه ارزيابي کنم انها تاچه اندازه پيش رفته اند .

خبرنگارروزنامه پرسيدارزيابي شما ازاوضاع داخل ايران چگونه است اين سوال را مي پرسم زيرا همان طورکه قبلا گفتيد ما کارهايي راانجام مي دهيم که هزينه هايي دربردارد واين هزينه ها مي توانند شديد باشند و ياهزينه هايي که انهامي گويند چندان مساله اي نيست ما مي توانيم اين رابپذيريم وبه نظرمي رسد آنها مايل بوده اند که تاکنون ان کاررا بکنند ولي شما درمورد شرايط سياسي يا اقتصادي درانجا چه فکر مي کنيد؟

رايس گفت فکرمي کنم انجا مکاني غيرشفاف است ويک سيستم سياسي است که ان را خيلي خوب درک نمي کنم به نظرمي رسد همه اين حوزه هاي قدرت هستند که در واقع خيلي اشکارا دررسانه هاي خود با يکديگررقابت دارند ومشاجره مي کنند ازيکديگرانتقاد مي کنند و با اين وجود رهبرمعظم را داريد که به نظرم قدرت تصميم گيري نهايي را دارد ولي در واقع هيچ کس او را نمي پذيرد بنابراين يک سيستم بسيار پيچيده اي است وزير امور خارجه امريکا ادامه داد تنها يک چيز را مي گويم يکي از جنبه هاي منفي عدم حضور در ايران به مدت 27 سال به عنوان يک دولت اين است که ما در حقيقت کسي را نداريم که در داخل سيستم ما ايران را بشناسد مي دانيد که اگر در مسکو کار کرده باشيد حائز اهميت است اگر در ونزوئلا کار کرده باشيد حائزاهميت است اخرين نسل ازکارکنان سرويس خارجي که درايران خدمت کردنداکنون بازنشسته هستند بنابراين اين يک مساله براي ماست و ما سعي کرده ايم با استقرار يک گروه در دوبي و در ايستگاه ريگا که قبل از داشتن روابط ديپلماتيک مشرف بر مسکو داشتيم توانايي خود را در درک ان سيستم تا حدودي بهبود بخشيم ما ديگر در سرويس خارجي فارسي زبان نداريم ما واقعا در وضعيت خوبي نيستيم رايس ادامه داد اما اکنون يک چيز که در اختيار داريم افراد بسيار زيادي هستند که به ايران رفت و امد مي کنند ايران مانند کره شمالي نيست ولي سيستم غير شفاف است مشکل بتوان ان را درک کرد انزواي بين المللي فزاينده و سياست هاي اقتصادي فاجعه اميز احمدي نژاد درحال اثر بخشيدن است مطلبي رادرمورد ظرفيت تصفيه نفت مي خواندم اکنون کسي واقعا نمي خواهد به دليل مخاطرات  سرمايه گذاري در انجا پالايشگاه بسازد در نتيجه اکنون مجبور شده اند بنزين را جيره بندي کنند و فکر مي کنم تاثير خواهد گذاشت ولي نمي توانم به شما بگويم که دقيقا چه موقع تاثير مي گذارد

خبرنگار پرسيد شما مخالفت خود را با بازداشت امريکايي هاي ايراني تبار بيان داشته ايد الان ما اماده انجام چه کاري در اين رابطه هستيم

رايس گفت خوب فکر مي کنم انچه قبلا شروع شد به روند ان چه که در حال انجام ان هستيم کاملا بي ارتباط باشد نمي خواهم گمانه زني کنم زيرانميخواهم شرايط را براي انها بدترکنم روشن است که انها کاري نکرده اند انها افرادي بيگناه هستند برخي از انها صرفا براي ديدار خانواده شان به انجا رفتند نميدانم بازداشت انها ايا به دليل تشنجات داخل ايران است و ايا اين قرار است پيامي براي ما باشد يا خير ولي هر ان چه که هست لازم است متوقف شود اين کار در سطح بين المللي محکوم شده است و صرفا اسان تر است که بگوييم اين يک رژيم عادي نيست که با ان بتوان روابط عادي داشت شما بايد به چند سال پيش ان گونه که ايران در حقيقت در نظام بين الملل مشاهده مي شد باز گرديد نه از جانب ما که به مدت 27 سال است اين رژيم به عنوان رژيمي ياغي در سياست بين الملل تلقي مي شود ولي اين کشوري بود که ژاپن بزرگترين و ايتاليا دومين شريک تجاري ایران بود وقتي خاتمي برسرقدرت بود ایران  روابط گسترده ديپلماتيک داشت مردم باور داشتند که امکاني براي معامله با ايران وجود دارد ايرانيان دررفت و امد بودند به پا يتخت ها سفرمي کردند منظورم اين است که تا حد زيادي مانند يک رژيم عادي عمل مي کرد. اما اکنون تحت قطعنامه هاي مبتني بر فصل هفت است رايزني هاي مسافرتي در مورد برخي ازافراد وجود دارد همچنين به خاطررفتاري که با انگليسي ها داشته روابط خود را با انگليسي ها خراب کرده است . رايس ادامه داد فکرمي کنم درمي يابيد که اکنون انها داراي روابط مسموم با بسياري از کشورها هستند واحمدي نژاد به دورجهان مي دود و در مورد فشار دادن دکمه براي نابودي اسراييل سخن مي گويد فکر مي کنم مي توان گفت جداي از ما با ايران به عنوان يک کشور نيمه عادي با ان رفتار مي شد احترام به انها در صحنه بين الملل فرق مي کرد روسيه يک شريک قوي برايشان بود و ساخت نيروگاه بوشهر به خوبي به پيش مي رفت اما اکنون در مورد بوشهرمناقشه سوختي دارند ودرسال هاي اخير خيلي چيزها عليه ايران شده است وقتي انها کارهايي را مانند بازداشت اين امريکايي ها يا بازداشت ملوانان انگليسي انجام مي دهند واقعا اين امرراتقويت مي کنند که اين يک کشور ياغي است هرچه بيشترچنين وجه هاي ازايران ارايه شود تحت تاثيرقراردادن ديگران مبني بر اينکه ایران جاي خوبي براي انجام تجارت و جاي خوبي براي داشتن روابط نيست اسان تر خواهد بود.

خبرنگار پرسيد صحبت هاي زيادي در محافل سياست خارجي مي شنويد مبني بر اين که اگر ايران به سلاح هسته اي دسترسي پيدا کند ان را درست مانند قدرت هاي هسته اي احتمالي ديگر مهار خواهيم کرد ايا ان تحليل رامي پذيريد وآيا هنوزاين ديدگاه راداريدکه تحت هيچ شرايطي قابل قبول نيست که ايران سلاح هسته اي داشته باشد

رايس گفت من قطعا فکر مي کنم که شروع تلاش براي قبول تصور يک سلاح هسته اي ايراني يک اشتباه است نه تنها فکر کردن حتي در مورد يک فناوري پنهاني براي تسليحات هسته اي بلکه فکرکردن در مورد تسليحات را فراموش کنيد به ويژه اين که قرار باشد دردست کشوري بيفتد که به روشني غير مسوول و حامي تروريسم است و رييس جمهوري غير مسوول دارد که چيزهايي را مي گويد که اگر حتي به ان اعتقاد نداشته باشد منطقه را تحريک مي کند و اگر به انها اعتقاد داشته باشد واقعا مي ترساند