اطلاعات پایه در باره انتخابات پارلمانی در اوکراین :

1- پارلمان اوکراین 450 کرسی نمایندگی دارد که نمایندگان منتخب مردم  برای یک  دوره‌ ی  چهارساله انتخاب می شوند. 2- برطبق قانون انتخابات اوکراین، کرسی های نمایندگی به دوقسمت مساوی تقسیم می شوند . 225 کرسی  به نمایندگانی اختصاص داده می شود که شخصا کاندیدا شدند. و مردم از میان نامزدهای موجود نام  آنها را به صندوق های رای می ریزند وهرکاندیدایی که اکثریت آراء شرکت کنندگان در انتخابات را بدست آورد، به مجلس راه می یابد . برای 225 کرسی باقی مانده  احزاب پیروز درانتخابات ، به نسبت آرائی که بدست آوردند؛ نمایندگان مورد نظر خود را به پارلمان معرفی می کنند.  3- درمجموع ۸۷ حزب سیاسی در رقابت های انتخاباتی  دراین دورشرکت داشتند.  پنج هزارنفر کاندیدا شده بودند  که ۲۶۵۴ نفر از آنها بصورت مستقیم در مبارزات انتخاباتی شرکت داشتند و ۱۱۵۲ نفر  از سوی 21 حزب  در فهرست انتخاباتی معرفی شده بودند  و۱۵۰۲ نامزد به صورت منفرد و خارج از احزاب موجود کاندیدا بودند.

4- ازجمعیت 46 میلیون نفری اوکراین ، در حدود ۳۶ ميليون نفر حق رأی داشتند که ازاين ميان تنها ۵۴ درصد مردم در آن شرکت کردند.  ( نوزده میلیون و چهار صد چهل هزارنفر )

دراين ميان رقابت اصلی بين پنج حزب عمده و اصلی بود که عبارتند از:

۱- حزب "مناطق" (حزب حاکم) به رهبری يانوکوويچ، رئيس جمهوری اوکراين؛ کسب حدود 30 درصد آراء

۲- حزب باتکيوشانا (  Batkivschyna  ) یا "سرزمین مادری"  به رهبري يوليا تيموشنکو (   Tymoshenko)  نخست وزير سابق اوکراين که هم اکنون به جرم سوء‌استفاده از قرارداد گازي با روسيه از سال 2009 تا کنون در زندان به سر مي برد؛  این حزب موفق شد حدود 26 درصد آراء را به خود اختصاص دهد.

3-  حزب «اتحاد دمکراتيک اوکراين برای اصلاحات »( Ukrainian Democratic Alliance for Reform  )  به رهبري ويتالی کِليچکو،(  Vitaliy Klychko ) قهرمان سنگين وزن بوکس جهان که  غرب گرا است حزب او  در حدود 14 درصد آراء را بدست آورد برای حزبی که مارس 2005 تاسیس شده است مطرح شدن به عنوان حزب سوم پارلمان اهمیت قابل توجهی دارد.

۴- حزب کمونيست اوکراين که مناسبات نزديکی با حزب حاکم و روسيه دارد.  در حدود 13 درصد آراء را کسب کرد که در مقایسه با دوره قبل آراء بیشتری کسب کرده است.

5- حزب "اتحاد همه اوکراینی ها" All-Ukrainian Union  موسوم به   "سوبودا " "Svoboda"  به رهبری          "اوله تیانی بوکو"  (  Oleh Tyahnybok  ) به معنای مُشت ، این حزب ملی گرای نسبتا جدید که از 14 فوریه 2004 موفق شد با ثبت رسمی فعالیت های خود را در زمینه تقویت گرایش های راست افراطی در مواجهه با نفوذ آمریکا و اسرائیل و روسیه آغاز کند . موفق شد با بدست آوردن حدود  11 درصد برای اولین بار به پارلمان اوکراین راه پیدا کند.

6- شش درصد آراء بقیه توسط کاندیداهای مستقل یا احزاب کوچکتر کسب شد. از آنجا که بر طبق قانون انتخابات اوکراین  احزاب باید حداقل پنج درصد آراء کل شرکت کنندگان را بدست آورند تا بتوانند  به پارلمان راه یابند در عمل فقط پنج حزب فوق توانستند نمایندگان خود را وارد پارلمان کنند.

7- به منظورنظارت دقیق بر روند انتخابات، برای اولین بار در اوکراین در ۳۲۱۸۸ شعبه اخذ رای، دوربین‌هایی نصب شده بود تا هر علاقه مندی بتواند از طریق ‌اینترنت  با مراجعه به سایت رسمی انتخابات۲۰۱۲[1]به صورت آنلاین  چگونگی اجرای انتخابات و نحوه رای دادن مردم را ببیند.

8- به منظور نشان دادن شفافیت  انتخابات به  ۳۷۹۷ ناظر خارجی از ۲۸ کشور و ۳۵ سازمان بین‌المللی اجازه داده شده بود تا  بر این انتخابات نظارت کنند در این میان  «سازمان امنیت و همکاری اروپا»  با 635 ناظر و سازمان بین المللی غیردولتی «CANADEM»  با ۴۷۵ ناظر، بیشترین ناظران را به شهرهای مختلف اوکراین اعزام کرده بودند. 

9- طي سال‌های اخير اوکراين از منظر جامعه‌شناسي سياسي، عملاً به دو بخش تقسيم شده است:

بخش شرقي که اکثريت مردم ساکن در آن به احزاب روس‌گرا گرایش دارند  و بخش غرب اوکراين که اکثريت مردم آن طرفدار غرب و نزدیک شدن مناسبات اوکراین با اتحادیه اروپا و آمریکا هستند.

10- رشد قابل توجه آرای حزب ملی گرای افراطی اوکراین زنگ خطر دیگری برای رشدراست گرایی در کل اروپا و بویژه در مناطق شرق اروپا محسوب می شود .

پیشینه بحث

بحرانی که ازاول آذرماه83 ( بیستم نوامبر 2004 ) در اوکراین هم زمان با برگزاری دور اول انتخابات ریاست جمهوری دراین کشوربه وجود آمد ، تاثیرات تعیین کننده ای برمنطقه شرق اروپا وتا حد قابل ملاحظه ای برمناسبات روسیه وغرب بویژه امریکا برجای گذاشته است. پیروزی انقلاب نارنجی در سال 2004 و به قدرت رسیدن یوشچنکو در عمل اوکراین را برای چهار سال از حوزه نفوذ روسیه خارج ساخت تا آنکه روسیه توانست باردیگر با سرمایه گذاری بر روی متحدان خود در اوکراین شرایط را برای به قدرت رسیدن مجدد یاناکویچ فراهم سازد . در واقع در دودهه پس از استقلال اوکراین این کشور صحنه رقابت های آشکار و پنهان روسیه و آمریکا و اتحادیه اروپا بوده است.

تحلیل نتایج انتخابات

اين دوره از انتخابات "رادا" يا همان پارلمان اوکراين از آن رو حائز اهميت بود که فضای جدید را  براي رقابت ميان جريان‌هاي روس‌گرا و غرب‌گرا درعالي‌ترين شکل خود به وجود آورد. از آن‌جا که نتايج انتخابات پارلمان اوکراین  مي‌توانست براي همه طرف‌هاي منطقه‌اي و بين‌المللي اعم از روسيه، امريکا و اتحاديه اروپا بسيار مهم باشد، تحليل‌گران سياسي با دقت بيشتري درباره زواياي پنهان و آشکار آن به بحث پرداختند. زيرا اين انتخابات در عمل نظرسنجي عمومي براي تعريف جایگاه احزاب  قانونی در ساختار قدرت اوکراين در چهار سال آینده  به شمار مي‌رود.

علاوه بر این پيروزي  حزب طرفدار يانوکوويچ در انتخابات پارلماني اوکراين از آن رو حائز اهميت است که موقعيت روسيه را دراوکرين تثبيت و فضاي مساعدتري با حضور رييس جمهور روس‌گرا براي مانور روسيه در روردويي با غرب فراهم  ‌آورد.

دربعد منطقه‌اي نیز،بعد از پيروزي روس‌گراها درگرجستان، اين دومين موفقيت براي روس‌ها در سه ماه گذشته است  . پوتين اميدوار است با اين پيروزي، زمينه بيشتري براي تشويق اوکراين براي الحاق به اتحاديه گمرگي (متشکل از بلاروس، روسيه و قزاقستان) فراهم آيد. هدف اين اتحاديه رفع موانع اقتصادي از جمله حذف تعرفه های گمرگ‌ی  و تسهيل شرايط و فرصت‌هاي اقتصادي بيشتربرای اتحادیه اور آسیایی  است. پوتین انتظار دارد با توجه به پيروزي يانوکوويچ، رييس جمهوري تلاش بيشتري را تا سال ۲۰۱۵ که اوکراين، انتخابات رياست جمهوري را در پيش دارد، براي الحاق اين کشور به اين اتحاديه مورد نظر صورت دهد.

اهمیت اوکراین برای روسیه

در سال‌هاي پس از جنگ سرد اوکراين هميشه نقش خط حائل ميان روسيه و غرب را ايفاء کرده است. اين در حالي است که بعد از جمهوري‌هاي بالتيک، اوکراين در مناسبات با غرب در ميان جمهوري‌هاي سابق اتحاد جماهير شوروي پيشگام است. از اين رو براي مسکو بسيار اهمیت دارد که  دولتي در کي اف بر سر کار باشد ، غرب‌گرا و يا مخالف روسيه نباشد.

حزب «سرزمین پدری » طرفدار خانم تيموشنکو رقيب اصلي ياناکويچ، اميدوار بود بتواند اکثريت کرسي‌ها را به‌دست آورد که زمينه را براي آزادشدن تيموشنکو از زندان فراهم شود . اما اکنون اين حزب مجبور است براي تاثيرگذاري بيشتر راه ائتلاف با مخالفان ياناکويچ را در پيش بگيرد. اگرچه ائتلاف با حزب افراطی سوبادا و حزب اتحاد دموکراتیک اوکراین برای هواداران خانم تیموشنکو بسیار دشوار است.

اتحاديه اروپا و امريکا نيز اميدوار بودند حزب تيموشنکو آراي بيشتري را در اين دور از انتخابات به‌دست آورد تا با تکرار تجربه انقلاب رنگي در سال ۲۰۰۴ زمينه بيشتري براي گسترش همکاري‌ها ميان اوکراين و غرب فراهم شود. غرب اميدوار بود با روي کارآمدن دولتي غرب‌گرا در کي اف زمينه براي عضويت اوکراين در اتحاديه اروپا و سپس ناتو فراهم شود. بدين ترتيب شايد تا اندازه‌اي از دايره نفوذ روسيه فاصله بگيرد، زيرا اگر اوکراين به ناتو بپيوندد، حلقه محاصره روسيه بسيار تنگ‌تر خواهد شد و اين مساله مي‌تواند روس‌ها را در برابر غرب ضربه‌پذيرتر کند.

با اين حال، همچنان اين خطر براي ياناکويچ وجود دارد که اپوزيسيوني قدرتمند با حضور حزب تيموشنکو و حزب ملي‌گراي اتحاد دموکراتيک به رهبري آقاي کليچکو در پارلمان جديد شکل گيرد و قدرت مانور حزب حاکم را تحت الشعاع قرار دهد.

محور همکاری های اقتصادی

از لحاظ اقتصادي نيز نتايج انتخابات اوکراین  براي ساير کشورها اهميت داشت؛ از جمله روسيه که منافع گسترده‌اي در اقتصاد اوکراين دارد، به طوري که ۳۴ درصد تجارت اوکراين با روسيه است و يکي از مهم‌ترين خطوط گاز روسيه از طريق اوکراين به اروپا ارسال مي‌شود. تمديد قراردادهاي گازي و تعيين قيمت گاز و همچنين حق تزانزيت براي اوکراين، با توجه به نتايج مثبت اين انتخابات براي روسيه، بيش از گذشته زمينه براي تفاهم بين دو کشور به وجود آورده است.

براي اتحاديه اروپا هم جایگاه  راهبردي اوکراين در شرق اروپا،غير قابل‌چشم‌پوشي است. زيرا تحولات اوکراين هم به جهت بازار خوبي که براي کشورهاي اروپايي دارد و هم به لحاظ نقش کليدي در تامين سوخت اروپا دارد زير ذره‌بين رهبران اتحاديه اروپا قرار گرفته است. از اين رو، نتايج انتخابات اوکراين تاثير تعيين کننده‌اي بر تقسيم منافع اقتصادي بازار اروپا، براي اقتصاد بحران زده اتحاديه اروپايي دارد.