تجزیه وتحلیل دیدگاه پوتین در باره سیاست خارجی روسیه (قسمت هفتم)
اما نکته مهم تر آنکه تروریسم در قرن 21 مرز نمی شناسد . این تهدید بالقوه به دلیل گسترش شبکه های ارتباطی متاسفانه جهانی عمل می کند . دقیقا به همین دلیل است که مبارزه علیه تروریسم به یک خواست جهانی تبدیل شده و برای ریشه کن ساختن آن علاوه برآنکه می توان در مناطق بحران خیز امنیت و ثبات ایجاد کرد ، به نظر می رسد به یک اراده جهانی برای مقابله با ان نیاز مبرمی وجود دارد. بطور قطع پرچمدارمبارزه با تروریسم کسانی نمی توانند باشند که خود در مواردی پشتیبان و حامی مالی آنها هستند.
ازنگاه پوتین برای مبارزه با تروریسم راهبرد جهانی درسازمان ملل وجود دارد در این ارتباط می نویسد:
« استراتژی ضد تروریستی جهانی در سازمان ملل متحد به تصویب رسیده اما این احساس بوجود می آید که مبارزه با این " شرّ" نه طبق یک طرح همگانی و متحد وبطور پیگیر، بلکه بصورت واکنش نشان دادن به حادترین و وحشیانه ترین تجلیات ترور انجام می شود که خشم عمومی را بخاطرعملیات گستاخانه تروریست ها از هر حد و مرزی فراتر می بَرد. »
اتفاقا مشکل درهمینجا است ، سازمان ملل هنوز نتوانسته است تعریف جامع و مانعی از تروریسم ارائه کند که مورد قبول اکثریت اعضاء قرار گیرد. اما با تهیه کنوانسیون ها و مقررات متعددی زمینه لازم را برای مقابله با فعالیت های تروریستی فراهم کرده است. منتهی باید در مصداق یابی اعمال تروریستی و تفاوت بین فعالیت کسانی که علیه اشغالگری کشورشان مبارزه می کنند ، بصورت شفاف عمل شود.
همچنین برای مقابله با شرایطی که منجر به گسترش عملیات تروریستی می شود و نیزچگونگی جلوگیری و مبارزه با آن ، لازم است تدابیر عملی اتخاذ شود. علاوه بر این باید توجه داشت تقویت نقش سازمان ملل متحد دراین زمینه،موجب می شود ازاقدامات خود سرانه ومخل همکاری های جمعی جلوگیری شود.
درنهایت می توان گفت احترام به حاکمیت قانون به عنوان مبنای اصلی برای مبارزه با تروریسم می تواند مشکلات ناشی از عملکرد سازمان های اطلاعاتی و امنیتی حامی تروریسم مانند موساد و سازمان سیا را تا حدود زیادی برطرف سازد.
پوتین درادامه مقاله خود می نویسد :
« جهان متمدن نباید درانتظارفجایع دارای ابعاد حمله تروریست ها به نیویورک درسپتامبر 2001 یا "بسلان" [1] جدید باشد و فقط پس ازآن تکان خورده و بصورت جمعی و قاطع عمل کند. نمی خواهم دستاورد های حاصله درمبارزه با تروریسم بین المللی را نفی کنم . این دستاوردها وجود دارند. در سالهای اخیرهمکاری میان سرویس های اطلاعاتی و نهاد های انتظامی کشورهای مختلف بطور محسوس تقویت شده اما هنوزازتمام امکانات در تعامل ضد تروریستی استفاده نشده است. »
بطور قطع انجام اقدام های تروریستی به هر بهانه در نظر اکثریت مردم جهان محکوم است . اما برای مبارزه واقعی علیه تروریسم باید به ریشه های آن ازجمله مداخلات آمریکا در سایر کشورها و سیاست های سرکوبگرانه روسیه در چچن نیز توجه کرد. وقتی بخواهیم به همه عوامل توجه کنیم صرفا نمی توان به صدور قطعنامه ها و تصویب قوانین دل خوش ساخت بلکه باید علاوه برآن به اجرایی شدن توافق ها از طریق از بین بردن بستر های مناسب برای پرورش ترورست ها اقدام کرد. پوتین در اینجا فقط به همکاری های نهاد های اطلاعاتی توجه دارد اما با زرنگی از کنار واقعیت های موجود در ایجاد زمینه ای تروریستی از جمله اقدام های سرکوبگرانه علیه مردم جدایی طلب چچنی می گذرد .
31- مخالفت روسیه با تقسیم بندی تروریست ها
پوتین درادامه به استانداردهای دوپهلویی اشاره دارد که بطوردانسته یا نادانسته روسیه نیز درگیرآن است:
« "استاندارد های دو پهلو" تا به حال حفظ شده و درکشورهای مختلف نسبت به تروریست ها به اشکال گوناگونی برخورد کرده وآنها را به "بد" و"نه چندان بد" تقسیم می کنند. برخی ازکشورها بی میل نیستند ازتروریست های"نه چندان بد " در بازی سیاسی مثلا برای برای متزلزل کردن رژیم های حاکم نا مطلوب استفاده کنند. »
دراینجا پوتین اشاره کنایه آمیزی به حمایت آمریکا و متحدانش ازمخالفان دولت سوریه دارد ، که بمب گذاری های متعدد را درابتدا به گردن دولت دمشق می انداختند اما پس ازتعدد این اقدام های تروریستی آش آنقدر شور شد که صدای آمریکا هم درآمد.
32– استفاده ازرسانه های گروهی و نهاد های دینی ومردمی برای مبارزه علیه تروریسم
به باورپوتین یکی از راههای مقابله عملی و واقعی با اقدام های تروریستی استفاده از نفوذ دین داران و رسانه های گروهی و NGO ها خواهد بود :
« لازم است ازنهادهای اجتماعی ازجمله رسانه های گروهی،اتحادیه های دینی،سازمان های غیر دولتی، نظام آموزشی ، علوم و محافل اقتصادی برای پیشگیری از تروریسم استفاده شود.»
در واقع یکی دیگر از راههای مبارزه ریشه ای با پدیده تروریسم، آموزش مقابله با آن ازنهاد خانواده ، مدرسه ومحافل دینی باید آغاز شود وبه نهادهای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی و بویژه نهاد های غیر دولتی تعمیم داده شود. دراین صورت می توان امیدوار بود که با پدیده تروریسم بصورت پایه ای مقابله شده است. اما باید دید روسیه در سیاست خارجی خود تا چقدر مبارزه علیه تروریسم را در این نهاد های اصلی جامعه دنبال می کند.
33- حمایت از گفتگو بین ادیان و تمدن ها
به باور پوتین :
« گفتگوی میان ادیان ودرمعنای گسترده ترمیان تمدن ها ضرورت دارد. روسیه کشورچند دینی است. ما هیچگاه جنگ های دینی ومذهبی نداشته ایم. می توانیم سهم خود را دربحث جهانی دراین زمینه ادا کنیم.»
بطورقطع گفت وگو بین ادیان الهی و تمدن ها به راهکارهای مفید برای مقابله با آن بخش از تروریسم کمک می کند که ریشه آن به اختلاف های بین ادیان ویا تمدن ها مربوط می شود. اما همانطور که گفته شد اختلاف های درآمدی بین کشورهای فقیر و غنی ، بی ثباتی ناشی از مداخله خارجی مانند آنچه که در عراق وافغانستان شاهد هستیم، فقر فرهنگی و مالی ، اشغالگری و تضیع حقوق مردم کشورهای تحت اشغال مانند آنچه که درفلسطین شاهد هستیم به عنوان مهم ترین عوامل گسترش تروریسم از سوی کارشناسان مطرح می شد. براین اساس روسیه درصورت اولویت دادن به مبارزه علیه تروریسم در سیاست خارجی خود،بدون شناسایی ریشه های داخلی آن درقفقازشمالی و سایر نقاط این کشور نمی تواند موفقیتی بدست آورد . اقدام های سالهای گذشته روسیه در چچن ، داغستان موفقیت های قابل توجهی در بر نداشته و هنوز روسیه درگیری نوعی جدایی طلبی افراطی در مناطق قفقازشمالی وکنار رود ولگا است.
[1] حادثه گروگان گيری مدرسه بسلان در اوستیای شمالی روسيه در سال ۲۰۰۴ ، اتفاق افتاد در این اقدام تروریستی ۱۸۶ كودك و ۱۴۸ بزرگسال كشته شدند. گروگان گیران که گفته شد ازچچنی های معترض به سیاست روسیه درچچن بودند، طی سه روز ازیکم سپتامبر 2004 تا سوم سپتامبر نزديك به يك هزارنفر را در مدرسه راهنمايي بسلان گروگان گرفته بودند و نزديك به ۵۰ ساعت بدون غذا، آب و كمكهاي پزشكي اين شرايط را تحمل كردند.