چرا جمهوری اسلامی مصمم به دستیابی به بمب هسته ای است (نیست)؟
به عبارت ديگر، جاهطلبیهای هستهای ايران که با احساس ناامنی سياسی تقويت شده است، آيتالله علی خامنهای، رهبر ايران را متقاعد کرده که با تسليم کامل توانايی هستهای به همان ترتيبی که قذافی يک دهه پيش انجام داد، نتيجهای به جز سرنوشت معمر قذافی برايش به بار نخواهد آورد.
به نظر آنها مهمترين اشتباه قذافی رها کردن برنامه هستهای بوده است. تماشای فروريختن ۴۲ سال حکومت قذافی برای نظام حاکم در ايران درس تاريخی بود.
اگر رهبر ایران چنین فکری داشت فتوا برای حرام بودن بمب
صادر نمی کرد و دولت ایران پیشنهاد نمی داد که در ازای به رسمیت شناختن حق غنی سازی
اورانیوم در ایران این فتوا به عنوان یک سند بین المللی در سازمان ملل به ثبت
برسد.
از سوی ديگر، تحولات اخير در کره شمالی تحت رهبری کيم جونگ اون
نمونه ديگری هست که رهبران ايران به طور ضمنی يا به صراحت به آن به عنوان پيروزی در
روابط سياسی به آن اشاره میکند. مقامات ايرانی اشاره میکنند که اگر دستيابی يک
کشور به بمب هستهای تهديد ژئوپلتيک و استراتژيک برای غرب است، غربیها بايد بر روی
کره شمالی تمرکز کنند. در حالی که فشار سياسی، اقتصادی و استراتژيک غرب بيشتر متوجه
ايران که هنوز به فناوری کامل هستهای دست نيافته است.
مقایسه کره شمالی که از سال 1994 از پیمان ان پی تی خارج شده و هیچگونه نظارت سازمان آژانس بین المللی انرژی هسته ای را نمی پذیرد با ایران که طی دهسال گذشته نظارت همه جانبه آژانس را پذیرفته و چهارهزار نفرساعت نظارت و سی گزارش رسمی دبیرکل را داشته از اساس غلط است.
کره شمالی رسما آزمایش هسته ای انجام داده ووارد فاز نظامی شده است در حالی که ایران اعلام کرده به هیج وجه قصد ندارد به سمت نظامی هسته ای برود گزارش های دبیرکل آژانس در ده سال گذشته هم حتی یک مورد از تخلف ایران را گزارش نداده است و آنچه که اعلام شده از قول منابع اطلاعاتی غرب و ان هم در چهار چوب ادعا ها و اتهام ها بوده است
ناتوانی جامعه بينالمللی در مورد مناقشه سوريه تصوير روشنی به جمهوری اسلامی ارائه کرده است؛ تا زمانی که يک دولت دارای حمايت چين و روسيه است، ايالات متحده آمريکا، متحدان غربی او، و کشورهای ديگر در منطقه (مانند کشورهای عربی)، قادر به انجام مداخله نظامی نخواهند بود.
نکبتی که الان در سوریه است جنگ و درگیری و نابودی تدریجی امکانات چه فرقی با یک جنگ تمام عیار با غرب دارد مسئولین ایرانی چگونه ممکن است به روسیه و چینی که حتی به شش قطعنامه علیه ایران حتی حاضر نبودند را ی ممتنع بدهند و همیشه رای مثبت دادند، اعتماد کند واقعا این تحلیل خنده دار نیست ؟
به اين ترتيب ايران نتيجهگيری میکند که کره شمالی با دارا بودن توانايی
هستهای بدون اينکه نگران مداخله نظامی غرب باشد قادربه سرپيچی از خواستههای جامعه
بينالمللی بوده حتی به انجام آزمايشهای هستهای متعدد دست زده
است.
از ديدگاه ايران، اگر بنا باشد که تهران به دليل سرکوب داخلی، نقض حقوق
بشر، استبداد سياسی، و غنی سازی هستهای مورد تحريم قرار بگيرد، نظام با دارا بودن
بمب اتمی شرايط بهتری خواهد داشت. اين انديشه در اين گفته بيان میشود که «بهتر است
کره شمالی باشيم تا عراق.»
وضعیت خجالت آور کره شمالی از لحاظاقتصادی و گرسنگی مفرت
اکثریت مردمش چگونه برای مسئولین ایرانی الگو می تواند باشد ؟
درس بسيار
مهم ديگر که رهبران ايران آموخته اند و به آنها جسارت آن را داده که با اطمينان
توجه چندانی به مذاکرات هسته ای نکنند ناتوانی ايالات متحده و متحدان غربی آن از
مداخله در کشورهايی است که به روسيه و چين نزديک هستند، حتی اگر اين کشورها از نظر
نظامی و اقتصادی ضعيف باشند. مثال مناسب اين سوريه است.
دفاع در برابر خواسته نامشروع غرب به معنای پافشاری بر
مواضع حق ایران است .یادمان نرفته میلوسویچ در صربستان هم به روسیه و چین
نزدیک بود حتی سفارت چین در بلگراد بمب باران شد . صدام و قذافی هم به چین و روسیه
نزدیک بودند آنها بر سر منافعشان با غرب کنار امدند جمهوری اسلامی چگونه می تواند
با توجه به دهها مثال مثل این روی بازدارندگی روسیه و چین حساب کند؟
رهبران ايران تهديد کردهاند که با توجه به خواستهها، فشار و تحريمهای غرب از
پيمان ۱۹۷۰ منع گسترش سلاحهای هستهای خارج میشوند. علاءالدين بروجردی،
رئيس کميته سياست خارجی و امنيتی مجلس ايران هفته گذشته در مصاحبه با العالم گفت:
«اين قابل قبول نيست که ايران به مفاد ان پی تی متعهد است اما ايالات متحده و
غربیها ماده ۶ ان پی تی را ناديده بگيرند - کاهش سلاحهای هستهای - و ماده
۴ - حق غنیسازی... - بنابراين، هيچ دليلی برای اينکه ايران تحت چنين شرايطی
عضو ان پی تی باقی میماند وجود ندارد.»
اولا که اقای بروجردی یک مقام مسئول نیست نماینده مجلس
آزاد است ارزیابی خودش را مطرح کند اما این به هیچ وجه موضع رسمی ایران نیست ثانیا
این نوع موضع گیری حداکثر نشان دهنده آن است که ایران می خواهد بگوید وقتی
این همه تعهدات را پذیرفته و طرف مقابل باز هم زیاده خواهی می کند در ان صورت ممکن
است ایران از ان پی تی خارج شود
ناتوانی جامعه بينالمللی در مورد
مناقشه سوريه تصوير روشنی به جمهوری اسلامی ارائه کرده است؛ تا زمانی که يک دولت
دارای حمايت چين و روسيه است، ايالات متحده آمريکا، متحدان غربی او، و کشورهای ديگر
در منطقه (مانند کشورهای عربی)، قادر به انجام مداخله نظامی نخواهند بود. جمهوری
اسلامی ايران از جهت اقتصادی، سياسی و استراتژيک شريک به مراتب مهمتری برای
چين و روسيه است تا سوريه است.
جامعه بین الملل بخاطر آنکه خیال می کند جامعه بین الملل
است در دام تروریستی در سوریه گرفتار شده است مشکل اسد و سرکوب ازادی ها یک مساله
است اما دخالت در امور یک کشور و به اسم دفاع از حقوق بشر حمایت کردن از کسانی که
بصورت آشکار دست به اقدام های تروریستی می زنند یک موضوع دیگر است . مساله فقط
حمایت روسیه و چین نیست این دو کشور موضع شان مهم است اما آنچه که برنامه های
مداخله جویانه غرب در سوریه را با چالش روبرو ساخته است به عوامل دیگری بستگی دارد
که موضوع بحث اصلی ما در اینجا نیست
در حال حاضر، چين حدود ۱۵ درصد از
نفت خود را از ايران وارد میکند. پس از شرکتهای ژاپنی، شرکتهای نفتی چينیها
بزرگترين خريداران نفت خام ايران است و سرمايهگذاری شرکتهای چينی در صنعت نفت
ايران افزايش يافته است.
شرکت ملی نفت چين قراردادهايی برای توسعه ميادين نفت و
گاز طبيعی ايران امضا کرده که ارزش برخی از آنها بيش از چند ميلياردها دلار است.
سرمايهگذاریهای چين در اين صنايع اثر ضرر حاصل از تحريمهای شرکتهای غربی را
کاهش داده است. در همين حال، عمده مقصد صادرات سازمانهای مهم روس، مانند اتمستروی،
توليدکننده تجهيزات انرژی هستهای، است.
شما به آمار صادرات نفت ایران در یک سال گذشته توجه کنید نه تنها افزایش نداشته بلکه بطور چشمگیری کاهش دارد برخلاف ادعای نویسنده صادرات نفت ایران به چین کاهش هم داشته است . در واقع چین و هند و ژاپن و کره جنوبی عمده ترین خریداران نفت ایران از غرب زمان گرفتند تا به تدریج بدون وارد اوردن شوک قیمتی به بازار راههای جایگزین برای رفع نیاز های نفتی خود در بازار نفتی جهان پیدا کنند
رهبران ايران اطمينان دارند که در صورت دخالت نظامی خارجی جمهوری چين و روسيه کنارشان خواهند بود. پشتيبانیِ اين دو قدرت جهانی، به ويژه از طريق اقتصادی، نظامی، ژئوپوليتيک و حق وتو، جامعه بينالمللی را از دخالت نظامی در ايران باز خواهد داشت. رهبران ايران اطمينان دارند که در صورت دخالت نظامی خارجی جمهوری چين و روسيه کنارشان خواهند بود. پشتيبانیِ اين دو قدرت جهانی، به ويژه از طريق اقتصادی، نظامی، ژئوپوليتيک و حق وتو، جامعه بينالمللی را از دخالت نظامی در ايران باز خواهد داشت.
اولا که نقشه آمریکا حمله به ایران نیست آنها به دلیل هزینه بالای این اقدام ماجرا جویانه از زمان روی کار آمدن دولت اوباما به دنبال اجرای براندازی از درون و ایجاد نارضایتی بیشتر از طریق تحریم های گسترده هستند . آنها امیدوارند با افزایش فشار ها ی ناشی از تحریم ها مردم ایران علیه حکومت سر به شورش بگذارند
ثانیا همانطور که گفته شد چین و روسیه تنها به فکر منافع خودشان هستند و بعید است کسی در ایران به پشتیبانی این دو کشور با توجه به عملکردشان در باره رای به قطعنامه های شورای امنیت علیه ایران و نیز عملکرد انها در قبال متحدان سابق خود که به راحتی با غرب معامله کردند ، به پشتیبانی آنها دل خوش کرده باشد
علاوه بر اين، ايران بر اساس قدرت نظامی، جمعيت و پيشرفت فنآوری برتر از
سوريه است. در نتيجه، رهبران ايران با آموختن درسهايی حياتی که از انقلابهای
عربی، سقوط قذافی، و حمايت چين و روسيه از اسد بدون هراس به مذاکرات پنج +يک به
رهبری غرب بیاعتنا هستند و همچنان تهديد به خروج از پيمان ان پی تی میکنند.
تهدید به خروج از ان پی تی همانطور که توضیح دادم اولا
توسط افراد رسمی مطرح نمی شود ثانیا صرف بیان چنین تهدیدی به معنای خروج از ان پی
تی و رفتن به سوی بمب اتمی نیست این داستان سرایی ها صرفا در راستای توجیه سیاست
تحریم های ناجوانمردانه و ظالمانه ای است که بویژه از یکسال اخیر علیه ملت مقاوم
ایران اعمال می شود . ایران برای دستیابی به حق خود و همه کشورهایی که پیمان ان پی
تی را امضاء کردند و نظارت های آژانس را ددر این چهارچوب می پذیرند در حال مقاومت
در برابر زورگویان بین المللی است
------------------------------------------------------------------------------------------------
*دکتر مجید رفیعزاده پیشتر به عنوان پژوهشگر مرکز بینالمللی وودرو ویلسون و شورای ملی روابط امریکا و کشورهای عربی فعال بود. نوشتههای وی در نشریههایی همانند هرالد تریبیون، لسآنجلس تایمز، سی ان ان، فورن پالیسی، نیشن، نیوز ویک، هافینگتون پست منتشر میشود.