دیپلماسی رسانه ای
تعامل مناسب رسانهها و دستگاه سياست خارجي كشورها، ضمن كمك به طراحي، هماهنگي و اجراي مناسب سياستهاي ديپلماتيك، به ساختن تصوير ذهني مناسب از آنها در ميان افكار عمومي جهان بسيار كمك خواهد كرد.
حسن بهشتيپور، مدير پيشين شبكهي العالم، در گفتوگو با خبرنگار رسانهي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با بيان اين مطلب و با تاكيد بر اينكه ديپلماسي رسانهيي يك تعامل كاملا دو طرفه بين رسانههاي مختلف اعم از ديداري، شنيداري و نوشتاري و دستگاه ديپلماتيك كشورهاست، اظهار كرد: براي داشتن ديپلماسي رسانهيي قوي در كشور، حركت هماهنگ و همزمان رسانه و دستگاه سياست خارجی با نظارت شوراي عالي امنيت ملي، به عنوان هماهنگ كننده، بسيار موثر خواهد بود.
وي افزود: علاوه بر هماهنگي، طراحي نيز نقش مهمي در عرصهي ديپلماسي رسانهيي دارد. در اين بخش رسانه و دستگاه سياست خارجي، هر دو ميتوانند با ارائهي طرح و ابتكار عمل خود در موضوعات مختلف به مركز هماهنگ كننده، در برنامهريزي سياستهاي كلان ديپلماسي رسانهيي كشور نقش اساسي داشته باشند.
او همچنين نحوهي اجراي اين سياستها را، اصل سوم، در ديپلماسي رسانهيي دانست و تصريح كرد: در بخش اجرا، تعريف ضوابط مشخص دربارهي رابطهي بين دستگاه سياست خارجي و رسانه، اصل مهمي است كه نبايد فراموش كرد.
ديدار سخنگوي وزارت امور خارجه آن هم هفتهاي يكبار، به تنهایی به رشد ديپلماسي رسانهيي در كشور كمك نميكند. اين ديدارها، به صورت منظم و برنامه ریزی شده بايد در سطح مديران مسوول، سردبيران و حتي دبيران صفحات مختلف رسانهها نيز برگزار شود كه البته تعريف حوزهها، موضوعات و دورههاي زماني مشخص براي اين ديدارها نيز ضروري به نظر ميرسد. ضمن اينكه برنامهريزي منظم وزارت امور خارجه براي تعامل با رسانههاي خارجي، علاوه بر رسانههاي داخلي، براي گسترش نفوذ ديپلماسي رسانهيي كشور ضروري است.
اين كارشناس مسائل سياسي دربارهي محدودهي تاثيرگذاري و نفوذ رسانهها به عنوان بازيگران غيردولتي در عرصهي ديپلماسي و سياست خارجي نيز گفت: با طراحي، برنامهريزي و هماهنگيهاي لازم بين رسانه و دستگاه سياست خارجي، رسانهها ميتوانند در هر زمينهاي به صورت ريشهاي و عميق تاثيرگذار باشند. ديپلماسي رسانهيي، امروز ميتواند در شرايطي كه روابط سياسي كشورها، به شكل ديپلماسي عادي ضعيف شده است، به ميدان آمده و معایب و محاسن سیاستهای آشكار و علني را از طريق گفتوگو و مصاحبه با اندیشمندان و صاحب نظران به افكار عمومي دو كشور منتقل كند.
بهشتی پور واژهسازي را يكي از كاركردهاي ديگر ديپلماسي رسانهيي خواند و ادامه داد: متقاعد كردن افكار عمومي از طريق واژه سازي، جزو كاركردهاي اصلي ديپلماسي رسانهيي است.به عنوان نمونه مبارزه با تروريسم از جمله واژههايي است كه رسانههاي غربي به خصوص آمريكايي سعي كردهاند در سالهاي اخير، با مطرح كردن آن، افكار عمومي جهان را دربارهي حملهي آمريكا به افغانستان و عراق توجيه كنند.
این مدیر اجرایی رسانه ای همچنين توجه به افكار عمومي را يكي از زمينههاي مهم، براي برنامهريزي در ديپلماسي رسانهيي عنوان كرد و افزود: دولتها در عرصهي ديپلماسي رسانهيي ميكوشند تا بتوانند تصويري درست، مطابق با آنچه كه ميخواهند ، از كشورشان در ميان افكار عمومي ايجاد كنند؛ بنابراين ترسیم تصویری مناسب از کشور در افكار عمومي مردم جهان را نيز ميتوان از كاركردهاي ديگر ديپلماسي رسانهيي دانست.
او ادامه داد: رسانهها همچنين با ايجاد شبهه و سوال در ميان افكار عمومي ميتوانند شرايط ايجاد تغييرات جوامع را نيز فراهم كنند. عملكرد آمريكا در شيلي در دورهي حكومت آلنده نمونهي خوبي براي اين مورد است كه آمريكاييها با تاثيرگذاري بر روي افكار عمومي و برجسته سازي مشكلات، در آن زمان توانستند شرايط كودتاي 1973 را عليه دولت قانونی آلنده فراهم كنند.
بحث جنگ نرم يا قدرت نرم و ايجاد تغيير در جامعه، با استفاده از برقراري ارتباط با نخبگان به ويژه در سطح رسانهها نيز، نمونهي ديگري براي اين مدعاست.
مديركل سابق شبكهي العالم، با بيان اينكه علي رغم آگاهي مسوولان كشور ازمیزان تاثیر گذاری و درنتیجه قدرت رسانهها ، ازا همیت انتخاب مديران حرفه ای برای مطبوعات دولتی و رسانه های عمومی غفلت می شود خاطرنشان كرد: اطلاع رساني سريع، صحيح و دقيق در ايران، متاسفانه هنوز دچار مشكل است، ضمن اينكه برنامهريزي وسيع و كلي براي بهبود مديريت رسانه در كشور وجود ندارد. نبايد فراموش كردكه بامديريت مناسب دررسانه،ديپلماسي رسانهيي دركشوررشد چشمگيرتري خواهد داشت.
وي دربارهي نقش قدرت جهاني يك كشور و رسانههاي آن در ايجاد توان و استعداد ديپلماسي براي ارائهي تصوير مناسبي از كشور در سطح جهاني، به كميت و كيفيت رسانهها اشاره كرد و افزود: هرچند تعداد رسانهها براي پيروزي در جنگ رسانهيي جهان امروز، بسيار موثر است؛ اما بهبود كيفيت اطلاع رسانی نيز ميتواند اين كمبود كمي را در كشورهاي توسعه نیافته جبران کند .
بهشتی پور در پایان ضمن برشمردن راه های دستیابی به استندارد های لازم برای موفقیت در کار رسانه گفت : امروزه يكي از پارامترهاي مهم براي تبديل شدن به قدرت جهاني، داشتن رسانههاي قدرتمند و بانفوذ است. برای رسیدن به چنین هدفی در سه زمینه باید بیشتر تلاش کنیم
اول آموزش نیروهای کار امد و حرفه ای که بتوانند در سطح بین المللی روزنامه و رسانه ایجاد و اداره کنند
دوم به کارگیری مدیران حرفه ای وکاربلد که با شیوه های نوین روزنامه نگاری و مدیریت رسانه کاملا آشنا باشند .
سوم بازترکردن سیاستها و خطوط قرمز خود ساخته که به نظر می رسد در سالهای اخیر به عنوان یک عادت ونه یک مصلحت از سوی همکاران رسانه ای پذیرفته شده اند .تا زمانی که این چهارچوبهای کهنه و خود ساخته کنار گذا شته نشود نمی توان انتظار تحول در نظام اطلاع رسانی کشور داشت وبه تبع ان نمی شود حرکت جدیدی را در دیپلماسی رسانه ای ایران ایجاد کرد .