روش تحلیل سیاسی

 بر اساس اسناد اطلاعاتی اسنودن  ایالات متحده كليه فعاليت هاي اينترنتي را در اقصي نقاط جهان رصد مي كرده و كارهاي شنود و امنيتي افرادمختلفی را انجام مي دادند. در این باره اسنودن در مصاحبه با روزنامه گاردين چاپ لندن اعلام كرده بود:

« مقامات امريكايي زير ساختي را تدارك ديده اند كه تقريبا تمام ارتباطات انساني را به صورت اتوماتيك ذخيره مي كنند.و با استفاده از اين سيستم مي توانند ايميلهای  را که لازم باشد، ببينند.مكالمات تلفني را شنود كنند و به رمز هاي عبور شخصي كاربران دسترسي داشته،آنان را بخوانند و افشا كنند. و خلاصه اينكه آنان قادر هستند خصوصي ترين موضوعات زندگي افراد را در محیط سایبری رصد كنند.»

رصد کردن حریم خصوصی مردم  فقط در داخل ايالات متحده امريكا اتفاق نيفتاده است بلكه در سرتاسر دنيا این نقض آزادی های فردی  روي داده است؛این مساله موجب آبروریزی گسترده ای برای مقام های امنیتی آمریکا شد. تا آنجا که  شگفتي و اعتراض متحدان امريكا را در اتحادیه اروپا  بر انگيخته است. چون امريكايي ها حتي به شنود مكالمات تلفني رهبران آلمان، فرانسه، ايتاليا، يونان، اسپانيا و كل كشورهايي كه به حسب ظاهر رابطه نزديكي باآنان دارند،پرداخته اند. اين نشان دهنده بي اعتمادي امريكا به اين كشورها بوده است، برخلاف ادعاي دوستي كه دارند.

در این مورد وزیر دادگستری فرانسه این سئوال را مطرح کرد که اگر براستی آمریکا این اقدامها را برای مقابله با تروریستها انجام می دهد چگونه در کاخ الیزه دنبال تروریستها بوده است؟

رئیس جمهوری آلمان نیز گفت:

«هرکس که آزادی را فدای امنیت کند، دیری نمی‌پاید که هر دو را از دست خواهد داد، هم آزادی و هم امنیت را.»

مبارزه با تروریسم بهانه نقض آزادی های اجتماعی و فردی

افشاگري اسنودن؛ضربه بسيار مهمي را به مناسبات  كشورهاي عضو اتحاديه اروپا با امريكا زد. منتهي اصل داستان به اين موضوع بر مي گردد كه مقام های آمریکایی ادعا می کنند اين مجموعه اقدامات براي مبارزه با تروريسم انجام شده است. در حاليكه كشورهاي اروپايي مي گويند ما هيچ اقدام تروريستي عليه امريكا انجام نداده ايم.اگر با كشورهايي كه دشمن امريكا تلقي مي شوند اين رفتار صورت مي گرفت، شايد امريكا توجيهي براي آن داشت. ولي وقتي امريكا مي آيد و متحدين خودش را به اين شيوه كنترل مي كند تنها نشان دهنده اين است كه اهداف امريكا خيلي فراتر از مبارزه با تروريسم است. اصولا در دوره جنگ سرد هم سياست هاي  امنيتي مداخله جویانه  سازمان"سيا" و سياست هاي اطلاعاتي "پنتانگون" براي مبارزه با كمونيزم توجيه مي شد.حالا بعد از اينكه مبارزه با كمونيزم، موضوعيت خودش را از دست داده است ،تبديل شده به مبارزه با تروريسم كه توجيه كننده بودجه هاي پنتانگون و 16 نهاد اطلاعات و امنيتي است كه در امريكا زير نظر آژانس امنيت ملي فعاليت مي كنند.

اسنودن قهرمان یا خیانتکار؟

اسنودن از نظر شهروندان امريكا كه آزادي را مهمتر از امنيت مي دانند يك قهرمان محسوب مي شود. ولي از نظر كساني كه امنيت را مهمتر از آزادي مي دانند يك خائن محسوب مي شود،براي اينكه افشاء اين اطلاعات  محرمانه در عمل ضمن وارد آوردن ضربه جدی به اعتبار ایالات متحده امریکا ، نشان دهنده نادیده گرفتن حقوق بشر از سوی دولتی دموکرات در آمریکا است که همیشه شعار اصلی خود را بر مبنای تامین حقوق شهروندی قرار داده است.

از نظردولت اوباما، اگر اين فرد شهروند روسيه،چين،كره شمالي يا ايران و يا هر كشور ديگري كه مخالف سیاست های امريكاست، بود و دست به افشاي اين اسناد مي زند و آنها را منتشر مي كرد،حتما قهرمان ملي محسوب مي شد و كلي از او استقبال مي كردند.اما حالا كه اين فرد،نقشه مهم و برنامه ابر رسانه ای  اطلاعاتي امريكا را افشاء کرده و احیانا در اختیار دیگران نیز قرار می دهد  به عنوان يك خائن محسوب مي شود. بر همین اساس دولت اوباما فشار بسيار زيادي را متوجه روسها كرده اند تا هر طوري است اسنودن را تحويل مقامات امريكايي بدهند. البته بعيد مي دانم كه روسها چنين كاري را انجام دهند.

پوتین  اعلام كرده كه اسنودن بايد خاك روسيه را ترك كند و به كشور ديگري برود . ولي من بعيد ميدانم كه روسها بخواهند اسنودن را وجه المصالحه خودشان با آمريكا قرار دهند و احيانا با جاسوس هايي كه روسيه در امريكا داشته،مبادله اش كنند.

اما اسنودن دیدگاه دیگری دارد او از اینکه اطلاعات محرمانه مربوط به جاسوسی اینترنتی و کامپیوتری آمریکا را افشاء کرد، پشیمان نیست و توبه نمی کند . او در بیانه ای که بر روی سایت  ویکی لیکس منتشرکرد می گوید  این کار را بایستی انجام می داد تا عملکردهای غلط را تصحیح کند . او در این باره می نویسد:

 « من تلاشی برای ثروتمند شدن انجام نمی دهم و نمی خواهم رازهای آمریکا را بفروشم . من با یک دولت خارجی زدو بند نکرده ام تا اینکه امنیتم را حفظ کنم ، اما بجای آن من مطالبی را که می دانستم فاش کردم . این موضوعات مربوط به همه ماست . من می خواستم که این مطالب در ملاء عام مورد بحث قرار گیرد  .من از تمام جهان خواستار عدالت شدم  . اما آنها بدنبال شکار من هستند . مرا به فردی بدون  حقوق شهروندی تبدیل کردند . »

راز مهمی که اسنودن با خود همراه دارد

به گفته مطبوعات روسیه رازی که  اسنودن  با خود همراه دارد نقشه راه شبكه اطلاعاتي و امنيتی امريكا براي كنترل و شنود مكالمات تلفني و ايمليلي شهروندان امريكايي و همچنين شهروندان ساير كشورها روي شبكه اينترنت است و برنامه او از این جهت براي روسيه خيلي مهم است.

ادوارد اسنودن در مصاحبه‌ای که چندی پیش با سایت اشپیگل انجام داد، گفته است که ارزش ابرداده‌ها از ارزش محتوای آن‌ها بیشتر است. یعنی برنامه ای که بتواند میلیاردها دیتا را کنترل کند و از میان آنها اطلاعات مورد نظر را با موفقیت استخراج کند بسیار اهمیتش بیشتر از متن اطلاعات سری یا محرمانه ای است که به شکل اسناد منتشر می شود.

دانستن این موضوع که ابر رسانه ها چگونه می‌توانند شبکه های اطلاعاتی چون فیس بوک و گوگل را کنترل کنند ، برای رقبای آمریکا اهمیت زیادی دارد. در واقع اعضای فیس بوک و گوگل  اطلاعات خود را  به راحتی در اختیار این شبکه های اینترنتی قرار می دهند  وآنها نیز این اطلاعات را در اختیار عوامل اطلاعاتی ایالات متحده قرار می دهند. اما موضوع مهم این است که چگونه این میلیاردها اطلاعات تجزیه و تحلیل می شود و در نهایت اطلاعات مورد نظر بدست می آید ؟

سازمان‌های امنیتی آمریکا می توانند تصاویر دقیقی از زندگی ما نشان دهند، برای مثال به ما بگویند با چه کسانی بیشتر در ارتباط هستیم  چه موضوع های  را بیشتر دنبال می کنیم و احیانا به کجا ها سفر کردیم و  غیره  اما  از همه اینها مهم تر بدست اوردن اطلاعات شبکه ای است که به هر دلیل برای سازمان های اطلاعاتی و امنیتی آمریکا جذاب  به نظر می رسد.

انتشار اسناد ی که اسنودن از امريكا  خارج کرد علاوه بر مخدوش کردن چهره دولت اوباما در نزد افکار عمومی داخل و خارج آمریکا موجب لو رفتن برنامه اي  شده است  كه امريكا سالها روي آن سرمايه گذاري و برنامه ريزي و هزینه کرده اند. قرار دادن این برنامه در اختيار روسها يا هر كشور ديگري كه اين اطلاعات را بدست آورند ، برای آمریکا زیان مادی و معنوی قابل توجهی محسوب می شود .

اما سوالي كه مطرح مي شود اين است كه اسنودن با چه انگيزه اي اين كار را كرده است؟آيا جنبه هاي انسان دوستانه اي باعث شده تا آقاي اسنودن دست به يك چنين كاري بزند و يا اينكه موضوعات ديگري پشت پرده است؟

اگر ما بخواهيم تئوري توطئه را دراين موضوع بازسازي كنيم به نظر می رسد  يك نوع بد بيني هايي وجود دارد كه مي گويند شايد اين افراد با خود امريكايي ها هماهنگ  كرده باشند؛از اين افسانه ها كه نمی خواهند بپذیرند آمریکا با همه ادعای رهبری جهان و ابرقدرت بودن چنین ضربه پذیر است.

اما از لحاظ جامعه شناسی سیاسی  نسل جديد امريكا باید گفت این نسل مانند سرجوخه مانينگ كه 23 ساله است و آقاي اسنودن كه حدود 30 ساله است و واقعا به سياست هاي گذشته امريكا معترض هستند و اينگونه مداخلات يك طرفه دولت در زندگی خصوصی افراد را به ويژه  بعد از حادثه 11 سپتامبر 2001  بر نمي تابند.

در واقع افشاگري اسناد امريكا توسط نسل جديد اطلاعاتي های آمریکا  را مي توان  يك نوع اعتراض از درون جامعه امريكا دانست. يك نوع سر خوردگي اجتماعي –سياسي در درون نيروهاي امنيتي امريكا وجود دارد كه بروز آن در حركتي كه اسنودن انجام داده،نمايان شده است.

اسنودن در واقع بخش رو شده اي از اين كوه يخي است كه آن فساد دروني جامعه امريكا را در بخش زير پا گذاشتن آزاديهاي فردي و حقوق بشر را افشاء مي كند.

بحثي كه افرادیی نظیر اسنودن دارند مبانی شناخته شده ای در آموزش های اولیه تشکیلات سیا دارد در دوران گذشته بزرگان سازمان سیا اهداف این سازمان را در خدمت جامعه معرفی می کردند و قصد آنها به هیچ وجه مداخله در سایر کشورها و تغییر حکومت ها نبود . آنها هرگز تصور نمی کردند زمانی سازمان های اطلاعاتی و امنیتی آمریکا به مظهری از سرکوب آزادی های اجتماعی و فردی شهروندان آمریکا و سایر کشورها در عراق ، افغانستان و دیگر کشورها  تبدیل شوند.

افشا گری سرجوخه منینگ  به اسنودن و دیگران این جرات و جسارت را داد تا با اقدام های شجاعانه خود از یک سو به مقام های آمریکا هشدار دهند که تا چه میزان  فساد ناپیدا در درون دستگاه های اطلاعاتی و امنیتی آمریکا نفوذ کرده است  و از سوی دیگر این امید را در مردم آمریککا زنده نگه دارند که نسل جوان تربیت شده در دستگاه اطلاعاتی آمریکا  مانند گذشتگان در برابر فساد و تباهی بی تفاوت نیستند  و با فدا کردن خود دست به  نوعی عصيان گری  اطلاعاتي – امنيتي زده اند.

اقدام انسان دوستانه آنها ، نظام اطلاعاتی و امنیتی آمریکا را  با چالش جدی روبرو کرده است  و بايد منتظر باشيم و ببينم كه آيا بعد از سرجوخه مانينگ و اسنودن؛فرد سوم ديگري  دست به چنين كاري مي زند؟

جمع بندی :

بي شك افشاگري هاي اسنودن  به هر منظور انجام گرفته باشد و با هر نتیجه ای که روبرو شود  می توان گفت :

1- شوک جدی و مهمی  را به  مقامات امريكايي وارد کرد تا در باره سیاست های غلطی که از سال 2001 در پیش گرفته اند، تجدید نظر کنند.

2- برای مردم جهان بیش از پیش روشن شد که تا چه حد سياست هاي امريكا مغاير با رفتارهايش در زمینه دفاع از حقوق بشر و آزادی های فردی است.

3- آمریکا را با متحدان جدی خود دچار چالش های اساسی کرد که انتظار نمی رود بتواند بسرعت مشکلات ناشی از ان را حل و فصل کند

4- شعار مبارزه با تروریسم بیش از گذشته رنگ باخت و ماهیت واقعی آن در توجیه سیاست های مداخله جویانه ایالات متحده در اقصی نقاط جهان افشاء شد.    

5- به گفته اسنودن او  همه پل‌های پشت‌سرش را خراب کرده تا از نابودی حریم خصوصی و آزادی اینترنت و حقوق دیجیتال به دست دولت آمریکا جلوگیری کند.

6- اگرچه اسنودن در وضعیت خوبی قرار ندارد ، اما او دارای سلاح محرمانه ایست و آن طرز کار برنامه های کامپیوتری نیروهای امنیتی آمریکا برای کنترل زندگی خصوصی مردم جهان در دنیای مجازی است