حسن بهشتي‌پور، ‌كارشناس مسائل بين‌الملل:

دیدگاه طرف های ایرانی و امریکایی در مذاکرات هسته ای

منبع: روزنامه ایران سال نوزدهم شماره 5481 روزسه شنبه 16 مهرماه 1392 صفحه 3

در آستانه مذاكرات هسته‌اي ژنو، وزراي خارجه ايران و امريكا خواسته‌هاي متقابلي را درخصوص دستور كار اين نشست از طريق تريبون‌هاي رسانه‌اي مطرح كرده‌اند كه به نظر مي‌رسد بيش از آن كه به معناي مواضع صريح طرفين براي حل موضوع باشد، با هدف اقناع افكار عمومي صورت گرفته است. ايران اعلام كرده كه پيشنهادات گروه 1+5 بايد به روز بوده و در عين حال تكرار عيني پيشنهادات آلماتي نباشد و در مقابل،‌ جان كري هم گفته كه تهران بايد با گزينه جديدي پا به مذاكرات بگذارد. اين انتظارات مطرح شده عملاً تعارضي با يكديگر ندارد. 

مواضعي كه گروه 1+5 در مذاكرات آلماتي مطرح كرده، ناظر بر 3 محور است؛ 1- ايران براي يك دوره 6 ماهه سطح غني‌سازي خود را از 20 درصد به 5 درصد كاهش دهد 2- سايت هسته‌اي فردو را به مدت 6 ماه به حالت تعليق درآورد 3- ايران مقدار اورانيوم غني‌سازي شده خود را به صفحات سوخت تبديل كند. 
اين فاز اول پيشنهادات غرب در آلماتي بود كه مابه‌ازاي پيشنهادي آنها، لغو بخشي از تحريم‌ها در حوزه پتروشيمي و طلا بود كه از نظر ايران قابل توجه نبود و ثانياً گروه 1+5 فازهاي بعدي مذاكرات را مشخص نكرده بود. البته پيشنهادات اين گروه در مقايسه با دورهاي پيشين مذاكرات تعديل شده بود. به عنوان مثال گروه 1+5 قبلاً بر تعطيلي تاسيسات هسته‌اي فردو و توقف غني‌سازي تاكيد مي‌كرد اما در آلماتي براي نخستين بار اين خواسته‌ها تعديل شد و حتي مدت زمان 6 ماه براي آن تعيين شد. بنابراين ايران در جريان اين دور مذاكرات نتوانست با غرب به توافق برسد. 
در حال حاضر گروه جديد مذاكره كننده ايران دو خواسته مشخص از غرب طلب كرده است؛ يك: چارچوب زماني مشخصي براي مذاكرات تبيين شود تا معلوم شود در چه محدوده زماني قرار است خواسته‌هاي دو طرف وارد فاز اجرايي شود و در نتيجه موضوع به طور كامل حل و فصل شود. دوم: طرف مقابل اصل غني‌سازي توسط ايران را به صراحت بپذيرد. 
در اين راستا آنچه همواركننده مسير گفت‌وگو‌ها خواهد بود، طرح‌هاي ابتكاري طرفين براي برآورده كردن خواسته‌هاي طرف مقابل است. اين كه ايران چه اقداماتي را بايد در راستاي نظارت بيشتر غرب بر فعاليت‌هاي هسته‌اي خود انجام دهد و در نتيجه اعتمادسازي كند و در مقابل گروه 1+5 ضمن پذيرش حق غني‌سازي ايران در حوزه لغو تحريم‌ها چگونه قدم برخواهد داشت.