در اين همايش طي دو روز براي علاقمندان  مقالات  اساتيد و محققان ايراني و بين‌المللي ارائه شد که در این مقالات  نتایج منفی و مثبت گسترش ناتو درمنطقه در ابعاد سياسي و امنيتي و همچنين ميزان توفيق و يا شكست ناتو در انجام ماموريت‌ هاي خود دراورآسیا بررسی شد.  

ناتوتلاش مي‌كند به عنوان بازوي نظامي غرب نفوذ خود را درمنطقه اورآسیا  گسترش دهد . به باور کارشناسان مسائل امنیتی ، گسترش نفوذ ناتو براي كشورهاي منطقه آثار و تبعاتي دارد که در يك فضاي بازعلمی بهتر می توان  به تحليل اين موضوع  از ابعاد مختلف سیاسی، امنیتی و نظامی پرداخت. پانزدهمین نشست کارشناسان آسیای مرکزی و قفقاز درتهران دراین جهت تاحدودی موفق بود .استقبال کارشناسان ارشد از كشورها ی گوناگون  براي شرکت در اين همايش ازجمله آذربايجان، ارمنستان، اسلووني، اسپانيا، آمريكا، انگليس، ازبكستان، ايتاليا، بلژيك، افغانستان، استراليا، كانادا، ليتواني و لبنان نشان می دهد سطح علمی این همایش درخور توجه بوده است اما اصلی ترین مساله این نشست یعنی گسترش ناتوو نتایج آن ، برای بسیاری ازشرکت کنندگان همچنان به عنوان سئوال اصلی بی پاسخ  همه جانبه باقی ماند . اگرچه نباید این واقعیت را نادیده گرفت که  ارائه ‪ ۵۹مقاله از انديشمندان خارجي و ‪ ۵۷مقاله از نخبگان و انديشمندان داخلي به دبيرخانه همايش كه از اين تعداد ‪۴۰ مقاله خارجي و تعدادي از مقالات نخبگان داخلي در اين همايش ارائه گردید ابعاد جدیدی را پیش روی شرکت کنندگان در سمینار قرار داد  . به گفته اكثر کارشناسان  كه  مقاله خود را ارائه کردند ، حضورناتو در منطقه اورآسیا به‌جاي اين كه عامل امنيت باشد،يك تهديد براي كشورهاي منطقه محسوب مي‌شود.

سازمان آتلانتيك شمالي (ناتو) در سال 1949 با هدف دفاع جمعي با مشارکت 16 کشور در آغاز جنگ سرد و با آرمان مبارزه با شوروي و نفوذ "ماركسيسم" تشكيل شد. بعدها با فروپاشی شوروی  تعداد اعضای آن به ‪ ۲۶عضو افزایش پیدا کرد. طی پا نزده سال اخیر گسترش ناتو در سطح جهاني ازطریق پذيرش اعضاي جديد در اين حوزه در جهت منافع بلندمدت  آمریکا بوده و موجب تثبيت يک جانبه گرايي  در عرصه بین المللی  شده است .

دراین میان  تحرک نظامي امريکا در اسياي مرکزي و قفقاز با عنوان مبارزه با تروريسم و تحت پوشش مشارکت برای صلح انجام گرفته است . اما درنهایت تنها موجب  بهره گيري از ناتو در جهت  مقاصد یکطرفه امریکا بوده است . چنين وضعي تهديد منافع قدرت هايي چون روسيه و چين را به دنبال داشته بطوریکه این دو کشور را ترغیب کرده است با ایجاد سازمان شانگهای به رقابت های امنیتی و نظامی در اوراسیا دامن بزنند  و فضاي راهبردي منطقه را براي چالش بین بازیگران منطقه ای و خارج منطقه  با تهدید جدی روبرو کنند .

ناتو پس از 11 سپتامبر و لشکرکشي امريکا به افغانستان و عراق با تعريف مجدد اصول راهبرد و حوزه جغرافيايي خود توانست حضور خود را در محيط امنيتي حاکم بر نظام بين المللي تقويت کند به گونه اي که اکنون بعنوان  بازوي نظامي امنيتي غرب درتحولات امنیتی و نظامی بین المللی نقش ویژه ای را برعهده دارد . درهمین راستا ناتو با بدست آوردن پایگاه نظامی در مناس قرقیزستان به جو رقابت با روسیه وچین در چهارچوب پیمان شانگهای دامن زده است .

به گفته اقای شیخ عطار قائم مقام وزیر خارجه ایران  نگراني هاي امنيتي منطقه هنگامي برطرف خواهد شد که ساختار امنيتي منطقه مبتني بر خواست کشورهاي منطقه و بر اساس اهداف مشترک پايه ريزي شود از ديدگاه کشورهاي منطقه صدور امنيت ازجانب کشورهاي خارج از منطقه تنها با اهداف سياسي صورت مي گيرد و بهانه اي براي صدور ايده هاي سياسي غربي و با هدف تامين منافع غرب در حوزه اوراسياست . تحلیل گران مسائل نظامی می گویند پس از فروپاشي شوروي و پايان نظام دوقطبي انتظار مي رفت ناتو موضوعيت خود را از دست بدهد اما اين سازمان برخلاف اساسنامه ، ماموريتي جديد را برای خود تعریف کرد که بر اساس آن  حضوردر منطقه اوراسيا به ويژه قفقاز و اسياي مرکزي توجیه شد.

به دلیل حساسیت راهبردی منطقه اوراسیا و تقابل جدی منافع قدرتهای درون و برون منطقه ای ، تحولات ناشی از ابرازتمایل بعضی کشورهای منطقه ازجمله گرجستان برای  به پیوستن به ناتو به بهانه مقابله با نفوذ سنتی روسیه در منطقه ،  با حساسیت و نگرانی از سوی کارشناسان دنبال می شود زیرا این مساله به جو بی اعتمادی در میان کشورهای منطقه دامن زده است . با نگاهی به کارنامه ناتودر افغانستان به خوبی می توان گفت امنیت در سایه نظامی گری در این منطقه تامین نمی شود بلکه باید با به کارگیری عوامل سیاسی اقتصادی و فرهنگی کار را به شکل همه جانبه پیش برد .

گسترش ناتو به شرق و اوراسيا  در دو سطح جهاني و منطقه اي تاثیرات منفی بر جای می گذاردازمنظر جهاني ؛ گسترش ناتو و پذيرش اعضاي جديد در اين حوزه ؛ تنها در جهت منافع بلند مدت يك قدرت جهاني بوده است و امنیت کشورهای منطقه را تامین نمی کند .در واقع  "تحرك نظامي آمريكا در آسياي مركزي و قفقاز تحت عنوان مبارزه با تروريسم و بهره گيري از ناتوبيانگر طراحي جديد منشور امنيتي ناتو برای آینده اورآسیا  است "

علاوه بر این یکجانبه گرایی  ناشی از گسترش ناتو به  تلاش براي كنترل منابع و مسيرهاي انتقال انرژي درمنطقه  می انجامد و این نتیجه ای جز سلطه بیشتر برای قدرت مداران در پی ندارد. باید گفت دیگرنمی توان به بهانه مبارزه با تروریسم و صلح خواهی اهداف اصلی گسترش ناتو را پنهان کرد . اجلاس کارشناسان آسیای مرکزی و قفقاز درتهران  ومقالات ارائه شده  مستندا به این نکته  پرداخته اند که دوره اینکه به بهانه مبارزه با کمونیسم که اکنون به مبارزه با تروریسم تبدیل شده است ، به پایان رسیده  و

 نمی توان از این سوژه تا ابد استفاده کرد. شاید به همین دلیل است که امریکا نقشه حمله به ایران را در سرمی پروراند .