در باره سوء تفاهم ایجاد شده در روابط ایران با تاجیکستان
البته باید بیان کرد: سازمان تقریب مذاهب اسلامی که هدفش ایجاد وحدت و همدلی بیشتر بین مسلمانان جهان اعم ازط شیعه و سنی است مسئول دعوت از وی بوده است. شاید بهتر بود، امسال وزارت امور خارجه ملاحظات خود را به مسئولین برگزار کننده کنفرانس وحدت اسلامی منتقل میکردند، چراکه حزب نهضت اسلامی نخستین سالی است که از سوی دولت تاجیکستان غیرقانونی اعلام شده است. رهبر حزب نهضت اسلامی تاجیکستان فردی با گرایشهای اخوانی است که هیچگاه در مخالفت با دولت دوشنبه دست به سلاح نبرده است. بااینحال دولت دوشنبه معتقد است: این حزب بر اساس حکم دادگاه ممنوعالفعالیت شده است و دعوت وی به کنفرانس تهران اقدام صحیحی نبوده است. هرچند صدور چنین حکمی غیابی بدون انجام مقدمات لازم حقوقی چندان دلیل موجهی برای حذف یکی از رقبای جدی از صحنه سیاسی تاجیکستان توجیه منطقی ندارد اما نمی شود سفر او را به تهران آن هم برای شرکت در یک کنفرانس وحدت اسلامی مستمسکی برای تخریب مناسبات گسترده دو کشور دوست و برادر کرد.
کبیری و حزب نهضت اسلامی تحت هیچ شرایطی برانداز نبودهاند و پیشتر نیز در دولت تاجیکستان حضور داشتهاند. علاوهبراین کبیری و برخی دیگر از افراد این حزب پیشتر در پارلمان تاجیکستان نیز حضور داشتهاند. نکته دیگری که باید به آن توجه کرد این است که امام علی رحمان بعد از سال 1997 که توافق صلح را امضاء کرد متعهد به همکاری با چهارحزب ائتلافی مخالفان دولت شده بود. مخالفانی که نه گرایش های تند افراطی داشتند و نه هیچکدام در راستای براندازی حکومت قانونی در تاجیکستان نبودند. آنها تنها در چهارچوب قانون مبارزه سیاسی داشتند. اما آقای رحمان به تدریج که موقعیت خود را در حکومت تثبیت کرد، دست به کنارزدن منتقدان و مخالفان زد و سرانجام نیز حزب نهضت اسلامی را غیرقانونی اعلام کرد.
بدون شک نتیجه چنین تصمیماتی فراهمشدن بیشتر زمینه برای گروههای تندرویی چون داعش است. زیرا حزب نهضت اسلامی با برخورداری از نفوذ خود در میان دینداران تاجیک میتوانست در جذب جوانان تاجیک به آموزههای اصیل اسلامی کمک کند و مانع جذب آنها به گروهایی تروریستی شود. این موضوع نه تهدید بلکه فرصتی برای دولت دوشنبه بود. همچنین باید گفت: دعوت از کبیری نباید شائبه دخالت ایران در امور داخلی تاجیکستان تفسیر شود. وی همهساله در کنفرانس وحدت اسلامی حضور پیدا میکرد و این امری عادی است.
این دولت دوشنبه است که باید به افکار عمومی پاسخ دهد که چرا حزبی مانند نهضت اسلامی با افکار میانه رو اسلامی را غیرقانونی اعلام کرده است. در نتیجه توجیه منطقی برای اعتراض تاجیکها وجود ندارد، هرچند ایران قصد و غرضی از حضور کبیری در ایران نداشته است. البته رسانههای خارجی نظیر بیبیسی سعی دارند از اینگونه رویدادها نتایج مورد نظر خود را پیدا کنند، وگرنه ناراحتی دولت دوشنبه باعث هیچگونه تنشی با ایران نشده است.
نهضت اسلامی حزبی مشابه حزب عدالت و توسعه در ترکیه است و در جمهوری تاجیکستان نیز بسیار خوشنام است. متاسفانه تنها در قالب اقتدارگرایی است که احزاب مترقی مانند نهضت اسلامی کنار گذاشته میشوند.
نکته آخر آنکه عمده سران حزب نهضت اسلامی و پیروان آنها را افراد سنی مذهب تشکیل میدهند، در نتیجه شائبه حمایت ایران از شیعیان را نمیتوان عنوان کرد. دررابطهبا سفر امام علی رحمان به عربستان نیز باید گفت وی در سالهای اخیر و به دلیل ترس از فعالیت گروههای اسلامی تندرو همگرا با سعودی، هیچگاه به ریاض سفر نکرده بود. بااینحال سفر اخیر وی به سعودی نشان دهنده این موضوع بود که وی خواهان نشاندادن اعتراض خود به ایران است. درعینحال باید عنوان کرد: روابط ایران با جمهوری تاجیکستان همواره سطح بالا و خوب بوده است و ایران همواره سیاستهای حمایتی از دوشنبه را دردستور کار خود قرار داده است.تهران همواره ازتاجیکها درقبال تهدید های موجود علیه این کشور حمایت کرده است. بنابراین تاجیکها هیچگاه ایران را نادیده نخواهند گرفت.