روش تحلیل سیاسی

نتایج دیدار  پوتین به ازبکستان

دیدار پوتین از ازبکستان  درشرایطی که اختلاف بین روسیه و غرب بر سر بحرانی که در گرجستان جریان دارد ، بالا گرفته بود ؛  ازجهات مختلف مورد توجه ناظران و تحلیل گران مسائل آسیای مرکزی و روسیه قرار گرفت . از آنجا که روسیه کشورهای آسیای مرکزی را جزو محدوده منافع سنتی و استراتژیک خود به حساب می آورد. دیدار پوتین از تاشکند به عنوان شروع دور تازه ای از توسعه نفوذ روسیه در این منطقه ارزیابی شد .

در میان کشورهای اسیای مرکزی ، ازبکستان ، با جمعیت ۲۶ میلیونی و هم مرزی  با افغانستان و ادعای هژمونی در میان کشورهای این منطقه  اززمان شوروی  بصورت ویژه مورد توجه روسها قرار داشته ودارد.  پس ازفروپاشی شوروی به دنبال یک وقفه کوتاه ، روسیه مجددا تلاش خود را برای بازسازی موقعیت از دست رفته خود در آسیای مرکزی آغاز کرد بطوریکه تنها دربخش اقتصادی موفق شده است در رقابت با آمریکا  بیش از ۴۵۰شرکت مشترک با سرمایه روسیه در ازبکستان تشکیل گردد  و ‪۳۰۰شرکت مشترک با سرمایه ازبکستان در روسیه تاسیس شده است. روابط تجاری دو کشورنیز رشد قابل توجهی داشته بطوریکه  در سال 2007 به حدود 5 میلیارد دلار رسید.

منابع روسی می گویند  پوتین در ازبکستان موفق شد نظر مساعد اسلام کریم اف، رئیس جمهور این کشور را در تاسیس خط لوله جدید گاز بدست آورد. ترکمنستان و ازبکستان قرار است پس از احداث خط لوله جدید، صادرات گاز خود را به روسیه دو برابر افزایش دهند. تحلیلگران می گویند احداث این خط لوله به روسیه اجازه خواهد  داد انحصار خود را بر صدور گاز آسیای مرکزی به اروپا حفظ کند و مواضع خود را در منطقه و هم در مقابل غرب تقویت دهد.

فعالیت های اقتصادی روسیه در ترکمنستان نیز افزایش می یابد. هم‌اکنون ‪ ۸۲ شرکت روسیه ‪ ۱۱۴طرح را در بخش‌های مختلف به ارزش بیش از ‪۳۰۰ میلیون دلار در ترکمنستان در دست اجرا دارند. روسیه همچنین سالانه حدود ‪ ۵۰ میلیارد مترمکعب گاز از ترکمنستان خریداری می‌کند.

درزمینه همکارهای نظامی نیز روسیه قراردادهایی  با ازبکستان منعقد کرده  از جمله آنها می توان به قرارداد برگزاری تمرین مشترک نظامی  اشاره کرد . پس از حوادث اندیجان در سال 2005 که جریان مخالف اقای کریم اف به شدت سرکوب شد ازبکستان روند حرکت به سوی غرب و آمریکا را به شدت متوقف کرد و به سمت روسیه اقبال نشان داد زیرا کریم اف معتقد بود ماجرای قیام اندیجان توسط طراحان آمریکایی برای به راه انداختن انقلاب رنگی مانند آنچه در قرقیزستان و گرجستان و اوکراین انجام شد؛ سازمان دهی و حمایت شده است . از همان زمان روسیه از فزصت به دست امده استفاده کرد تا موقعیت خود را در ازبکستان و در نهایت آسیای مرکزی تقویت کند . دیدار پوتین  از تاشکند در واقع در ادامه چنین سیاستی انجام پذیرفت .

میان روسیه و آمریکا رقابت برسرنفوذ درپنج کشور آسیای مرکزی(قزاقستان،تاجیکستان،ازبکستان، ترکمنستان و قرقیزستان) وارد مرحله‌ی جدیدی شده است . به همین دلیل در روزهای اخیر شماری ازمقام های آمریکایی و روسی از آسیای مرکزی دیدار کرده‌اند.

 موفقیت روسیه در کسب امتیاز احداث خط لوله‌ی نفت از ازبکستان و ترکمنستان، برگ برنده این کشور در رقابت با غرب ارزیابی می‌شود. کارشناسان محلی فعال شدن دیپلماسی روسی و آمریکائی در منطقه را رقابت آشکار غرب و روسیه برای بدست آوردن انحصار صدور نفت و گاز این منطقه ارزیابی کرده اند.

رقابت های اقتصادی و نظامی روسیه و آمریکا در منطقه آسیای مرکزی و مداخله روسیه در گرجستان سبب شده است که کشورهای آسیای مرکزی در قبال روسیه سیاست محتاطانه ای را در پیش گیرند. جمهوری های آسیای مرکزی از دخالت روسیه در امور کشورشان بیم دارند، ولی این کشورها سعی می کنند سیاست مستقلی را نیز در قبال آمریکا اتخاذ کنند.