سفر نماینده ویژه دولت آمریکا به ترکمنستان

فعال شدن دیپلماسی آمریکا  در آسیای مرکزی

جورج کرول، نماینده ویژه دولت آمریکا برای آسیای مرکزی دردیدار۵ روزه ازترکمنستان با قربان قلی بردی محمداف رئیس جمهوراین کشورمذاکره کرد. جورج کرول درمصاحبه با رسانه های ترکمنستان گفته است که دولت آمریکا به ترکمستان توجه ویژه ای دارد. در ماههای اخیرآمریکا فعالیتهای دیپلماسی خود را در این کشوربطور چشمگیری افزایش داده است به همین دلیل به نظر می رسد دیدار کرول نیز در ادامه چنین سیاستی انجام گرفته باشد.  همزمان با سفر جورج کرول نماینده ویژه دولت آمریکا به ترکمنستان، دیک چینی معاون رئیس جمهور آمریکا نیز به آذربایجان ، گرجستان و اوکرائین سفر کرد. دیدار دیک چینی با رهبران این کشورها در راستای تقویت مواضع آمریکا در جمهوری های سابق شوروی بویژه تقویت کشورهایی است که مواضع نزدیک تری به آمریکا دارند. میشائل لاوبش رئیس بنیاد مدافع آزادی و حقوق شهروندی در آسیای مرکزی می‌گوید با افزایش تنش در منطقه قفقاز، فشار روسیه برای اعمال سیاست خود  در آسیای مرکزی نیز افزایش یافته است.

همکاری نظامی ترکمنستان با آمریکا

براساس آمارهای رسمی ارایه شده ازسوی دولت آمریکا، این کشورتاکنون بیش از‪ ۴۷۴نفرازافسران نظامی وامنیتی ترکمنستان را آموزش داده و‪۱۷ میلیون دلارکمک نیزدراختیاراین کشوربرای تجهیزونوسازی پاسگاههای نظامی ،امنیتی ومرزبانی قرارداده است .

برخی از کارشناسان غربی ازجمله میشائل لاوبش رئیس بنیاد مدافع آزادی و حقوق شهروندی درآسیای میانه درگفتگو با بخش فارسی دویچه وله تائید کرده‌اند که نیروهای آمریکائی درپایگاه هوائی مرو ترکمنستان مستقرهستند. لاوبش درمصاحبه با دویچه وله دراین خصوص گفت: "ما شواهدی دردست داریم که نشان می دهد نیروهای آمریکائی ازپایگاه هوائی مرواستفاده می‌کنند." لاوبش اضافه می کند که کشورهای صاحب انرژی ترکمنستان وازبکستان برای استقلال خود مجبورند به غرب وناتو نزدیک شوند: "بویژه کشورهای کوچک آسیای مرکزی باید همکاری های نظامی خود را با غرب توسعه دهند."

ترکمنستان پایگاه نظامی در اختیار آمریکا می‌گذارد

هفته نامه آلمانی "اشپیگل" در۱۵ اوت ۲۰۰۷ خبر داده است که همسایه شمالی ایران، ترکمنستان احتمالا پایگاه هوائی مرو، یکی ازبزرگترین پایگاههای دوره شوروی  را دراختیار ناتووآمریکا قرارخواهد داد.

 نزدیکی مواضع ترکمنستان به آمریکا

ترکمنستان تنها کشور آسیای مرکزی است که با ایران مرززمینی وآبی دارد. قطع صدورگازترکمنستان به ایران، زندانی شدن برخی ازرانندگان ایرانی دراین کشورواختلاف برسرتقسیم بخش جنوبی دریای خزر، سبب شده که مقام های جمهوری اسلامی ایران ازجمله هاشمی رفسنجانی، وزیر نفت و برخی از نمایندگان مجلس، از سیاست این کشوردرقبال ایران انتقاد کنند.

در ماه های اخیر نیز برای نخستین بار پس ازفروپاشی شوروی سیاست ترکمنستان و جمهوری آذربایجان همسوئی پیدا کرد.کارشناسان گفته‌اند با دورشدن ترکمنستان ازایران این کشوربه مواضع جمهوری آذربایجان در باره تقسیم خزر و نیز صدور گاز از طریق خزر، بیشتر نزدیک شده است. در ماه‌های اخیر نیز مقام‌های آمریکائی و پیمان نظامی ناتو با رئیس جمهور ترکمنستان چندین بار دیدار کرده‌اند.

بنا به نوشته هفته‌نامه اشپیگل، ارتش ترکمنستان پایگاه هوائی مرو را برای استفاده نیروهای ناتو بازسازی می‌کند. اشپیگل به این مسئله نیز اشاره کرده است که، دریاسالار ویلیام فالون فرمانده عملیات نظامی آمریکا درخاورمیانه وخاورنزدیک، دردیداری که پیش از این با مقامات ترکمنستان انجام داده بود، از این همسایه‌ی شمالی ایران به عنوان کشوری مورد اعتماد درتامین امنیت جهانی یاد کرده است.

هفته نامه اشپیگل ازاین مسئله پرده برداشته است که آمریکا بدنبال بسته شدن پایگاه نظامی "کارشی خان‌آباد" درازبکستان، درجستجوی پایگاهی جایگزین است. سال2007نیز یک نماینده پیمان نظامی ناتو به ترکمنستان پیشنهاد همکاری داد. بدنبال آن رئیس جمهور ترکمنستان به مرزبانان کشور دستور داده است که در گمرکات و مرزها برای ناتو موانعی بوجود نیاورند. اشپیگل همچنین نوشت، سازمان امنیت ترکمنستان برای مخفی نگاهداشتن ارتباط و همکاری این کشور با غرب از تماس شهروندان کشورش با خارجیان جلوگری می‌کند.

برخی از کارشناسان از جمله میشائل لاوبش (Micheal Laubsch)، رئیس Eurasian Transition Group، که یک بنیاد بین‌المللی غیردولتی مدافع آزادی و حقوق شهروندی در آسیای مرکزی است، در مصاحبه با دویچه وله گفته‌اند، آمریکا در ترکمنستان نیروی نظامی مستقر کرده و نظامیان آمریکائی در ترکمنستان حضور دارند. به اعتقاد این کارشناسان این آخرین حلقه محاصره ایران از سوی آمریکاست.

فشار آمریکا به ایران از طریق ترکمنستان

در حال حاضرهواپیماهای نظامی آمریکا اجازه دارند ازخاک ترکمنستان برای کمک به نیروهای خود در افغانستان استفاده کنند.آمریكایی‌ها به عشق‌آباد وعده می‌دهند ازفرودگاه‌های تركمنستان تنها درچارچوب عملیات جنگی درافغانستان استفاده خواهد شد، كارشناسان ولی اظهار عقیده كرده‌اند كه آمریكا عمدتاً برای حمله احتمالی به ایران به حضور نظامی درتركمنستان احتیاج دارد. میشائل لاوبش رئیس بنیاد مدافع آزادی و حقوق شهروندی در آسیای میانه در گفتگو با دویچه وله در خصوص حضور نیروهای نظامی آمریکا در ترکمنستان چنین گفت: "ما می‌دانیم که آمریکا در شهر مرو ترکمنستان پایگاه نظامی بسیار مجهز دارد. در روزهای اخیر نیز وزرات دفاع آمریکا با مقامات ترکمنستان مذاکراتی را انجام داد."

بنظر این کارشناس آلمانی، حضور نظامیان آمریکائی در مرزهای شمالی ایران، فشار را به رهبران این کشور افزایش خواهد داد: "آمریکا قصد دارد به ایران این پیام را بدهد که در مرزهای شمالی این کشور نیز حضور دارد. پایگاه هوائی ماری یکی از بزرگترین پایگاههای منطقه است و اهمیت آن بیشتر از پایگاههای دیگر نظامی آمریکا خواهد بود. از پانزدهم ماه مه  تاحال پرواز هواپیماهای باربری ناتو بر فراز ترکمنستان بیش از۲۰ درصد افزایش داشته است."

و اما جمهوری اسلامی ایران تابحال هیچگونه عکس‌العملی در خصوص حضور احتمالی نیروهای ناتو در مرزهای شمالی نشان نداده است.

کارشناسان محلی معتقدند، ترکمنستان تا این اواخر "سیاست بی‌طرفانه‌ای" را در قبال ایران و آمریکا پی می‌گرفت، ولی رهبری جدید ترکمنستان با نزدیک شدن به کشورهای متمایل به غرب در منطقه و توسعه روابط خود با آمریکا و ناتو تلاش می‌کند از انزوای سیاسی خارج گردد. هفته نامه آلمانی اشپیگل در عین‌حال به این مسئله نیز اشاره می‌کند که رهبر ترکمنستان قصد دارد نظام استبدادی را نیز حفظ کند.